Heerenveek
uit onze historie
dorpen spaart, dat ook bij onze Bank
doet en niet te Gorredijk of elders. Het
geld is hier veilig, misschien veiliger dan
elders. Aldus bevordert men een zeer
nuttige zaak in zijn eigen woonplaats.
De winst over 1909 was f54,- dus
meenden bestuur en raad van toezicht
dat aan kassier zéker f 50,- salaris toe
kwam. ledereen was het daarmee eens
en de kassier was zeer dankbaar.
Kunstmest kopen
Niet zo prettig was het om te moeten
vernemen dat 'inwoners onzer drie dor
pen nog kunstmest aankoopen bij parti
culieren, wat stellig niet in hun voordeel
is. Ze doen dat om het krediet. Laten de
zulken zich aansluiten bij de Boeren
leenbanken in de Vergeten Oosthoek en
bij aankoop van kunstmest zullen zij in
voordeeliger conditie zijn... Zegt het
voort!'
Op de Algemene Vergadering te Utrecht
werd medegedeeld dat de Centrale een
winst maakte van wel f 19 000,-.
De Centrale van Eindhoven heeft in
Friesland, ondanks zijn pogen tot op
richten van Banken in Friesland heel
weinig concurrentie kunnen aan doen
en de afgevaardigde naar de volgende
Algemene Vergadering - de heer Bij de
Ley - moet daar gaan vertellen dat een
bijdrage van f 1 700,- uit de algemene
kas om ook nog vier hoofdambtenaren
te verzekeren voor een goed pensioen,
geen aanbeveling verdient. Enfin, afge
vaardigde zal dan proberen om met
overtuiging zijn stem te doen horen.
Dat lukte in Utrecht niet zo best want -
heel slim - werd hij toen het op stem
men aankwam, benoemd tot lid van het
stembureau en 'ontbrak hem de gele
genheid om zijn mening te zeggen.'
Aanhouders winnen
Mogen vereenigingen - of zij coöpera
tief zijn of niet - lid zijn van de Bank en
mag daaraan voorschotten worden ver
leend? Een zeer moeilijke, maar ook wel
belangrijke vraag. Het bestuur moet
maar eens in Utrecht informeren of de
Coöperatieve Verbruikersvereeniging als
lid kan worden toegelaten met alle
rechten en plichten van dien.
Blijkbaar vond de Centrale dat niet
goed, want in 1915 verklaarden nog en
kele leden dat niet te begrijpen waar
Kortezwaag, lid van dezelfde Centrale
wel degelijk gelden geeft zonder dat be
langhebbenden altijd landbouwers, vee
houders of tuinders zijn.
Maar de Centrale wil dat nu eenmaal zo.
Bovendien is er ook 'een beginsel' mee
gemoeid. 'Geld leenen aan een vereeni-
ging buiten landbouwdoeleinden, zoude
de deur openen voor het gevaar dat gel
den worden uitgezet op een minder ge
waarborgde manier dan thans.' Dat was
64 jaar geleden.
En ook in 1916 kwam dezelfde vraag
weer te berde. Er was nog geen uitsluit-
Onderwijzer Jan bij de Ley, de eerste kassier
sel en het bestuur trachtte de boot af te
houden door te stellen dat de Gebrui-
kersvereeniging dan zelf maar contact
moest opnemen met de Centrale Bank.
Daar was een deel van de aanwezigen
het helemaal niet mee eens.
De aanhouders wonnen ook nu. In 1918
werden de statuten gewijzigd en kon
den toetreden: koninklijk goedgekeurde
coöperatieve verenigingen ten bate van
de landbouw: ruimer gezegd 'direct of
indirect ten bate van den landbouw op
gericht' en zo werd dit hete hangijzer
eindelijk afgekoeld.
Op de vraag of een vergadering óók
eens bij daglicht kan worden gehouden
zeggen vele leden dat men daarvoor
werk zou moeten laten liggen of een
daghuur zou missen. Voorzitter meent
dat één avondvergadering per jaar bij
lichte maan en hopelijk goed weer, toch
niet zoo n grote opoffering zal zijn. Ge
lukkig kreeg hij gelijk.
In 1920 zou een lid het billijk vinden als
een vertrekkend lid zijn aandeel kreeg
van het reservefonds. Maar 'het reser
vefonds dient om onze zaak sterk en
veilig te maken om, mocht eens met
verlies de geheele onderneming failliet
gaan, dat verlies zoo klein mogelijk te
maken, doch niet om een vertrekkend
lid een paar gulden in de zak te steken',
i waarop een ander lid toch met hartelijke
woorden afscheid nam van alle verga
derden.
Gelag betalen
Gezelligheid kent geen tijd. Kunnen ver
gaderden niet onthaald worden op kof
fie en koek? Het bestuur gehoord onze
waard meent dat een dergelijke tracta-
tie teveel administratie vereist. Beter
acht het bestuur, aan elk aanwezig lid
een tegemoetkoming van 30 cent in het
gelag uit te keren. De vergadering kan
zich met het laatste voorstel verenigen.
De muziek van de Algemene Vergade
ringen van de Centrale Bank gaat er een
beetje af. Omtrent de nieuwe statuten
van de Centrale kon in maart 1922 wor
den medegedeeld aan de Ledenverga
dering, dat het bestuur van de Centrale
