de tokio
ronde
w
De mogelijkheden van het
landbouwbeleid in Nederland
en de Europese Gemeenschap
worden voor een groot deel
bepaald door hetgeen zich in
de rest van de wereld afspeelt.
Dat geldt in het bijzonder voor
de ontwikkeling van de
internationale markt voor
landbouwprodukten en voor
de regelingen welke hiervoor
worden afgesproken.
t \h
geruild voor de veel neutralere naam van de stad waar
de eerste besprekingen plaatsvonden. De Tokio-ronde
is overigens een langgerekte geschiedenis geworden.
Nadat in de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog
praktisch een einde werd gemaakt aan kwantitatieve
invoerbeperkingen, stonden in de achtereenvolgende
onderhandelingen de vermindering van tarieven en de
regelingen op het gebied van de landbouw centraal. Bij
het laatste werd een grote druk uitgeoefend op de
Europese Gemeenschap die als grootste importeur van
landbouwprodukten het doelwit was van de agrarische
export, onder meer van de Verenigde Staten, die wat
terug wilden krijgen in ruil voor de vermindering van
tarieven op industriële produkten.
De EG-landbouwpolitiek werd gezien als een bijna on
grijpbaar obstakel voor de import; deze import groeide
weliswaar gestaag maar zou waarschijnlijk nog meer
ilfri Tilfthito
Drs. M. L. de Heer
Zo kent de Europese Gemeenschap een belangrijke im
port van veevoeders en stuit het Europese zuivelbeleid
op de beperkte opnamemogelijkheden van de interna
tionale markt.
Een belangrijk forum voor het maken van internationa
le afspraken over de handel is sinds de Tweede We
reldoorlog het GATT, het verdrag voor handel en tarie
ven. Dit verdrag beoogt de geleidelijke vrijmaking van
de internationale handel van grensbelemmeringen en
is de tweelingbroer van de overeenkomst van Bretton
Woods welke de stabiliteit van wisselkoersen tot doel
heeft. Op deze wijze wilden de regeringen voorkomen
dat de chaotische verbrokkeling van de dertiger jaren
zou kunnen terugkeren, een beeld dat nog steeds door
de hoofden van politici en economen spookt.
Langgerekt
In april bereikte het GATT weer een mijlpaal: er werd
een akkoord over een reeks van onderwerpen afgeslo
ten waardoor het waarschijnlijk mogelijk wordt dit jaar
de zogenaamde Tokio-ronde met succes af te sluiten.
Evenals dit met eerdere 'ronden' is gebeurd, begon de
Tokio-ronde met een machtiging van het Amerikaanse
Congres aan de President om over een verlaging van
tarieven te onderhandelen. Dat gebeurde reeds in
1973; aanvankelijk kreeg de onderhandelingsronde de
naam van President Nixon, maar deze werd spoedig in
groeien wanneer dit beleid zou worden aangepast. Ook
het verschijnen van de Europese Gemeenschap op de
wereldmarkt met de zogenaamde exportrestituties
werd door andere agrarische exporterende landen met
een veel lager binnenlands prijsniveau, sterk bekriti
seerd.
Ingenieuze maatregelen
Bij de Tokio-ronde is het accent op de landbouw veel
geringer geweest dan bij voorgaande gelegenheden
het geval was. Dit is in de eerste plaats veroorzaakt
doordat de onderhandelingen in industriële sfeer ge
compliceerder zijn geworden. Het ging daarbij niet al
leen om de vermindering van de tarieven met een be
paald deel (het is één derde tot één vijfde geworden)
maar ook om allerlei andere nationale maatregelen
welke de handel beïnvloedden. De afbraak van tarieven
werd als minder belangrijk gezien omdat deze na de
vorige ronden reeds betrekkelijk laag zijn geworden.
Ook wordt wel gesteld dat het belang van importtarie
ven door de zich steeds wijzigende onderlinge verhou
ding van valuta minder is geworden. Hierbij moet wor
den aangetekend dat een verandering in wisselkoers
niet zoals het instellen van een invoertarief één be
paald produkt betreft en dus ook voor het betrokken
land gunstige invoer treft, maar bovendien zowel de
concurrentiepositie van in- als de uitvoer beïnvloedt en
wel in elkaar tegengestelde zin. Kortom, invoertarieven
als importbescherming zijn het uit een oogpunt van in
ternationale vrijhandel nog steeds waard aangepakt te
worden al is het monetaire klimaat niet meer zo stabiel
als tot 1972 het geval was.
Dit neemt niet weg dat de gestage verlaging van de in
voertarieven andere nationale maatregelen ter be
scherming van de nationale industriële produktie aan
het licht hebben gebracht, welke maatregelen boven
dien door de nood van de teruglopende economische
ontwikkeling steeds ingenieuzer zijn geworden. Tot
deze zogenaamde niet-tarifaire handelsbelemmeringen
behoort de regel dat een regering de aankopen van de
overheid bij voorkeur in het eigen land doet, ook al zijn
de prijzen daar hoger. Een ander voorbeeld is de bere
kening van een procentueel invoertarief over de prijs
