Europees Monetair Systeem
Europese landbouwperikelen
Broodnodig
de huidige Euro-parlementariërs, aange
zien de meerderheid een enkel mandaat
zal uitoefenen. Het rechtstreeks geko
zen parlement zal zich duidelijk politie
ker opstellen, het zal het politieke image
van de Commissie kunnen opvijzelen en
de Raad, met name via publieke opinie
en terugkoppeling naar de nationale
parlementen, weten aan te zetten tot
meer actie. Aldus mag men hopen dat
het Europees Parlement zich allengs zal
ontpoppen tot de politieke tribune van
Europa.
Een tweede positieve en hoopvolle ont
wikkeling is de komende uitbreiding van
de Gemeenschap. Griekenland zal spoe
dig toetreden. Spanje en Portugal zitten
al in de Brusselse wachtkamer.
Politiek gezien is het een belangrijk feit,
dat een drietal landen met een nog jon
ge en fragiele democratie een politiek-
dak in de Europese gemeenschap zoe
ken.
Daarmede wordt nog eens duidelijk, dat
de Gemeenschap niet slechts econo
misch van aard is. Uiteindelijk is het te
vens het grootste verbond van demo
cratische landen in de wereld.
Als derde positief punt valt te noemen
de totstandkoming van het EMS, het
nieuwe Europees Monetair Systeem. De
beslissing daartoe, geboren in de Euro
pese Raad, het overlegorgaan van de re
geringsleiders, is een hoopvol politiek
teken. De afloop ervan staat niet bij
voorbaat vast. Het zal grote inspannin
gen vergen van de regeringen om de
ontwikkelingen van de nationale econo
mieën beter op elkaar af te stemmen en
de inflatie te beteugelen. Dit vergt spel
regels, discipline en de inzet van finan
ciële reserves, die het draagvlak kunnen
vormen van stabielere monetaire ver
houdingen tussen en in de landen van
de Gemeenschap.
Mocht u menen, dat dit zaken zijn die
zich afspelen in Brusselse vergaderzalen
in een vakjargon, dat ver van u afstaat,
dan vergist u zich.
Wanneer bijvoorbeeld de dollarkoers
wegzakt of men begint tegen DM te
speculeren, dan is onze Nederlandse
gulden daarbij onmiddellijk betrokken.
Om de gulden te verdedigen kan De Ne-
derlandsche Bank genoodzaakt zijn in te
grijpen door o.a. verhoging van de ren
tetarieven.
Deze verhoging vindt u terug in de tarie
ven van het rekening-courant krediet,
die boer en middenstander en elke
cliënt ten slotte moet betalen.
Instabiele muntverhoudingen in Europa
vindt u derhalve heel concreet terug in
het dagelijks gebeuren in uw eigen
plaatselijke bank en in uw bedrijf.
Ook hier raakt de EEG ons dagelijks be
staan.
De EEG verkeert op het ogenblik in een
moeilijke situatie.
Ik heb het terrein enigermate met u ver
kend.
Ik kon gelukkig ook pluspunten noemen.
Nu ik als lid van de Commissie van 'wij
ze mannen' in de afgelopen maanden in
alle Europese hoofdsteden zeer open
hartige gesprekken met de regeringslei
ders heb kunnen voeren, meen ik zonder
meer te mogen vaststellen, dat in alle
negen hoofdsteden de EEG een niet
meer weg te denken realiteit is.
Hoe groot de onderlinge meningsver
schillen ook mogen zijn, geen enkele
regering wenst zich meer los te ma
ken van de Gemeenschap. De natio
nale economieën zijn ook zo vervloch
ten geraakt, dat geen land het zich
nog kan veroorloven zich terug te
trekken. Er is geen begaanbare weg
terug meer.
Ten slotte, het bloed kruipt waar 't
niet gaan kan: land- en tuinbouw. Dat
is zowel voor u als voor mij vertrouwd
terrein.
Uiteindelijk is de Rabo-organisatie
nog diep geworteld in agrarisch Ne
derland.
Het is het gezonde boerenverstand
van leden en bestuurders geweest,
dat de Rabo-organisatie tot een top-
bankconcern heeft doen uitgroeien.
