m//
ff//
landbouwcommentaar
Methode gegolden bij de prijsvaststelling. Het is een
vrij ingewikkeld systeem waarbij berekend wordt wel
ke prijsverhoging de landbouw nodig heeft om de kos
ten op te vangen en de inkomensontwikkeling buiten
de landbouw te kunnen volgen.
De berekening betreft steeds een periode van de laat
ste drie jaar zodat incidentele kostenstijgingen, zoals
prijsschommelingen van veevoeders, worden uitge
smeerd. Verder wordt rekening gehouden met de prijs
stijgingen die werden gerealiseerd met de toename
van de produktiviteit. Het bedrijfsleven heeft jarenlang
voor een dergelijk systeem gepleit. Eerst bij de toetre
ding van Engeland tot de Gemeenschap werd het een
erkend systeem. In dat land was al een lange ervaring
met een landbouwbeleid waarin de kostenontwikke
ling een belangrijke rol speelt. Het is in de EG overi
gens niet het enige criteria voor de prijsvaststelling.
Per sector wordt rekening gehouden met de markt
situatie. Ook de inkomenssituatie per gebied of per
sector kan erbij betrokken worden. Daarnaast spelen er
bij de prijsvaststelling in Brussel nog andere factoren
mee, zoals de concurrentiepositie van de verschillende
landen. Het garantiekarakter van het landbouwprijsbe-
leid is daarom maar betrekkelijk. Niettemin hecht het
landbouwbedrijfsleven sterk aan de objectieve bereke
ningsgrondslag voor de kosten. Het biedt één van de
vaste punten in het prijsoverleg.
Door de druk op de landbouwuitgaven met name ook
van Engelse zijde, is niet uitgesloten dat de Objectieve
Methode in discussie komt. Het loslaten van deze
grondslag zal ongetwijfeld de marktrisico's voor de
agrarische producenten verder doen toenemen.
Voorziening
Land- en tuinbouw zijn voor een aantal essentiële pro-
duktiebenodigdheden afhankelijk van toeleverende
sectoren. Belangrijk zijn in dit verband vooral de ener
gievoorziening en het veevoeder dat wordt aange
kocht. In de Nederlandse agrarische sector is in geld
uitgedrukt de betekenis van deze produktiemiddelen
zelfs aanzienlijk groter dan de arbeidskosten. In de af
gelopen periode was het haast vanzelfsprekend dat
deze produktiemiddelen onbeperkt beschikbaar waren
en tegen relatief gunstige prijzen. Een stagnerende of
beperkte voorziening van energie of veevoeder is voor
de Nederlandse boer of tuinder in de jaren '80 wel het
grootste risico. Het is bovendien een risico dat sterk
samenhangt met internationale ontwikkelingen. Natio
nale maatregelen kunnen dit risico nauwelijks terug
dringen. Alleen al daarom is de Nederlandse agrarische
sector genoodzaakt zich breder dan nationaal op te
stellen.
Ook in het nationale vlak krijgt de landbouw met toe
nemende onzekerheden te maken. Milieubeheer, na
tuurbehoud en welzijn van dieren zijn zaken waarvan
de gevolgen voor de individuele bedrijfsvoering nog in
het geheel niet duidelijk zijn. Het maakt het agrarisch
ondernemerschap in de jaren '80 er niet gemakkelijker
op.
De handel in edele metalen heeft zich bij ons meestal
beperkt tot de portretten van koning Willem de Derde
en zijn dochter. Helemaal onberoerd bleven we niet
door de recente goudkoorts, want aan de balie werden
achtereenvolgens aangeboden een zak zilveren gul
dens, een pleet tafelbestek en een baartje goud. Het
laatste viel tot grote schrik en ergernis van de eigenaar
onmiddellijk door de mand a/s vergulde pressepapier.
Het woorde 'change' op het raam kreeg in elk geval
een diepere betekenis dan voorheen, maar toch zijn we
er niet ingestapt en hebben ons beperkt tot het hande
len naar het tweede deel van onze trotse lijfspreuk, de
goede raad. Ook van het televisiekienen kregen we ons
deel. Elke week opnieuw leek het hier even op zwarte
donderdag. Het decor van zo'n ouwerwetse film, waar
in de arme spaarders het met failissement bedreigde
bankje van hun woonplaats bestormen. Het verschil is
dat ze bij ons geld kwamen brengen en dan ook nog
voor het goede doel.
Al vroeg viel er een mooie prijs in ons dorp, wat uiter
aard de bereidheid om voor de gehandicapte naaste te
offeren versterkte.
Een generatie terug is bij ons ooit de hoofdprijs van de
staatsloterij gevallen en de gelukkige besloot onbe
kend te willen blijven, zo gaat de plaatselijke legende.
Dat heeft kennelijk heel wat consternatie gegeven, le
der extra rondje in de herberg, elke boodschappentas
dikker dan normaal gaf aanleiding tot scheve blikken
en gefluister. En de aanschaf van een automobiel rond
dat tijdstip schijnt in één geval een familievete te heb
ben veroorzaakt, die tot de dag van vandaag voort
duurt.
Maar ditmaal kon over de gelukkige winnaar geen mis
verstand bestaan. Hij had aan de vooravond van oud
en nieuw om zijn meevaller te vieren zo'n enorme hoe
veelheid vuurwerk gekocht, dat een gemiddelde Chine
se stad er mee uit de voeten had gekund.
Dolle pret is het geweest, hoewel niet voor iedereen,
met al die rotjes, donderslagen, vijfhonderdklappers,
bommen en raketten op het zelfs nu nog met verregen
de rode en grijze papiersnippers bedekte pleintje.
De rest van de centjes staat nu veilig op een boekje bij
mij, want rondom de feestdagen was de vaste verke
ring omgezet in een echte verloving.
Liefde en knallen, dat brengt me op het verhaal dat ik
onlangs las.
Twee geldrijders van ons nationale transportbedrijf
hoorden in hun verbeelding de kogels al om hun oren
fluiten, toen ze constateerden reeds vete kilometers
lang door een personenwagen te worden gevolgd.
Toen ze het dorp indraaiden, deed de auto dat ook en
ging zelfs nog dichter achter ze rijden. Ze stopten bij de
bank en met kloppend hart bemerkten ze, dat ook de
volgwagen stil stond.
Met witgeknepen knokkels ging een van de chauffeurs
de bank binnen en tot zijn schrik zag de achtergebleve
ne, dat een met dikke wollen das gemaskeerde figuur
direct daarna uit de auto stapte en achter zijn maat aan
de bank binnen holde.
Dat was genoeg. Hij riep de centrale op en deed de
portieren op slot. De rijkspolitie reageerde snel en bin
nen enkele minuten gierden enkele wagens de straat
in.
Twee agenten renden de bank binnen en twee anderen
Hepen met getrokken pistolen op de auto af. De geldrij-
der zag in een flits al de grote koppen in de kranten
Bankroof verijdeld! Boeven in de val!
De afloop was anders, want de autobestuurder was
een keurige bakkersknecht en de met das vermomde
trawant was zijn meisje, dat bij de bank werkte.
Dat ze dezelfde route namen, was puur toeval. En dat
verdacht lange stilstaan achter de geldauto dan? Ach,
als je net drie dagen verloofd bent, heb je nu eenmaal
wat meer tijd nodig om afscheid te nemen dan ande
ren.
Kortom, niet alles is wat het schijnt. Verdachte auto's
niet en goud niet. En ook niet alle plotselinge uitbars
tingen van gemeenschapszin.
Cas Sier
