mocht zijn. Eerst zal echter onderzocht
moeten worden of een aparte onder-
zoekafdeling bij het EIM voor deze
branche niet een betere oplossing biedt.
De onderzoekgegevens zouden zoveel
mogelijk bij het EIM opgeslagen
moeten worden.
Het onderzoekprogramma
De commissie heeft zich beperkt tot het
aangeven van een meerjaren-program-
ma in hoofdlijn dat het karakter van een
richtlijn heeft, waarvan bij gegronde re
denen zou kunnen worden afgeweken.
Dit programma bestaat in de eerste
plaats uit het cijfermatig vastleggen van
de economische verbanden in de be-
branche en van de factoren die daarbij
bepalend zijn.
Bedrijfssignalering en consumenten
onderzoek zijn mede van belang voor de
modellenbouw.
Daarnaast geeft de commissie nog ver
schillende andere urgente onderwerpen
aan. Genoemd kunnen worden onder
zoek naar samenwerkingsvormen, nieu
we marktvormen, automatiseringsmo
gelijkheden, de effectiviteit van de voor
lichting, selectiemethoden voor investe
ringen, onderzoek van de 'marketing mix'
(de juiste dosering van de verkoop-in
strumenten als daar zijn prijs, reclame,
assortiment enz.).
Ook omvat het onderzoek-programma
Koffie mét of zonder gebak?
drijfstakken waaruit het m.k.b. is opge
bouwd en het afleiden van het m.k.b.
daaruit. Dit wordt aangeduid als de mo
dellenbouw, een zeer moeilijk en tijdro
vend werk.
Deze modellen dienen de sociaal-econo
mische ontwikkeling weer te geven voor
elk van de bedrijfstakken waaruit het
midden- en kleinbedrijf is opgebouwd,
zoveel mogelijk verbijzonderd naardeel-
branches en bedrijfstypen.
Dit is onderzoek met een continu karak
ter.
Daarnaast is het voor de invulling van de
afzetkant van deze modellen voor de de
tailhandel, de horeca en andere consu-
mentverzorgende diensten van groot be
lang een beter inzicht te krijgen in de be
stedingen van de consument naar arti
kel, aankoopplaats en aankoopfrequen
tie. Een belangrijk hulpmiddel is daarbij
het zogenaamde continue consumen
tenonderzoek, waarmede het CBS per
1-1-'78gestart is en waarvoorde commis
sie sterk gepleit heeft (in de commissie
was het CBS op hoog niveau vertegen
woordigd).
Dit consumentenonderzoek is uiteraard
ook van groot belang voor het distribu
tie-planologische onderzoek ten behoe
ve van de winkelplanning.
Voorts bepleit de commissie een snelle
uitbouw van de bedrijfssignalering waar
mede het EIM onlangs gestart is.
Door middel van periodieke enquêtering
kan op deze wijze op zeer korte termijn
een beeld verkregen worden van het
economisch wel en wee in een bepaalde
van de commissie op toepassing van
nieuwe onderzoekmethoden in het mid
den- en kleinbedrijf gericht onderzoek.
Voor terzake deskundige lezers zij hierbij
de simulatiemethodiek genoemd waar
van bij toepassing in het meso- en micro-
onderzoek bepaalde verwachtingen
worden gekoesterd.
Bij de bepaling van de onderzoekpriori-
teiten op het terrein van het meso- en
micro-onderzoek heeft de commissie
zich in belangrijke mate mede laten lei
den door de uitslagen van een schrifte
lijke en mondelinge enquête onder 200
individuele ondernemers en 210
branche-organisaties. De commissie
heeft ook42 vakopleidingsinstituten voor
het midden- en kleinbedrijf schriftelijk
gevraagd aan te geven welke onderzoek
projecten voor het onderwijs van belang
zijn, voor de eerste opleiding, de bijscho
ling en de voortgezette ondernemers
opleiding. De antwoorden weken in het
algemeen niet wezenlijk af van die van
de branche-organisaties waarmede in
een aantal gevallen het antwoord ge
zamenlijk werd opgesteld. De uitslagen
van deze enquêtes zijn in een bijlage van
het rapport opgenomen.
De presentatie van de onderzoek
resultaten
Veel onderzoek levert niet het beoogde
resultaat op doordat de taal waarin het
onderzoekrapport geschreven is voor de
doelgroep, de beoogde gebruikers van
het onderzoek, niet te begrijpen is. De
nadruk ligt op de verantwoording niet op
'de verkoop van de onderzoekresulta
ten'. Dit kan zowel het gevolg zijn van het
gebruik van vaktaal als van het gebruik
van wollige zinnen, bedoeld om het ma
gere onderzoekresultaat te verhullen.
De commissie pleit dan ook voor een op
de doelgroep afgestemd taalgebruik. Bij
het onderzoekinstituut dienen hiervoor
eventueel speciale tekstschrijvers te
worden opgeleid of aangetrokken.
Voorts is het voor de bruikbaarheid van
de onderzoekresultaten van belang, dat
de economische begrippen waarmede
gewerkt wordt zowel in naamgeving als
in inhoud bij de praktijk aansluiten.
Ook zal het bij onderzoek voor de indivi
duele ondernemers in veel gevallen
noodzakelijk zijn dat de uitvoering van de
aanbevelingen begeleid wordt door de
voorlichters niet alleen om op deze wijze
de uitvoering te bevorderen maar ook
om voor de zo noodzakelijke terugkop
peling te zorgen naar de onderzoekers
wanneer de aanbevelingen nog onvol
doende op de praktische situatie blijken
te zijn toegesneden.
De uitvoering van de aanbevelingen
De vele aanbevelingen van de commis
sie kunnen uiteraard niet alle tegelijker
tijd worden uitgevoerd.
De commissie komt dan ook met een se
lectie van op korte termijn te nemen
maatregelen. Hiertoe behoren in de eer
ste plaats een op basis van een daartoe
in te stellen organisatie-onderzoek om
bouwen van het EIM op een zodanige
wijze dat het voorgestelde onderzoek
programma optimaal kan worden uitge
voerd. Ook zal de bij- en omscholing van
het onderzoekpersoneel ter hand geno
men moeten worden. Voorts dienen op
korte termijn de aanbevelingen voor de
coördinatie van de onderzoekinstellin
gen en de samenwerking tussen de on
derzoekinstellingen en voorlichtingsor
ganen tot uitvoering te komen. Ook is op
korte termijn een nadere uitwerking van
het voorgestelde onderzoekprogramma
vereist en instelling van de voorgestane
databank.
Alvorens echter de uitvoering van deze
aanbevelingen ter hand te kunnen ne
men zal de medewerking van de daarbij
betrokken instellingen verzekerd moeten
zijn. Staatssecretaris Hazekamp is dan
ook begonnen met het consulteren van
de meest door de aanbevelingen aange
sproken partijen. Is deze raadpleging
achter de rug en blijkt zoals verwacht
wordt het rapport in grote lijnen aan te
slaan dan zullen er organisatorische
maatregelen getroffen moeten worden
om de uitvoering ter hand te kunnen ne
men.
