De bovengenoemde registeraccountant
breng wordt overschat door de inbren
gers en de BV. Deze regel houdt derhalve
een bescherming in van degene die met
de NV overeenkomsten sluiten. Deze re
geling zou door kwaadwillende personen
ontdoken kunnen worden. Zij zouden im
mers hun onderneming tegen een hoger
bedrag dan de werkelijke waarde daar
van na oprichting van de NV kunnen ver
kopen aan die NV in plaats van inbrengen
in ruil voor aandelen. Hier heeft de wet
gever echter een stokje voor gestoken.
zal verzocht moeten worden een verkla
ring af te leggen over verkrijgingen ver
richt voor, bij of binnen twee jaren na de
oprichting, die ertoe strekken dat de NV
van een oprichter of een bij de oprichting
betrokken derde rechtstreeks of middel
lijk goederen verkrijgt als hij daarvoor als
tegenprestatie meer dan 10% van het
geplaatste kapitaal ontvangt.
Het wetsontwerp bevat nog meer kapi-
taalbeschermende maatregelen, maar
het voert te ver om daarop ook thans in
te gaan.
Inkoop van eigen aandelen
Aan inkoop van eigen aandelen zullen in
de toekomst in het belang van schuld
eisers meer voorwaarden worden ge
steld.
Het aandelenkapitaal biedt namelijk een
bepaalde waarborg aan schuldeisers. Bij
het in financiële moeilijkheden raken van
de vennootschap kunnen zij zich op een
bedrag ter grootte van het aandelenkapi
taal vóór de aandeelhouders verhalen.
Dat door inkoop van aandelen de belan
gen van schuldeisers kunnen worden ge
schaad is als volgt te verklaren.
Bij inkoop verkoopt de aandeelhouder
zijn aandeel aan de NV, daarvoor ont
vangt hij van de NV een bedrag, waar
door het vermogen, waarop de schuld
eisers van de NV zich kunnen verhalen
kleiner wordt.
Inkoop van aandelen kan zowel op initia
tief van de NV als van een of meer aan
deelhouders plaatsvinden. Het is bijvoor
beeld een middel om te voorkomen dat
als de beurskoers van het aandeel sterk
zakt, de door een aandeelhouder aange
boden aandelen in het bezit komen van
een concurrent van de NV. Ook vindt in
koop van aandelen wel plaats om te be
reiken, dat de kring van aandeelhouders
beperkt blijft. Als de mede-aandeelhou
ders om bijvoorbeeld financiële redenen
de aandelen van de aanbiedende aan
deelhouder niet willen of kunnen kopen,
kan de NV zelf de aandelen kopen.
In de toekomst zal inkoop nog wel moge
lijk blijven doch op beperkte schaal. Zo
zal slechts ingekocht mogen worden
1/10 deel van het geplaatste kapitaal.
Tot nu toe is dat nog 50 Om te berei
ken dat aandeelhouders op het gebied
van de inkoop van eigen aandelen zoveel
mogelijk gelijk behandeld worden, zal
voor inkoop een machtiging van de alge
mene vergadering van aandeelhouders
nodig zijn. Voor NV's die het bankbedrijf
uitoefenen zijn uitzonderingen gemaakt
op het gebied van de inkoop van eigen
aandelen, als zij ingevolge een koopop
dracht van een klant handelen. Zij treden
dan louter als tussenpersoon op. Wel
moeten de aandelen die te veel zijn ver
kregen (meer dan 1/10 van het geplaat
ste kapitaal) binnen drie jaren worden
vervreemd of ingetrokken.
Kapitaalverhoging
Met deze term wordt bedoeld het uitge
ven van aandelen na de oprichting van
de NV. Het wetsontwerp geeft antwoord
op vragen, die in onze huidige wet nog
niet beantwoord werden, zoals welk or
gaan is tot emissie bevoegd en hebben
de bestaande aandeelhouders een voor
keursrecht bij emissie. Omdat de wet tot
nu toe zweeg over het tot uitgifte van
nieuwe aandelen bevoegde orgaan,
werd in het ene statuut het bestuur, en in
andere statuten de Raad van Commissa
rissen of de algemene vergadering ge
noemd. Als ook de statuten op dit punt
zwijgen gaat men in de praktijk of de
richting uit van de algemene vergadering
van aandeelhouders, omdat die het ge
stalte van de NV ten slotte bepaalt of in
de richting van het bestuur op grond van
diens algemene bestuursbevoegdheid.
Ook in de literatuur bestaat op dit punt
geen eenstemmigheid.
