w
CQUC HACEMOS?
ESTEMO RE5PE7A
NI LOSTULIRANES
heidsbegroting en de betalingsbalans
vertoonden een groot tekort, de buiten
landse schuldendienst besloeg de helft
van de uitvoeropbrengsten en de devie
zenreserves waren nagenoeg uitgeput
(bruto bijna nihil en netto zelfs meer dan
1 miljard negatief). Tot overmaat van
ramp waren ook de betrekkingen met
het IMF in een impasse geraakt: omdat
Peru de afgesproken beleidsvoorwaar-
den niet naleefde, werd de kredietverle
ning door het Fonds stopgezet. Aange
zien mede hierdoor de kredietwaardig
heid van het land was aangetast, wer
den ook andere buitenlandse financie
ringskanalen afgesloten.
Keerpunt naar herstel
In deze situatie verzocht de regering van
Peru begin 1978 de Nederlandse rege
ring op korte termijn enige deskundigen
te sturen, die een rapport zouden moe
ten opstellen met beleidsadviezen inza
ke de financieel-economische proble
matiek. Dit verzoek was met name tot
Nederland gericht vanwege het sociaal
vooruitstrevende en tegelijk econo
misch verantwoorde beleid van ons
land, dat bovendien een intensieve sa
menwerkingsrelatie onderhield met
Peru als (intussen voormalig) concen-
tratieland in het kader van de ontwikke
lingshulp. De ministers De Koning en
Andriessen verleenden deze eervolle
opdracht aan dr. Duisenberg, die de lei
ding kreeg van een door hemzelf sa
mengestelde missie, welke voorts be
stond uit professor Wolfson (Erasmus-
Universiteit), drs. Brouwer (Ministerie
van Financiën), de schrijver van dit arti
kel (destijds werkzaam bij De Nederland-
sche Bank) en een secretaresse.
Midden maart 1978 vertrok deze missie
naar Peru, waar zij gedurende een paar
weken voornamelijk in Lima talrijke ge
sprekken voerde met allerlei vertegen
woordigers van diverse groeperingen uit
de Peruaanse samenleving. Op basis
van deze besprekingen en bestudering
van statistische gegevens werd een uit
gebreid rapport opgesteld, dat half april
door dr. Duisenberg aan de President
van Peru werd aangeboden en met hem
besproken. Gezien het vertrouwelijke
karakter van dat rapport, kan hier niet
worden ingegaan op de inhoud van het
advies. Kort na het bezoek van de mis
sie nam de Peruaanse regering echter
een groot aantal drastische maatrege
len, die volgens doorgaans betrouwbare
bronnen in belangrijke mate waren in
gegeven door de aanbevelingen in ge
noemd rapport.
Allereerst werd de financieel-economi
sche topleiding van het land vervangen.
De nieuwe en deskundige minister van
Economie en Financiën (Silva Ruete)
kreeg bovendien meer bevoegdheden
en werd bijgestaan door twee even be
kwame en met hem bevriende econo
men, die de leiding kregen van de cen
trale bank (Moreyra) en de nationale
bank (Meneses). Samen wisten zij de
militaire junta te overtuigen van de
noodzaak tot spoedige invoering van
een veelomvattend stabilisatieprogram
ma, bestaande uit budgettaire, monetai
re, wisselkoers- en inkomenspolitieke
maatregelen, gericht op herleving van
de economische groei, bestrijding van
de inflatie en herstel van het betalings-
balansevenwicht. Het begrotingstekort
werd gehalveerd door forse belasting
verhogingen en uitgavenverlagingen
(vooral ook van militaire uitgaven en
subsidies). De kredietverlening door het
bankwezen werd beperkt en de rente
verhoogd, de wisselkoers gedevalueerd,
de invoer geliberaliseerd en de uitvoer
gestimuleerd.
Op basis van dit stabilisatieprogram
werd ook weer een nieuw bijstandskre
diet van het IMF verkregen, waarmee
tevens de weg was vrijgemaakt voor
succesvolle onderhandelingen met an
dere landen en buitenlandse banken
over herfinanciering van de uitstaande
schuld, leidend tot uitstel van rente- en
aflossingsverplichtingen.
Tweede rapport: herstel op langere
termijn benadrukt
Midden oktober 1979 vertrok de missie-
Duisenberg op verzoek van de Peruaan
se regering opnieuw naar Lima om de fi
nancieel-economische ontwikkeling in
het afgelopen anderhalf jaar sinds haar
eerste bezoek te evalueren en nieuwe
beleidsaanbevelingen op te stellen. Na
een verblijf van twee weken werd we
derom een vertrouwelijk rapport aan de
President van Peru aangeboden en uit
gebreid met hem en andere autoriteiten
besproken. Daarbij kon worden gecon
stateerd, dat het stabilisatieprogramma
uitermate succesvol was geweest, voor
al met betrekking tot het externe even
wichtsherstel. Plet betalingsbalanste
kort was omgeslagen in een aanzienlijk
overschot, waardoor ook de deviezenre
serves belangrijk waren opgelopen (met
ruim 1 miljard, zodat ook de netto po
sitie weer bijna positief was). Ook was
er sprake van een zeker herstel van de
economische groei, maar het inflatie
tempo was nog nauwelijks vertraagd en
beliep nog steeds 65
Verder moest helaas worden opge
merkt, dat de aanbevelingen uit het eer
ste adviesrapport met betrekking tot het
meer structurele beleid op langere ter
mijn nog maar zeer gedeeltelijk waren
opgevolgd. Hierbij kan worden gedacht
aan het hele besluitvormingsproces met
'Wat moeten we daar nou aan doen?'
vraagt de vertwijfelde cartoonist van het
Peruviaanse tijdschrift Careta zich af.
'Hij heeft zelfs geen respect voor men
sen uit tulpenland'.
beleidsplanning en prioriteitsbepaling,
het sectorstructuurbeleid, de landbouw
politiek, het industrialisatiebeleid, de
werkgelegenheidspolitiek, het conces-
siebeleid voor oliewinning, de belasting
herziening en de structuur der over
heidsuitgaven, alsmede de politiek inza
ke prijssubsidies. Vooral aan deze pun
ten werd dan ook in het tweede advies
rapport nogmaals aandacht besteed,
evenals aan maatregelen voor een
krachtiger inflatiebestrijding en een gro
tere continuïteit in het economisch be
leid bij de overgang naar een nieuw po
litiek regime, opdat het pas herwonnen
vertrouwen in de kredietwaardigheid
van de Peruaanse economie niet weer
verloren zou gaan en mede door herle
ving van de investeringslust weer een
gezonde basis zou worden gelegd voor
de verdere economische ontwikkeling
van dit boeiende land.