land- en tuinbouw: een risicodragend bedrijf C\ De agrarische activiteit gaat nog altijd gepaard met vele risico's. Zonder twijfel heeft de agrariër anno 1980 de gevolgen van een aantal natuurlijke ongewisheden die samenhangen met de seizoenen en het weer meer onder controle. Nieuwe onzekerheden werpen echter hun schaduwen vooruit. Een sector als de varkenshouderij of de pluimveehou derij produceert praktisch onafhankelijk van weer of seizoen. De tuinbouw onder glas heeft zijn hoofdactivi teit in het seizoen waarin de natuurlijke groeiomstan- digheden het minst gunstig zijn: de winter en het voor jaar. Bij teelten in de openlucht ligt dit anders. Temperatuur, zonlicht en neerslag zijn belangrijke groeifactoren die de boer niet in de hand heeft. Wel zijn de mogelijkhe den om er tijdig rekening mee te houden en maatrege len te treffen toegenomen. Door de grotere capaciteit van de machines kunnen in korte tijd zaai- en oogst- werkzaamheden uitgevoerd worden. Moderne voeder- winningsmethoden, met name het inkuilen van gras, verkorten de periode dat het gewas op het veld ligt. Kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen kunnen op het meest gunstige moment worden toegediend. Informatie over het weer blijft hiervoor van het groot ste belang. Niet voor niets vormt dit de kern van de mededelingen voor land- en tuinbouw die iedere mid dag via de radio worden uitgezonden. Er wordt zowel internationaal als in ons eigen land voortdurend gewerkt om de weersprognoses te verbe teren. Voor de landbouw een belangrijke zaak. Het KNMI is doende in samenwerking met de afdeling Weerkunde van de Landbouwhogeschool te Wagenin- gen de weersprognose nog beter af te stemmen op de behoefte van de landbouw, onder meer door de infor matie meer regionaal te richten. Op deze wijze kunnen eerder maatregelen worden getroffen om weersrisico's op te vangen. Tegenvallers Kwetsbaar blijft de landbouw bij extreme weerssitua- ties. Vers in het geheugen staan nog de strenge winter van het vorige jaar, de droogte van 1976 en het natte najaar van 1974. De landbouw zit echter niet bij de pakken neer, maar trekt lessen uit de ervaringen. De natte periode in het najaar van 1974, met name in het zuidwesten, leerde hoe belangrijk een goede bodem structuur en ontwatering is. Vele boeren hebben mede met hulp van de overheid de bodemstructuur en de drainage verbeterd. Na de droge zomer van 1976 heb ben vele bedrijven een beregeningsinstallatie aange schaft. De winter van 1978, waarin het voorkwam dat een primaire levensbehoefte als de stroomvoorziening in enkele dorpen in Noord-Nederland verstek liet gaan, was voor een aantal boeren aanleiding te besluiten een eigen noodaggregaat aan te schaffen. Risico's worden op deze wijze in het eigen bedrijf ingedekt. Eventuele tegenvallers en ongemakken één keer in de zoveel jaar komen dan in de jaarlijkse exploitatie tot uitdrukking. Er blijven in de land- en tuinbouw weersrisico's waar tegen de individuele boer of tuinder machteloos staat. Bijvoorbeeld de gevolgen van een hevige hagelbui voor de fruitteelt. Nu zijn dergelijke risico's verzekerbaar. De premies voor deze verzekering zijn echter niet ge ring. Sommige telers zien er om deze reden van af en nemen het risico zelf. Het bedrijfsleven ziet hierin een teken van de verminderde spankracht van de fruitteelt sector en heeft er bij de minister van Landbouw op aangedrongen de hagelschadeverzekering te onder steunen. De minister erkende het belang van een der gelijke dienstverlening voor de sector en besloot een bijdrage te verlenen wanneer de schade in een bepaald jaar meer dan 5 van het verzekerde bedrag beloopt. Ir. J. H. Egberink Een ander risico dat vaak aankomt is dat van de storm schade. Met name glasopstanden en moderne veestal len blijken er niet altijd tegen bestand. Het is gemakke lijk dit af te doen met de term 'de verzekering dekt de schade'. Het georganiseerde bedrijfsleven vindt dat hier wat aan te doen valt. In overleg tussen kassenbou- wers en het Landbouwschap zijn algemene voorwaar den voor de levering van kassen opgesteld waarin de kwaliteit van de constructie benadrukt wordt; soortge lijke voorwaarden zullen binnenkort in overleg met de leveranciers worden vastgesteld voor de stallen. In de eerste plaats gaat het hierbij om het scheppen van dui delijkheid en rechtszekerheid wanneer boeren en tuin ders met aannemers overeenkomsten sluiten voor de bouw. Het kwaliteitsaspect zal via voorlichtingscam pagnes ondersteund worden. Een voorbeeld van de wijze waarop de landbouw zich op eigen kracht tegen natuurlijke risico's teweerstelt. Onderscheid Behalve het weer spelen de agrarische producenten nog vele andere natuurlijke risico's parten, zoals: ziekte in het gewas, insectenplagen, dierziekten, onvrucht baarheid van het vee. Door goede zorg en vakman schap gesteund door moderne techniek worden ook deze risico's steeds meer teruggedrongen. Geheel uit schakelen blijft moeilijk. De agrarische sector, werkend met levend materiaal, onderscheidt zich wat dit betreft van vele andere bedrijfstakken. Onderdelen van een auto kunnen tegelijkertijd op verschillende plaatsen worden gefabriceerd en ten slotte op een centrale plaats worden geassembleerd tot het eindprodukt. Dat maakt een industriële planning mogelijk en tijdig her stel van fouten of tegenslagen in een voorfase. Bij

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1980 | | pagina 32