Van landbouw- tot vliegmachine
Veelal vindt de liquiditeitsverruiming
plaats in de girale sfeer. Daar komt bij
dat de bankbiljettenpers onder de ver
antwoordelijkheid van De Nederland
sche Bank valt zodat de overheid daar
niet zonder meer aan kan gaan draaien.
Het verband tussen monetaire financie
ring en bankbiljettenpers heeft dus eer
der een symbolische dan een letterlijke
betekenis.
Is uitgifte van schatkistpapier
monetaire financiering?
De gedachte dat de uitgifte van schat
kistpapier zonder meer gelijk te stellen
is aan monetaire financiering kan nu
ook ontzenuwd worden. De overheid
kan namelijk heel goed schatkistpapier
uitgeven, ondanks het feit dat de begro
ting in evenwicht is of het tekort al gefi
nancierd is door middel van langlopen
de leningen. Uitgifte van vlottende
schuld kan bedoeld zijn om het tegoed
bij De Nederlandsche Bank wat te ver
hogen. Er is dan geen sprake van mone
taire financiering, want de liquiditeiten
massa neemt niet toe uit hoofde van het
gevoerde begrotings- en schuldbeleid.
Willen we weten in hoeverre de plaat
sing van vlottende schuld bedoeld is om
monetair te financieren, dan kunnen we
kijken naar de mutatie in de netto vlot
tende schuld. Dit is de creatie van vlot
tende schuldtitels minus de toename
van het tegoed van het Rijk bij De Ne
derlandsche Bank. Verandert dit tegoed
niet, dan is er sprake geweest van mo
netaire financiering ter grootte van de
netto plaatsing van vlottende schuld.
In het algemeen geeft de mutatie in de
netto vlottende schuld de monetaire fi
nanciering weer. Gegeven de plaatsing
van vlottende schuld kan dan aange
toond worden of en in hoeverre er spra
ke is geweest van monetaire financie
ring door intering op het tegoed bij De
Nederlandsche Bank.
dus de ruimte welke er is voor liquidi-
teitsgroei.
Nu is het Rijk niet de enige die invloed
uitoefent op de liquiditeitenmassa, ook
de overige geldscheppende instellingen
en het buitenland (via de betalingsba
lans) hebben invloed op deze grootheid.
Hierop gaan we verder niet in.
Monetaire financiering in cijfers
In het voorgaande hebben we steeds
j gesproken over het begrotingstekort. De
omvang van het begrotingstekort be-
j paalt de financieringsbehoefte van het
Rijk. Voor wat betreft de toeneming van
de Staatsschuld is het belangrijker te
j kijken naar het financieringstekort. Dit is
het begrotingstekort minus de aflossing
van Staatsschuld. De voor de aflossing
van Staatsschuld benodigde gelden
worden verondersteld beschikbaar te
komen door opnieuw een lange schuld
aan te gaan. De totale Staatsschuld zal
door een dergelijke transactie niet toe
nemen. Zij zal echter wel toenemen
wanneer in financieringstekort voorzien
wordt door de uitgifte van langlopende
en/of vlottende schuld. In bijgaande ta
bel wordt een overzicht gegeven van de
vermoedelijke uitkomsten voor 1979.
Wordt van de totale financieringsbe
hoefte van het Rijk het bedrag afgetrok
ken wat beschikbaar komt door het
plaatsen van leningen op de kapitaal
markt, dan resteert het zogenaamde li
quiditeitstekort.
Dit bedrag geeft de uitbreiding aan van
de liquiditeitenmassa via de uitgifte van
vlottende schuld en/of intering op het
tegoed bij De Nederlandsche Bank
monetaire financiering).
FINANCIERINGSOVERZICHT
VAN HET RIJK 1979
(in miljoenen guldens)
1979
Financieringstekort
11 409
Aflossingen Staatsschuld
2 800
Financieringsbehoefte
14 209
Dekking op kapitaalmarkt
12 500
Liquiditeitstekort
1 709
'j vermoedelijke uitkomsten op basis
van Miljoenennota 1980 en Macro Eco
nomische Verkenning 1980.
Monetaire financiering en inflatie
Monetaire financiering werd en wordt
nog steeds wel eens inflatoire financie
ring genoemd. De stap tussen deze
term en inflatie, prijsstijging is slechts
gering. Dat geeft nogal eens aanleiding
tot misverstanden, in die zin dat aange
nomen wordt dat monetaire financie
ring zonder meer leidt tot prijsstijging.
Dit is echter als zodanig onjuist. De
term 'inflatoire financiering' wil niet
meer zeggen dan dat financiering van
het begrotingstekort door middel van
het plaatsen van vlottende schuld leidt
tot een vergroting van de liquiditeiten
massa. Deze vergroting van de liquidi
teitenmassa hoeft niet zonder meer tot
prijsstijging te leiden. Prijsstijging ten
gevolge van liquiditeitsgroei zal pas dan
optreden wanneer de groei van de liqui
diteitenmassa groter is dan de ontwik
keling van het nationaal produkt. De ex
pansiegraad van de economie bepaalt
Onlangs is op Schiphol een nieuwe Boeing 747 B voor de KLM gearriveerd. Het is
de Missouri die inmiddels al volop in bedrijf is. De KLM-vloot telt nu zeven toestel
len van dit type en nog zes van het type 747 M.
Wij plaatsen deze foto van de Missouri in ons blad, omdat de Centrale Rabobank als
voornaamste financier van dit vliegtuig, naast enkele Amerikaanse financiële instel
lingen onder leiding van de City Bank te New York, is opgetreden.
We weten het niet zeker, maar het ligt voor de hand dat de eerste machines die
onze banken hebben gefinancierd op het land gebruikt werden. Sindsdien is er veel
veranderd. Van landbouw- tot vliegmachine zullen we maar zeggen.
Missouri
