'de takomst'
dracht van de Coöperatieve Zuivelindus
trie 'De Takomst' te Wolvega.
De speciale apparatuur werd evenals de
in de zuivelindustrie meer gebruikelijke
apparatuur ontwikkeld door de NV Alfa-
Laval. Met name de 'lanceerinstallatie'
voor de afsluitballen, de melkontluch-
tingsketel met de opvanginstallatie voor
dezelfde afsluitballen en vooral de in
stallatie, die de druklucht uit de zeelei
ding zonder lawaai-overlast laat ont
snappen, zijn unieke vindingen, waarop
terecht octrooi is aangevraagd. Alle
apparatuur werd in Nederlandse bedrij
ven vervaardigd.
Het idee, dat aan deze bijzondere ma
nier van melktransport ten grondslag
ligt, is afkomstig van het NIZO, het Ne
derlands Instituut voor Zuivelonderzoek
te Ede. Dit instituut heeft ook een groot
aandeel gehad in het oplossen van de
vele technische en technctogische pro
blemen. Zo mocht de transporttijd in
verband met de houdbaarheid van de
A. Nauta, p.r.-adviseur
district Leeuwarden
'Onze man', de heer A. Nauta,
werkzaam als public-relations-
adviseur in het district Leeuwar
den, schreef dit verhaal over de
nieuwste pijpleiding, die Neder
land bezit. Een heel bijzondere
pijpleiding, waar de wereld van
op zal kijken. Want wie vervoert
er nu melk onder de zee door?
Dat doen ze alleen maar in Fries
land, die zeer 'melkdichte'provin
cie, waar de zuivelcoöperaties en
-industrieën van wanten weten!
melk niet te lang zijn. Bij een te hoge
stroomsnelheid van de melk zou even
wel het melkvet kunnen beschadigen.
De afsluitballen zouden niet in de buis
mogen klemmen, maar toch voldoende
afdichting moeten geven. Dit probleem
werd nog vergroot door het feit, dat een
leiding van polythyleen niet altijd overal
zuiver rond is.
Ook moest veel onderzoek worden ge
daan met betrekking tot de invloed van
het te gebruiken materiaal op de kwali
teit van de melk. Verder onderzocht het
NIZO hoe de leiding het best zou kun
nen worden gereinigd. Een voordeel van
het toegepaste reinigingsmiddel is, dat
de oplossing meermalen gebruikt kan
worden voordat ze vervangen moet
worden.
De vijftien kilometer lange kunststof
transportleiding, ontwikkeld door Stork
KST, heeft een diameter van 12 cm en
werd geproduceerd in lengten van
1 500 meter. Gerold op een haspel was
het transport niet erg ingewikkeld, ter
wijl het aantal noodzakelijke lassen be
perkt kon blijven.
De leiding door de Waddenzee werd
ommanteld met een stalen buis. De vrije
ruimte tussen de beide buizen is gevuld
met een speciaal ontwikkelde twee
componenten kunststof, waardoor een
optimale bescherming van de transport
leiding is ontstaan, die vervorming uit
sluit. Het leggen van de leiding door de
Waddenzee, de kruisingen van de dijken
op Ameland en bij Holwerd is een werk,
dat uitsluitend aan specialisten op dit
terrein toevertrouwd kan worden. NBM-
Leidingbouw BV te Nijkerk voerde het
uit voor een aanneemsom van ongeveer
twee miljoen gulden inclusief de materi
aalleveranties. De gehele procedure van
leiding één meter diep ingegraven, in de
geulen (scheepvaart!) en in het land-
aanwinningsgebied bedraagt de grond-
dekking twee meter. Beschadiging van
de leiding is hierdoor nauwelijks denk
baar.
De opdrachtgever
Opdrachtgever van dit im totaal onge
veer 4,5 miljoen gulden kostende pro
ject is de Coöperatieve Zuivelindustrie
'De Takomst' te Wolvega. 'De Takomst'
is een primaire zuivelcoöperatie, in 1962
ontstaan door het samengaan van een
drietal zuivelfabrieken rond Heerenveen.
Ruim een jaar later kwam een fusie tot
stand met de fabriek in Wolvega. Het
verschijnsel fusie is kenmerkend ge
weest voor de verdere ontwikkeling van
'De Takomst' en zal zich naar verwacht
mag worden nog voortzetten.
Momenteel kent deze coöperatie pro-
duktiebedrijven in Wolvega, Steggerda,
Mr. H. Hijpstra, Commissaris der Koningin in Friesland, met naast zich Amelands
burgemeester mr. J. H. Lesterhuis en de heer Tj. Wietsma, voorzitter van 'De Ta
komst', laat zich door de heer E/eveld uitleggen hoe de melk verzonden wordt.
het trekken van de leiding - met een 20-
tons kabellier - bij vloed, het koppelen
en ingraven bij eb heeft ongeveer zes
weken gevergd. De stormen in herfst en
winter, het broedseizoen eindigend in
juli en de terugkeer van de zeehonden in
begin oktober beperkten de reële ar
beidstijd. Op Ameland en op de droog
vallende gedeelten van het wad is de
St. Nicolaasga, Wommels, Dronrijp en
Marrum met een gezamenlijke verwer
king van meer dan 600 miljoen kilogram
melk per jaar!
De bouw van een nieuwe kaasfabriek in
Wolvega is in voorbereiding. Als die
over enkele jaren in produktie gaat, kan
bijna een miljoen kilogram kaas in vier
bedrijven worden vervaardigd.
