Ui
Uk
Ql" Hm
Links: De Tor
Scandinavia met
Nederlandse exposanten
zet koers naar het
Arabische schiereiland.
Rechts: De belangstelling
voor de Holland Expo
was erg groot. In totaal
trok deze varende
expositie in de
verschillende havens
ruim 100 000 bezoekers.
In Koeweit vormde zich
at vrij snel na de opening
een lange rij wachtenden
op de kade. Alleen al in
dit sjeikdom kwamen
35 000 mensen een kijkje
nemen.
het effect van de expositie te
optimaliseren, op de oude banden
tussen Nederland en Saoedi-Arabië,
onder meer op scheepvaartgebied, wat
door de komst van deze varende
tentoonstelling treffend werd
gesymboliseerd. Of het door
advertenties in de plaatselijke bladen,
de aandacht in de pers en op de
televisie, of door een mond-tot-mond
campagne kwam, is moeilijk vast te
stellen, maar de bezoekersstroom bleek
duidelijk de verwachting van een aantal
exposanten te overtreffen. Vooral in de
namiddag, na sluiting van de kantoren,
werd het op de eerste dag van de
expositie zeer druk en kon men zich nog
slechts moeizaam over de gangpaden
van de twee expositiedekken
voortbewegen. De stemming onder de
exposanten werd dan ook steeds
positiever. Er waren er die al indirect
aan de Saoedis leverden via grote
contractors, maar die nu graag
rechtstreeks zaken wilden doen en tal
van nuttige contacten legden. Andere
exposanten, die nieuw waren in dit land,
vonden ook wat zij zochten: eerste
contacten, uitwisseling van ervaring,
proeven van sfeer en zakelijke
mentaliteit. Bij de grote concerns als
Philips, Ogem, Ballast-Nedam enz, die
hier al lang zaken doen verliep alles
planmatiger, maar ook hier waren de
reacties enthousiast.
Duivetillen
In Djeddah zelf bleek ondanks het
moderne 'wolkenkrabbersilhouet' vanaf
het schip bij een bezoek aan het
centrum de Oosterse sfeer duidelijk
aanwezig. Vooral in de Soukhs, met zijn
geuren van Arabische parfums en
kruiden, zijn koperwerk en tapijten, vele
gesluierde vrouwen, donkere cafeetjes
met theedrinkende mannen achter hoge
smeulende waterpijpen. Overigens
bleek Djeddah om dit oude centrum
heen bezig in snel tempo te veranderen.
De karakteristieke, gelige huizen met
houten balkons, die aan duivetillen
deden denken, werden gewoonweg
neergehaald om plaats te maken voor
nieuwe wolkenkrabbers. De stad was
vol bouwplaatsen en het wegenstelsel
was er door al het bouwverkeer niet
beter op geworden. De eenvoudige
gebedstorens vielen wat weg tussen de
wolkenkrabbers, maar toch straalde
deze doorgangsstad voorde Mekka-
ganger het beeld uit van een vroom
oord, waar vanaf de minaretten de
luidsprekers met religieuze gezangen
continu tussen alles door bleven
schallen. Het enige wat dit nog
overstemde was het vrijwel
ononderbroken toeterconcert van
auto's, die op de slechte wegen om
voorrang streden. Aan het einde van de
expositie in Djeddah bleken er ruim
7200 bezoekers op de Holland Expo te
zijn geweest. Toen de trossen werden
losgegooid was men zich er nog niet
van bewust, dat dit aantal in de andere
nog te bezoeken havensteden nog
ruimschoots zou worden overtroffen.
Verenigde Arabische Emiraten
De Holland Expo zette koers naar de
Verenigde Arabische Emiraten, waar in
Abu Dhabi en Dubai werd afgemeerd.
Abu Dhabi bleek een duidelijk voorbeeld
van de snelle ontwikkeling, die
sommige steden op het Arabische
schiereiland de laatste jaren hebben
doorgemaakt. Wolkenkrabbers, brede
wegen en een gemoderniseerde soukh
(markt) geven de stad een zeer moderne
aanblik. Het geheel brengt op de
bezoeker zelfs een wat overrompelend
effect teweeg, temeer als men zich
daarbij realiseert dat dit alles in enkele
jaren tijds uit de woestijn is gestampt.
De agrarische potentie, die de woestijn
in zich bergt, werd nog eens duidelijk
geïllustreerd door de schitterende
tomaten, die een Nederlander op enkele
tientallen kilometers afstand van Abu
Dhabi kweekt.
Vergeleken met Abu Dhabi ademde
Dubai, ondanks de ook daar in snel
tempo voortschrijdende modernisering
meer de sfeer van het verleden uit. Niet
in de laatste plaats werd dit veroorzaakt
door de brede snel stromende .Creek',
die door Dubai loopt. In de 'Creek'
liggen tal van schilderachtige houten
'dhows' (zeilboten), waarmee al sinds
de oudheid oversteken naar Afrika,
Pakistan etc. worden gemaakt om
handel te drijven. In de zakelijke sfeer
bleken ook in Dubai door de deelnemers
aan de Holland Expo tal van nuttige
contacten te kunnen worden gelegd. In
de Verenigde Arabische Emiraten
bezochten niet minder dan 20 000
bezoekers de expositie.
Qatar
Hoewel veel Holland Expo-deelnemers
goede bekenden zijn in het Midden-
