II
n
landbouwcommentaar
heid tot maatregelen die op de agrari
sche bedrijven zijn gericht. Wanneer het
om afzet gaat, om produktiebeheersing,
kun je vraagtekens zetten of dat juri
disch wel zou kunnen. We moeten het
er eerst over eens zijn of het kan en ook
of het moet: in dat stadium bevindt zich
eigenlijk de discussie. Ik voor mij heb de
indruk, dat onze mensen als ze ervan
overtuigd zijn dat er bijvoorbeeld ten
aanzien van de afgrenzing van grote be
drijven en dergelijke zaken iets drin
gends geregeld moet worden, het niet
van zo groot belang zullen vinden, of we
dat nu zelf doen, dus via het Landbouw
schap, of dat de overheid dat doet.
De teneur is op het ogenblik wel, dat we
liever zelf het eerste werk doen langs de
weg van vrijwilligheid en overleg. Zo zijn
we ook tot algemene voorwaarden voor
landbouwcontracten gekomen, waar
aan ieder zijn eigen contract kan toet
sen. Een onderwerp, dat in zekere zin
geregeld moest worden. Zou ons dit
niet gelukt zijn, dan had de minister het
moeten aanpakken en ja, dat hadden
we voor onszelf niet als een succes ge
zien. Maar overigens, als dan toch iets
afgedwongen moet worden, kan de
overheid dat misschien beter doen dan
wij. Wel is zeker dat het Landbouw
schap, zowel bij de totstandkoming als
bij de uitvoering van een regeling sterk
betrokken zal zijn.
Het Landbouwschap moet volgens
haar instellingsbesluit ook rekening
houden met het 'algemeen belang'.
Waarin komt dat tot uiting?
Wanne.er wij een standpunt presenteren
na onderlinge discussie, dan is dat naar
onze mening afgestemd op het alge
meen belang. Naar onze mening; een
ander kan er anders over denken. Maar
wij zullen nooit iets naar voren brengen
waarvan wij vinden dat het eigenlijk te
gen het algemeen belang ingaat.
Nu zijn wij niet de hoedster van het al
gemeen belang. Dat is de landelijke
overheid, ministers en parlement. Op
hun plek mogen en kunnen wij niet
gaan zitten. Zij maken uit of ons stand
punt in overeenstemming met het alge
meen belang is. Die uitspraak accepte
ren wij, al kunnen we er soms wel droe
vig over zijn.
Is algemeen belang gelijk aan consu
mentenbelang, bijvoorbeeld het be
lang van de huisvrouw bij een lage
prijs voor melk, groenten, brood en
vlees?
Dat misverstand kom je nogal eens te
gen. Maar consumentenbelang en alge
meen belang zijn niet identiek. Het is
wat anders als je over de gehele bevol
king praat: die omvat alles, producenten
en consumenten. Ook de landbouw met
eigen producerende boeren en tuinders
hoort daartoe. Dat is ook een algemeen
belang.
i WÊÊkinflfafc
Drs. De Heer bij een werkbezoek aan
Indonesië, waar onder meer de
plantentuin in Bandoeng wordt bezocht.
Ik meen, dat wij als Landbouwschap
heel goed beseffen, dat we deel uitma
ken van de maatschappij en ook dat je
je als deel daarvan niet alles kunt ver
oorloven. Wij trachten ons eigen belang
te dienen en te verdedigen, vanuit het
belang van het geheel en niet vanuit dat
van andere deelbelangen, bijvoorbeeld
de consument. Daardoor komt naar
mijn mening onze maatschappelijke
verantwoordelijkheid goed tot zijn recht.
Voor de leek zal het vaak moeilijk te
begrijpen zijn dat het Landbouwschap
enerzijds erkent dat grote zuivelover-
schotten ongewenst zijn en zich an
derzijds sterk maakt in Brussel voor
een hogere melkprijs, die de produktie
wellicht weer zal stimuleren.
Het zuivelprobleem baart ons bijzonder
veel zorg. De Nederlandse melkveehou
derij is erg afhankelijk van de zuivelpro-
duktie. Ik zet er een vraagteken bij of er
zo'n verband is tussen produktie en prij
zen, dat als de prijzen de inflatietrend
enigszins - dus niet eens volledig vol
gen, dit tot vergroting van de melkpro-
duktie zou leiden. Verband is er wel,
maar alleen bij prijsveranderingen van
behoorlijk formaat. Daalt de prijs met
zo'n 20 dan zal de produktie dalen,
stijgt hij met 20 dan zal hij zeker om
hoog gaan. Als je echter over enkele
procenten praat, zoals wij de laatste ja
ren doen, dan is het effect op de pro
duktie niet of nauwelijks merkbaar.
Nee, de pijlen moeten zich niet op de
prijzen, maar rechtstreeks op de produk
tie richten. En dat kun je niet nationaal
doen, dat kan alleen maar op Europees
niveau. We zouden wat kunnen berei
ken, door op vrijwillige basis de boeren
contracten te laten afsluiten om de pro
duktie te staken, of - dat is het nieuwe
- te beperken tegen een bepaalde ver
goeding. Voor de boer zou dat gewoon
een economische propositie zijn.
Minister Van der Stee heeft via een
enquête de melkveehouders gepolst
over drie mogelijkheden
a geen melkprijsverhoging gedurende
bijvoorbeeld vijfjaren;
b automatische melkprijsverlaging
bij grotere toename van de EEG-
melkplas;
c een normale prijs voor een bepaal
de hoeveelheid en een vjeel lagere voor
hetgeen daarboven geleverd wordt.
Ik ben niet erg enthousiast over die en
quête. De problemen zijn te ernstig om
op te lossen door even uit drie mogelijk
heden te laten kiezen. De uitslag van de
enquête leverde voor ons ook geen
nieuws op. De minister zelf weet heel
goed, dat we het hier in Nederland toch
niet in handen hebben. Het is een Euro
pese zaak. Ik begrijp ook niet, dat naast
de drie mogelijkheden ook niet nog een
vierde genoemd is: contingentering van
de produktie. Daarmee was de pro
bleemstelling rond geweest. We kunnen
hier wel plannetjes maken en uit moge
lijkheden kiezen, maar je moet oppas
sen: als je zo'n plannetje in Brussel op
tafel legt, heb je kans dat het in een
vorm terugkomt, die je doet schrikken
van de uitkomst van je eigen oorspron
kelijk idee.
Over toedeling van de produktie (contin
gentering) gaan wij het gesprek in Brus
sel niet uit de weg. Zo'n gesprek komt
toch, of wij willen of niet. We zijn er ook
van overtuigd, net als de boeren al vóór
die enquête, dat er wat moet gebeuren,
maar we hangen ons geen bord voor de
kop! We moeten precies weten hoe het
eruit komt te zien. En daar kun je tot nu
toe wat de Nederlandse zuivel betreft
alleen maar heel somber over zijn.
Hoe denkt u over de EEG-rentesubsi-
dieregeling en de WIR? Die stimule
ren de investeringen in de landbouw -
als bank hebben we dit kunnen con
stateren -, maar door open loopstal
len, varkensstallen en dergelijke
neemt ook de melk- en vleesproduktie
weer toe
De rentesubsidie dateert uit de tijd van
