1
m
terne verzekering tegen het risico van
wanbetaling. De verzekeringspremies
worden in de rente begrepen: hoe ris
kanter de uitzetting, hoe hoger de pre
mie. De premies worden opgepot in het
stootkussen. Voor volkomen zekere uit
zettingen hoeft nooit een beroep op dit
kussen te worden gedaan; het kan im
mers niet misgaan. Vandaar ook dat hun
prijs premievrij is.
Er wordt wel eens gesuggereerd als zou
winstvorming onverenigbaar zijn met de
coöperatieve gedachte. Bovenstaande
gedachtenschets maakt duidelijk dat
niets minder waar is. De door onze
organisatie gemaakte winsten worden
immers niet - ter vertering - uitgekeerd,
maar voeden ons intern aangelegde
'fonds voor de kredietverzekering'. Zon
der dat fonds zouden we niet langer
kunnen bogen op soliditeit en zou met
recht één van de pijlers onder de coöpe
ratieve gedachte zijn weggeslagen.
Welnu, naast aardappelen, bier en trein
kaartjes vormt de indekking tegen risi
co's dus een puur economisch goed, dat
wil zeggen er bestaat een prijs voor:
hetzij een verzekeringspremie, hetzij
een hogere rente, hetzij een lagere dan
de statistische opbrengst.
Hoe we risico's kunnen kneden
Intussen behoeven we de onzekerheid
en de daaraan verbonden risico's niet
zonder meer voor lief te nemen. Nu kom
ik op het intrigerende facet waarover ik
hierboven al sprak, namelijk diversifica
tie van risico's alias 'don't put all your
eggs in one basket' (vrij vertaald: zet
niet alles op één kaart). Waar gaat het
dan wel om? Een voorbeeld moge dit
duidelijk maken.
Een ons allen ter harte gaande maar
niettemin onzekere factor is het weer.
Sommige bedrijven zien hun financiële
resultaten sterk bepaald door het weer.
Denk maar eens aan een fabrikant van
parasols of ook aan een fabrikant van
paraplu's. Laten we nu eens van de -
voor Nederlandse begrippen zonnige -
veronderstelling uitgaan dat ons vol
gend jaar met een kans van 50 een
stralend vakantieseizoen wacht, en met
een kans van 50% een plensende tijd.
De verdiensten van de beide fabrikanten
zullen een onderling tegengestelde rela
tie vertonen met het overwegende
weerbeeld (tenzij parasols en paraplu's
door elkaar zouden (kunnen) worden
gebruikt).
Zie hiertoe het bijgaande staatje:
Bij stralend weer verdient de fabrikant
van parasols een ton, maar verliest de
fabrikant van paraplu's 20 mille. Bij re
genachtig weer geldt precies het omge
keerde. De statistische opbrengst is
voor elk van de fabrikanten gelijk, en
wel f40 000,-5). Maar het risico is
enorm I
Zouden nu de fabrikanten elk de helft
van hun bedrijf inbrengen in een nieuwe
firma die zowel paraplu's als parasols
maakt dan verdienen ze hiermee
f40 000,- als de zon schijnt en even
eens f40 000, bij regenachtig weer.
Dit 'gemengd bedrijf' levert dus met ze
kerheid 40 mille op, wat het weer ook
doet I Door de bundeling van de produk-
tie van parasols en paraplu's in één on
derneming ontstaat dus een 'paranor
maal' resultaat in die zin, dat de be
drijfswinst van alle risico's wordt ont
daan: 'welk weertype zich ook zal voor
doen, één van beide produkten loopt al
tijd wel.'
Om dit resultaat te bereiken is het niet
strikt nodig dat beide bedrijven samen
gaan. Ook de belegger kan meer zeker
heid in zijn opbrengstenpatroon bren
gen door in beide bedrijven te participe
ren (doe-het-zelf-diversificatie). De ver
houding, waarin een belegger zijn gel
den in de aandelen van elk van de be
drijven zal investeren, hangt af van zijn
afkeer van (of voorkeur voor) het ge
combineerde risico.
Ook voor een bank liggen er in dit vlak
mogelijkheden tot vermindering van ri
sico's; denk maar aan de spreiding van
uitzettingen naar geografisch gebied
alsmede naar type cliënt. Een totale uit
schakeling van het risico zoals in het bo
venstaande gefingeerde voorbeeld zal
echter wel nooit mogelijk zijn. Maar er
zijn dan ook meer onzekere factoren
dan het weer alleen I
Trouwens, het plotseling wegvallen van
Noten
1) Namelijk f 100,-minus de inzet.
2) Namelijk het bedrag van uw inzet.
3) De statistische opbrengst is gelijk
aan de som van de met de kansen ge
wogen opbrengsten. In dit geval krijgen
we dus 10% x f90,r 90 %x minus
f 10. f 0,-.
Namelijk
90 x f 20 000, - t 10 x minus
f 100 000,- f8000,-.
5) Namelijk
50 x f 100 000, 50 x minus
f 20 000,- f 40 000,-.
I alle zekerheid zou enorme consequen
ties hebben. Om maar eens een paar
j dingen te noemen: er zouden geen ver
schillen meer zijn tussen aandelen en
obligaties (en alle mengvormen hiertus
sen), het KNMI kon worden opgeheven,
termijnhandel ware overbodig, en de
laatste bladzijde van romans was min
der begeerd.
Bij volkomen zekerheid is er geen plaats
voor spanning, decepties en meevallers.
En is dat wat we zouden willen?
weerbeeld
stralend regenachtig
resultaten van de parasols
fabrikant van paraplu's
f 100 000,-
f 20 000,-
f 20 000,-
f 100 000,
