sociaal-economische
politiek opnieuw
bezien
8
doen is minder verwachtingen wekken, aangeven wat
Prof.dr. D. B.J.Schouten
Evenals vorig jaar heeft
prof. dr. D. B. J. Schouten
voor ons blad naar aan
leiding van de miljoenen
nota, die de regering de
vorige maand aanbood,
puntsgewijs zijn be
schouwingen willen ge
ven.
Hopelijk ten overvloede
wijzen wij erop, dat - zo
als meer gebeurt - ook in
dit geval ons blad de rol
van een vrije katheder
vervult: de opvattingen
van de auteur blijven
voor zijn rekening. Zij zijn
als zodanig geen aanwij
zing voor de mening van
de Rabobank.
1 Een regering kan een volk van alles en nog wat belo
ven: volledige en volwaardige werkgelegenheid, een
rechtvaardige inkomens- en vermogensverdeling, een
redelijke groei van de materiële welvaart van alleenwo-
nenden en gezinnen, een welzijnsbeleid, waarbij ook
de voorziening in collectieve goederen wordt uitge
breid, maar ondanks een beleid terzake, kunnen haar
beloften niet worden waargemaakt. De moeilijkheden
op sociaal-economisch terrein waarin ons land thans
verkeert zijn ondanks het gevoerde beleid van voor
gaande regeringen ontstaan, kunnen derhalve ook niet
door een nieuw beleid van een nieuwe regering wor
den opgelost. Het enige wat deze regering zou kunnen
zij niet kan, duidelijk maken waarom zij eigenlijk geen
verantwoordelijkheid kan dragen voor datgene wat van
haar ten onrechte gevraagd wordt: een werkgelegen
heids-, een inkomensverdelings-, een groeipolitiek
evenals een inkomensbestedingspolitiek is op macro
niveau niet mogelijk zolang de verantwoordelijkheid
voor deelbeslissingen voornamelijk op een micro
niveau liggen (bij gezinnen en ondernemingen) en voor
een deel ook op een mezo-niveau (bij partijen die een
collectieve arbeidsovereenkomst voor een gehele be
drijfstak sluiten). Het coördinatiebeginsel van al deze
deelbeslissingen ligt in het marktconforme gedrag van
partijen. Terwille van het vermijden van een al te grote
vervreemding van de leden, terwille van het bevorde
ren van gespreide macht en een direct beleefbare ver
antwoordelijkheid zullen deze zich niet al te centralis
tisch op een macro-niveau opstellen. De achteruitgang
van de betekenis van de Stichting van de Arbeid en van
de Sociaal Economische Raad spreken in deze voor
zich zelf!
De rechtsbescherming, de veiligheid, een goede infra
structuur waaronder goede communicatiemiddelen, de
milieubescherming, de gezondheidszorg, het onder
wijs, de geld-, energie- en watervoorziening zullen
uiteraard, hoe dan ook, overheidstaken blijven, evenals
goede internationale betrekkingen, zonder welke nie
mand voor wat dan ook verantwoordelijk gesteld kan
worden. Dit is heel veel, maar dan ook alles waarvoor
een overheid verantwoordelijk gesteld kan worden. Tot
deze conclusie moet men wel komen nadat men heeft
ervaren hoe de macro-economische planning heeft ge
faald en wel moet falen zolang zij niet alles regelt en
dirigeert in een van het buitenland vrijwel onafhanke
lijk gebied.
2 Vorig jaar - na het verschijnen van de miljardennota
van de toenmalige regering - stelden wij vast dat Ne
derland in alle opzichten te duur geworden was om zijn
aandeel in de wereldhandel te kunnen handhaven.