de rol van het goud
In het betalingsverkeer neemt het goud een bijzondere positie in. Ter
wijl heel vroeger bijna alleen maar gouden munten in omloop waren,
is de betekenis van het goud geleidelijk aan teruggedrongen. Aanvan
kelijk kenden de meeste landen een gouden standaard, waarbij de na
tionale valuta altijd tegen goud omwisselbaar was. In een later stadi
um, vooral na 1870, werd de rol van het goud als betaalmiddel gelei
delijk aan omgezet in een rol van dekking van de in omloop gebrachte
bankbiljetten. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog werd de gou
den standaard afgeschaft. De betekenis van het goud nam sedert
dien, zowel om economische als politieke redenen, gestaag af.
In dit artikel willen wij nader ingaan op de rol van het goud en met
name op de betekenis ervan de laatste jaren. Het zal dan blijken dat
de opzet om het goud te demonetiseren slechts in beperkte mate zal
kunnen lukken.
fijn goud en de vorige maand werd zelfs
het record van ruim 250 per ounce ge
noteerd.
Deze grote schommelingen in de vrije
marktprijs van het goud en de discre
pantie met de officiële goudprijs leidden
te zamen met de opvattingen over de
groei van de internationale liquiditeiten
massa tot de totstandkoming van het
zogenaamde Washington's goudak
koord op 1 september 1975. De officiële
goedkeuring ervan volgde later.
Het goudakkoord
Het goudakkoord hield in dat de mone
taire rol van het goud geleidelijk aan zou
moeten verminderen. Zo werden de
De goudkelder van De
Nederlandsche Bank.
De vroegere rol van het goud
Beperken we ons wat de beschrijving
van de rol van het goud betreft tot de
periode na de Tweede Wereldoorlog,
dan kan worden gesteld dat het goud
lange tijd de spil van het internationale
monetaire stelsel vormde. Sedert de op
richting van het IMF werd de prijs van
het goud door de monetaire autoriteiten
kunstmatig op 35 per ounce fijn goud
gehouden. In 1968 werd duidelijk dat
het handhaven van deze vaste prijs niet
langer was vol te houden en men be
sloot over te gaan tot de instelling van
een monetaire goudprijs en een vrije
marktprijs van het goud. De eerstge
noemde prijs bleef gehandhaafd op
35 per ounce, terwijl de vrije markt
prijs hier aanvankelijk dicht bij in de
buurt bleef.
Een volgende belangrijke stap in de ge
schiedenis van de betekenis van het
goud was het loslaten van de goudcon-
vertibiliteit door de Verenigde Staten op
15 augustus 1971Na twee devaluaties
van de dollar steeg de officiële goudprijs
via 38 tot 42,22 per ounce. Deze
prijs diende nog slechts voor de waar
dering van de nationale goudvoorraden.
De vrije marktprijs maakte een storm
achtige ontwikkeling mee. In 1974
steeg de prijs tot bijna 200 per ounce
en daalde daarna weer wat. Een hoog
tepunt werd eind oktober 1978 bereikt
met een prijs van 243,65 per ounce
artikelen over het goud uit de statuten
van het IMF geschrapt en verviel de ver
plichting om goud als betaalmiddel bij
onderlinge verrekeningen te gebruiken.
De verschillende wisselkoersen werden
niet meer in goud uitgedrukt, maar in
speciale trekkingsrechten (SDR's).
Naast andere bepalingen werd ook be
sloten dat het IMF een zesde deel van
haar goudvoorraad - de totale goud
voorraad bedraagt 150 miljoen ounce
- zal teruggeven aan haar leden tegen
de oude officiële prijs van 35 per
ounce fijn goud en dat nog eens een
