holland expo naar midden-oosten
Oosten was de havenplaats Doha in
Qatar toch voor velen van hen nieuw.
Qatar, een schiereiland aan de grens
van Saoedi-Arabië, is één van de rijkste
landen ter wereld geworden sedert in
1949 de eerste olietanker het land
verliet. Daarvoor was het een
dunbevolkt en vrij arm gebied met een
bevolking van nauwelijks 20 000 zielen,
geconcentreerd in de stad Doha.
De bevolking wordt nu op rond 200 000
geschat waarvan ruim 80 procent in de
plaats Doha leeft. Doha is door een
goede autoweg verbonden met het
wegennet van Saoedi-Arabië en verder
aangesloten op het wegennet naar het
moskee en een klokkentoren. Ook in
Doha ontbrak in de smalle straatjes de
soukh niet. Het bezoekersaantal aan de
Holland Expo bleek bij vertrek bijna
12 000 te bedragen. Na Qatar werd
opgestoomd naar Bahrein.
Bahrein
Bahrein is een 'groen'-eiland met veel
palmbomen en andere begroeiing. Deze
begroeiing is mede te danken aan de
behoorlijk hoge grondwaterstand. Naast
olie vormen handel en visserij (in het
bijzonder de parelvisserij) de
belangrijkste bestaansbronnen van de
bevolking. Archeologische vondsten
hebben aangetoond, dat de eilanden
Dr. W. F. Duisenberg, vice-voorzitter
van onze hoofddirectie, bracht aan het
einde van de reis in Koeweit een bezoek
aan de Holland Expo-boot.
Middellandse Zee-gebied en via Turkije
op het Europese wegennet. In 1977
werd ruim 35 van alle ingevoerde
goederen over de weg getransporteerd.
Dat heeft er mede toe bijgedragen, dat
de overbelasting van Qatar voor een
goed deel kon worden opgeheven. In
Qatar is een ontwikkelingsplan voor de
komende twintig jaar in voorbereiding.
Het omvat een huizenbouwplan,
verbetering van de infrastructuur, de
landbouw, de watervoorziening en de
gezondheidszorg.
Verder worden andere dan olie
industrieën gepland om het land minder
eenzijdig afhankelijk te maken en om
het land voor te bereiden op de periode
dat de olie zal zijn uitgeput.
De stad Doha zelf bleek niet
onaantrekkelijk. Langs de zeezijde liep
een brede boulevard, de Corniche,
waarlangs enkele palmboompjes met
veel moeite (en water) echte bomen
trachtten te worden. Achter de Corniche
lag een reeks fraai ogende
regeringsgebouwen, een prachtige
van Bahrein 5000 jaar geleden
belangrijke handelsstations waren op de
routes van Mesopotamië naar India. De
eens zeer bloeiende parelhandel kreeg
gevoelige klappen door de opkomst van
de Japanse parelcultures maar kort
daarna - in het begin van de dertiger
jaren van deze eeuw - werd de olie
ontdekt, die thans ongeveer voor de
helft van het nationaal inkomen zorgt.
Daarnaast wil de regering van Bahrein
een zakencentrum maken voor de
gehele golf. Enkele moderne
supermarkten, een hypermodern
winkelcentrum, grote boekwinkels in de
hoofdstad Manama gaven er blijk van,
dat men al een heel eind op deze weg is
gevorderd. De KLM bleek juist in de
week, dat de Holland Expo-boot Bahrein
aandeed, haar nieuwe kantoor in
Manama te hebben geopend.
Opnieuw Saoedi-Arabië
Opnieuw Saoedi-Arabië, maar nu de
oostelijke kant, waar Damman wordt
aangedaan. Wat tijdens de rit van de
haven naar Damman het meeste opviel
was het contrast tussen het desolate
landschap en de daaruit oprijzende
gloednieuwe bouwwerken. Daar waren
onder meer de flats die de OGEM even
buiten Damman heeft gebouwd.
Opvallend was ook het wat Amerikaans
aandoende koopcentrum van Al Khobar,
waar men de directe aanwezigheid
voelde van Aramco. De belangstelling
voor de Holland Expo liep in Damman
naar een nieuw hoogtepunt op. Er
waren 14 108 bezoekers. Een aantal
exposanten dat voor de eerste maal in
Djeddah contacten legde kon, door de
komst van deze zakenlieden naar
Damman voor een tweede bezoek aan
het schip, hun relaties verder
uitbouwen.
Koeweit
Tot slot Koeweit. Ook hier volgde de
gebruikelijke opening van de expositie,
en wel door Koeweits minister voor
handel en industrie Abdul Yusuf Al
Nasifi. Evenals in de andere bezochte
plaatsen was de belangstelling voor het
Nederlandse produkt ook hier zeer
groot. Al vrij snel na de opening vormde
zich een lange rij van wachtende
bezoekers op de kade. In Koeweit
kwamen 35 000 bezoekers naar de
expositie kijken. Het totaal aantal
bezoekers aan de expositie kwam
daarmee op rond 100 000.
Eindindruk
De gehele reis van de eerste drijvende
commerciële expositie naar het
Midden-Oosten overziende, kan niet
anders worden geconcludeerd, dan dat
de operatie technisch bekeken een
groot succes is geworden. Commercieel
bezien zal het resultaat in vele gevallen
pas kunnen worden gemeten, wanneer
de gelegde contacten een goede follow-
up wordt gegeven. Van belang daarbij
zal zijn dat vooral de kleine en
middelgrote ondernemingen ook dan
eenzelfde bereidheid aan de dag zullen
leggen tot samenwerking zoals zich die
ook tijdens de reis heeft
gemanifesteerd. Een voorbeeld
daarvoor vormde de groep Hardinxveld-
Giessendam waarbij een vijftal kleine en
middelgrote bedrijven in overleg met de
plaatselijke Rabobank besloot aan de
Holland Expo deel te nemen. Andere
voorbeelden van
samenwerkingsverbanden waren de 1 7
Limburgse deelnemers, de speciale
groep Groningse bedrijven en het in
Enschede gevestigde
samenwerkingsverband Conet. Ook was
er onder auspiciën van het ministerie
van landbouw en visserij een
gezamenlijke inzending van een aantal
bedrijven tot stand gekomen.
Concluderend kan worden gesteld, dat
het Nederlandse bedrijfsleven met deze
operatie heeft laten zien wat
gezamenlijk tot stand kan worden
gebracht. Om onder meer het belang
daarvan te onderstrepen bracht vice-
voorzitter dr. W. Duisenberg van onze
hoofddirectie aan het einde van de reis
in Koeweit een bezoek aan de Holland
Expo-boot. Dit werd op een door hem in
het Sheraton Hotel gegeven receptie
voor onze relaties op de boot en in
Koeweit nogeens onderstreept.
