landbouwcommentaar
alleen een kwestie van meer afzet van produkten.
Evenals in de rest van de maatschappij, zou nagegaan
moeten worden of door een betere verdeling van het
bestaande werk het aantal arbeidsplaatsen kan wor
den vergroot. De landbouw heeft een verborgen werk
gelegenheid doordat er bijvoorbeeld in de veehouderij,
voortdurend zeer lange arbeidsdagen worden gemaakt
en er nauwelijks sprake is van vakantie. Om deze ver
borgen werkgelegenheid vrij te krijgen, zal de overheid
bij moeten springen, hetgeen dan hopelijk wordt ge
compenseerd door een vermindering van sociale uitke
ringen. De zogenaamde bedrijfsverzorgingsdiensten
zijn hiervoor de aangewezen organisaties, hoewel mi
nister Van der Stee er voorshands maar weinig voor
voelt om de reeds bestaande maar aflopende steun te
verlengen.
De landbouw heeft naast een verborgen werkgelegen
heid ook een verborgen werkloosheid - een verschijn
sel dat reeds veel langer bekend is. De huidige produk-
tie kan namelijk worden verzorgd door veel minder be
drijven dan thans. Dat kan wanneer op alle bedrijven
de meest moderne manieren van produktie worden
toegepast en wanneer het gemiddeld technisch en
economisch kunnen van de werkenden verder wordt
opgevoerd.
Doorslaggevend voor de ontwikkeling in de agrarische
sector is echter wat er buiten de landbouw gebeurt.
Dat is gebleken toen in de periode van economische
groei ook het landbouwbeleid werd afgestemd op ver
groting van de bedrijven en verhoging van de produktie
per arbeidskracht. Indien de maatschappij zich meer
gaat richten naar een meer gespreide werkgelegenheid
en kortere werktijden dan zal dat ook de toon bepalen
voor het toekomstige landbouwbeleid. Er zullen dan
echter nieuwe keuzen moeten worden gemaakt en
men mag niet alles wat wenselijk zou kunnen zijn bij
elkaar tellen.
ff// /eMj/n
Daar mag de Commissie Arbeidsverhoudingen ook wel
eens naar kijken. De wijze waarop wij telken ja re met
bloed, zweet en tranen de spaarzin van het vooral jeug
dige volk menen te moeten stimuleren, bedoel ik.
Dat ontgaat wellicht de meer gevorderden op de lad
der van het balanstotaal, bij wie de arbeidsdeling zo
ver is, dat hun bemoeienissen zich nog slechts beper
ken tot het plechtig overhandigen van de eerste kalen
der aan de burgemeester, met receptie na.
Doch ik arme ziel, anders in de gemeenschap min of
meer geaccepteerd als notabel, voel me tegen het uit
breken van de spaarweek altijd een handelaar in galan
terieën met veel onverkocht goed, die het ten einde
raad nog eens met stuntwerk gaat proberen.
Het begint allemaal zo rustig. Na goed overleg met de
dames, die blijken te beschikken over een feilloos in
stinct voor wat goed ligt in de markt, bestel ik het no
dige materiaal in Best waar ze een heel aardige toko
hebben met allerhande fritselfratsels.
En voor je het weet, is het zo ver. Begerige handjes,
groot en klein, uitgestrekt naar kalender of priktol, naar
sleutelhanger of knikkerzak, worden gevuld.
Dit alles put mij zeer uit, hoewel mijn medewerksters
beweren dat ik mij aanstel. Doch deze keer had zich
aan de vooravond van het grote gebeuren iets afge
speeld dat mij de toch al wankele moed geheel in de
schoenen deed zinken.
Toen de bestelde premiums uit Best arriveerden had ik
het druk en bleek beneden nog maar weinig plaats. Ik
verzocht mijn dames om hier en daar wat ruimte te
confisqueren, onder de kreet 'als 't voorlopig maar uit
de weg is'. Ook hierin zijn ze handig, zodat het karwei
binnen een uurtje was geklaard en ik ongestoord door
het uitzicht op lelijke dozen kon voortgaan met mijn
leidinggevende arbeid.
De dag vergleed en ik bereidde me nog even voor op
een gesprek dat ik de volgende ochtend zou hebben
met een nieuwe relatie, die belangrijk zou kunnen bij
dragen aan de welvaart van het dorp en dus ook van de
bank.
Hij arriveerde precies op de afgesproken tijd. Een man,
die gestoken in een keurig donkerblauw kostuum en
voorzien van de juiste maat diplomatenkoffertje, ge
heel en al een sfeer van goed decorum stond te ade
men.
Afgemeten begeleidde ik hem naar de spreekkamer en
even daarna bracht een van de meisjes, keurig in de
plooi, ons een kopje koffie.
Het gesprek vlotte wet en op een bepaald moment wil
de ik graag mijn betoog wat extra onderstrepen met
een van die mooie brochures, waarin Het Complete
Dienstenpakket Voor Al Uw Financiële Zaken zo voor
treffelijk uit de doeken wordt gedaan.
Ik liep naar de kast en trok de deur open, waarachter ik
een stapel van de betreffende boekjes wist. Het resul
taat van die simpele armbeweging was verbijsterend,
vooral voor de heer achter mij want ik wist wel wat er
was gebeurd.
Met het geluid van verse koeieplakken stortte zich een
hoeveelheid plastic zakken over mijn voeten uit, waarin
zich schepjes en zandvormpjes bleken te bevinden. Ze
werden gevolgd door een twintigtal doosjes met bel
lenblaas, die gelukkig heel bleven, evenals de zakjes
met knikkers die zich bij de stroom voegden.
Op het moment dat ik de stroom ten einde waande,
plofte nog een doos op de grond waaruit een soort
vlakgommetjes spatte, dat bij nader onderzoek ook
nog een puntenslijper bevatte. Een ervan huppelde tot
naast de stoel van mijn bezoeker. Hij raapte het op en
zat er de rest van ons gesprek mee te spelen. Dat wil
zeggen nadat ik, met een rooie kop doch succesvol,
had geprobeerd om de gulle gavenregen weer in de
kast te krijgen.
Het gesprek werd in een zeer positieve geest beëin
digd. Bij het afscheid stak mijn bezoeker het gommetje
annex slijpertje omhoog. Mag ikvroeg hij en na
mijn bevestiging werd het cadeautje zorgvuldig in de
deftige koffer geborgen.
Maar wat zou die man nu hebben gedacht toen die
stroom premiums uit de kast kwam rollen? Misschien
wordt de verhouding later zo goed, dat ik het hem kan
vragen.
Cas Sier
