voor de telefoon, 35 voor de radio en 12
jaar voor de televisie, de 'incubatietijd'
voor het geïntegreerde EDP-circuit be
droeg echter slechts 3 jaar. Naar het
zich laat aanzien zal deze laatste uitvin
ding een veel grotere invloed hebben op
de maatschappij dan misschien wel alle
andere.
De snelheid waarmee de EDP oprukt
wordt veroorzaakt door de combinatie
van massaproduktie, marketing en een
wereldwijd transport- en informatiesy
steem. In het komende decennium zal
de ingezette trend tot verbetering van
de prijs-prestatie-verhouding nauwelijks
meer worden tegengehouden door be
perkingen van fysieke aard. Wij moeten
ons realiseren, dat een micro-processor
in 1980, die 250 kost, meer en beter
presteert dan de eerste grotere compu
ters. Een micro-processor is twintig
maal sneller, duizend maal betrouw
baarder, kost minder dan een duizend
ste van het oorspronkelijke prijsbedrag
en neemt minder dan het honderdui-
zendste aan ruimte in beslag. Hieruit
blijkt duidelijk dat vanuit economisch
oogpunt nauwelijks beperkingen be
staan voor toepassing van computers.
Belangrijke ontwikkelingen staan voor
de deur met betrekking tot het gebruik
van de menselijke stem bij de in- en
outputbehandeling; voorts m.b.t. de
herkenning van handtekeningen,
'bulk'geheugens, toenemende commu
nicatie door gebruik van ruimtesatellie
ten en toepassing van glasvezeltechniek
in transportkabels, wereldomspannende
communicatiekanalen en een betrekke
lijk ongereglementeerd taalgebruik,
waarmee de bediening van elektroni
sche apparatuur kan geschieden. De fa
brikanten verwachten dat in de komen
de tien jaar de prijs-prestatie-verhou
ding met een factor 100 tot 1000 zal
verbeteren
Gebieden
Dit alles leidt ten slotte tot nog een ver
schil tussen de oude technologische
ontwikkeling en die van de EDP: de ge
bieden waarop de EDP van invloed zal
zijn. De massaverspreiding van EDP-
produkten heeft in eerste aanleg plaats
gevonden op terreinen, waar het werk
routinematig werd verricht en waar de
toepassing van EDP de efficiency zou
kunnen verbeteren. Dat is de situatie
waarin wij ons tot dusverre hebben be
vonden. De aldus vrijgekomen arbeid
kon worden gebruikt om aan de toene
mende vraag te voldoen. De voortdu
rende verbetering van de toepassings
mogelijkheden van EDP en de nog
steeds verbeterde prijs-prestatie-ver
houding zal betekenen dat EDP door
dringt in alle sectoren van de maat
schappij en tot alle beroepsniveaus. Dat
is het wezenlijke verschil. EDP dringt in
andere sectoren van de maatschappij
door dan die welke voorheen door de
technologie werden bestreken. Ik
spreek nu vooral over het terrein van de
informatie. Informatie is één van de
meest vitale factoren van ons maat
schappelijk functioneren aan het wor
den. Afgezien van de erkenning van de
voordelen, zoals de vergemakkelijking
van de uitoefening van de manage-
ment-functie op verschillende niveaus,
zijn er ook twijfels, want onze privacy
zou bedreigd kunnen worden. Het is
echter technisch gesproken mogelijk
om de informatievoorziening zo op te
zetten, dat daarbij de privacy van de be
trokken partijen én (dat is nog belangrij
ker) van het individu niet wordt aange
tast, ja zelfs nog wordt versterkt. Dit
vraagt evenwel om gecoördineerde ac
tie en om wettelijke bescherming,
Resumerend: technologisch gezien
zijn de mogelijkheden tot veranderin
gen groter dan ooit tevoren. Econo
misch gezien is de noodzaak daartoe
voor sommige landen meer dan ooit
aanwezig. Om redenen van internatio
nale concurrentieverhoudingen en
vanwege de regionaal optredende ver
zadigingsverschijnselen. Het maat
schappelijk klimaat in sommige hoog
ontwikkelde landen staat geen snelle
veranderingen toe, deels vanwege een
toenemend gevoel van onbehagen, en
deels omdat er andere prioriteiten
worden gesteld. Wat daar ook van zij:
we moeten ons ervan bewust zijn dat
de electronic data processing een uit
stekende dienaar is maar de slechtste
van alle meesters. Dienovereenkom
stig zullen we moeten handelen.