Een bank niet alleen voor de mensen,
maar ook van de mensen. Een bank
die zijn groei heeft te danken aan de
werkzaamheden en spaarzaamheid
van zijn leden, aan de realiteitszin van
zijn bestuurders en aan de gespreide
verantwoordelijkheid in uw organisa
torische opzet. Wees daar zuinig op!
Als 'huisbankier' van agrarisch Neder
land bent u ten nauwste betrokken bij
de ontwikkeling van land- en tuin
bouw. De zorg van boer en tuinder is
uw zorg.
De agrarische bedrijfstak is een van de
sectoren van het economisch leven die
de recessie beter heeft doorstaan dan
een aantal andere bedrijfstakken.
De investeringsgraad is het afgelopen
jaar bijzonder hoog geweest, de export
prestatie mag er wezen. Een positief ex
portsaldo van 8,3 miljard gulden in 1978
is een van de weinige wapenfeiten in
onze 'kwakkeleconomie'. Dit is in be
langrijke mate te danken geweest aan
de werking van het gemeenschappelijk
landbouwbeleid. Het is de grote ver
dienste van Pierre Lardinois geweest
dat in een zeer moeilijke periode het ge
meenschappelijk landbouwbeleid over
eind is gebleven. De laatste paar jaar
zijn de problemen echter hand over
hand toegenomen. De besluitvorming
verloopt steeds stroever. De Raad van
Ministers heeft er een handje van de
problemen over de campagne heen te
tillen. Waarschijnlijk hebben ze dat af
gekeken van de nationale regeringen,
die de problemen ook nog al eens over
het weekend heen willen tillen. De aan
vallen op het gemeenschappelijk land
bouwbeleid nemen meer in hevigheid
toe, naarmate de kosten de pan uitrij
zen.
Ook in de EEG-landbouw groeien de bo
men niet tot in de hemel. Met name de
kosten van het zuivelbeleid zijn sterk ge
groeid. Met f 10 miljard per jaar slokt
het thans zo'n 40% van de EEG-land-
bouwbegroting op.
De EEG staat aan het eind van het jaar
naar alle waarschijnlijkheid voor de
noodzaak van een aanvullende begro
ting en de vooruitzichten voor volgend
jaar zeker niet beter (ca. f 12 mld.). Wij
moeten deze uitgaven bovendien zien in
de context van het financieringstekort
waarvoor de EEG in de loop van 1981
komt te staan. Men kan nu reeds voor
spellen dat een verhoging van het BTW-
afdrachtpercentage niet zonder slag of
stoot zal verlopen I
Een daadwerkelijke aanpak van het
overschotprobleem in de zuivel is dan
ook broodnodig.
Als wij wachten tot de zaak ontploft,
dan zal een exportland als Nederland
daar grote schade bij lijden.
Mijns inziens zijn er geen pijnloze oplos
singen.
In zoverre is er een duidelijke parallel
met Bestek '81
Een geleidelijk herstel van het markt
evenwicht betekent per definitie een ze
kere - tijdelijke - druk op prijzen en in
komsten. D.w.z. een terughoudend
prijsbeleid én een tijdelijke medeverant
woordelijkheidsheffing. In deze context
past wellicht het idee van premiëring
van verminderde aflevering van melk,
waarover het jarige Landbouwschap on
langs een principe-uitspraak deed. Om
een dergelijk idee in Europees verband
geloofwaardig te maken, zouden m.i. de
kosten ervan gefinancierd moeten wor
den uit, dan wel verrekend moeten wor
den met, de opbrengst van die mede
verantwoordelijkheidsheffing. Het is
maar een gedachte. Op een gegeven
moment zal de landbouw voldoende in
ventief moeten zijn om oplossingen aan
te dragen, anders worden oplossingen
die de landbouw niet zinnen opgedron
gen. En wij zijn daar m.i. niet ver van af.
Onze koplopersfunctie in de Europese
zuivel bepaalt tegelijk onze kracht én
onze kwetsbaarheid.
Sinds de invoering van het gemeen
schappelijk zuivelbeleid in 1968 hebben
Rede van mr. B. W. Biesheuvel voor
onze Algemene Vergadering