Het wetsontwerp heeft nu een keuze ge
maakt en gaat er vanuit dat de algemene
vergadering van aandeelhouders be
voegd is, daarbij aanvullend, dat de alge
mene vergadering een ander orgaan, zo
als het bestuur of de Raad van Commis
sarissen voor maximaal vijf jaar de be
voegdheid kan gegeven aandelen uit te
geven.
Deze delegatie is met name zinvol, als
verwacht wordt dat het bestuur op zeer
korte termijn in het belang van de ven
nootschap tot emissie zou moeten kun
nen besluiten.
Wat het voorkeursrecht van de bestaan
de aandeelhouders betreft bevat de hui
dige wet, zoals reeds eerder vermeld,
geen regeling. Toen aan de Hoge Raad
de vraag van het voorkeursrecht werd
voorgelegd kwam zij tot de conclusie,
dat bestaande aandeelhouders geen
voorkeursrecht hebben. Dit wil nu ook
weer niet zeggen, dat het tot uitgifte van
aandelen bevoegde orgaan van de ven
nootschap geheel willekeurig zou kun
nen optreden. Neen, dit orgaan moet op
grond van de redelijkheid en billikheid
letten op de belangen van de reeds aan
wezige aandeelhouders. Zij kunnen im
mers door een emissie worden bena--
deeld, of wel omdat hun rechten op het
winst- en liquidatiesaldo worden aange
tast, als de emissiekoers lager ligt dan de
intrinsieke waarde van het aandeel of
wel omdat zij in hun zeggensmacht wor
den aangetast. Een aandeelhouder, die
voorheen 52 van de aandelen heeft en
dus een volstrekte meerderheid kan door
een emissie waarin hij niet kan deelne
men zijn belang zien dalen tot bijvoor
beeld 45 waardoor hij bij de meeste
besluiten geen beslissende stem meer
zal hebben.
In het ontwerp wordt om de bestaande
aandeelhouders daartegen te bescher
men een voorkeursrecht gegeven bij
emissie van nieuwe aandelen. Zij krijgen
in verhouding tot ieders aandelenbezit
een voorkeursrecht op de nieuw uit te
geven aandelen, indien de aandelen te
gen inbreng in geld worden uitgegeven.
Van belang is voorts, dat de richtlijn het
voorkeursrecht niet beperkt tot de be
staande aandeelhouders. Ook houders
van opties op aandelen en andere ge
rechtigden tot het nemen van aandelen
evenals houders van converteerbare
obligaties genieten dit voorkeursrecht.
Voor aandeelhouders van beleggings
maatschappijen met veranderlijk kapi
taal geldt het tegenovergestelde. Deze
beleggingsmaatschappijen hoeven op
grond van het wetsontwerp niet reke
ning te houden met het voorkeursrecht
van bestaande aandeelhouders. Voorts
behouden zij ook ruimere mogelijkheden
tot inkoop van aandelen. Aan de 10%-
grens zullen zij derhalve niet zijn gebon
den.
Voor houders van preferente aandelen is
van belang, dat het wetsontwerp de NV
niet verplicht hen ook een voorkeurs
recht te geven. De gedachte, die hier
achter zit is deze: preferente aandelen
zijn aandelen die, wat financiële afreke
ning betreft, gaan vóór gewone aande
len, houders van deze aandelen lopen
dan ook minder risico dan de houders
van gewone aandelen. Daartegenover
delen zij meestal niet of slechts in be
perkte mate in de overwinst of het liqui
datiesaldo. De waarde van deze aande
len zal dus stabieler zijn dan die van ge
wone aandelen.
Bij grote reserves zal hun koers niet sterk
stijgen. Indien de wet aan houders van
preferente aandelen toch een voorkeurs
recht zou toekennen ten aanzien van een
emissie van gewone aandelen, dan zou
den zij indirect aanspraak maken op die
reserves.
Statutair kan aan preferente aandeel
houders wel een voorkeursrecht worden
gegeven. Dit kan met name zinvol zijn als
de preferente aandelen sterke gelijkenis
vertonen met de gewone aandelen, bij
voorbeeld omdat de preferente aandeel
houders volgens de statuten ook meede
len in eventuele overwinsten.
Kapitaalvermindering
Op dit punt brengt het wetsontwerp ook
wel een aantal wijzigingen. Zo is een be
sluit tot kapitaalvermindering van aan
deelhouders niet voldoende als er soor
ten aandelen zijn, bijvoorbeeld priori
teitsaandelen. Aan de rechten van hou
ders van deze aandelen kan speciaal af-
