uit onze historie
34
Banken, opgericht in een land tussen twee zeeën
Op weg naar Hippolytushoef gaat de rit vanuit Andijk via Medemblik vrij
wel recht naar het noorden. Ergens in het verre oosten moet nog de Oude
Zeug liggen en de kans om verkeerd te rijden, dus bij Den Oever op de Af
sluitdijk terecht te komen, is niet gering. Na een toch wel vrij lange tocht
door het interessante landschap van de Wieringermeer (voormalige Zuider
zee, drooggemalen, weer onder water gezet en opnieuw drooggemalen en
nu een van de grote landbouwarealen van ons land) merkt men aan hier en
daar duidelijke hoogteverschillen, andere grondsoorten en vooral aan een
opvallende afgrenzing van oude en nieuwe gronden en aan dichte bebou
wing met oude en nieuwe huizen dat men het nieuwe land heeft verlaten
en aangekomen is op het voormalige eiland Wieringen, dat voorheen nogal
verloren naast de kop van Noord-Holland te midden van het water lag.
Kees Klein zegt in een boekje: 'Wierin
gen, een door wind, zout, zee en men
senhanden gevormd landschap Een
glooiend landschap met hier en daar
een verwaaide boomgroep om een boe
renhofstede of eendenkooi. Stevige Ro
maanse torens priemen er de lucht in.
Daaromheen liggen de dorpjes
De voormalige eilanders waren bijzon
der bezorgd voor eikaars leven en ge
zondheid. 'Gedurende de mobilisatie
van 1914-1918 bleven de Wieringers
met dienstverlof soms weken op het
eiland omdat de schipper van de post
boot het onverantwoord vond de solda
ten bij 'slecht' weer over te zetten.' We
lezen tussen de regels door dat het in
die jaren waarschijnlijk heel erg vaak
slecht weer was.
In 1923 kwam de korte Afsluitdijk ge
reed en was Wieringen geen eiland
meer en eigenlijk vormde dit het begin
van de drooglegging van de Zuiderzee.
De Andijker Proefpolder die omstreeks
1933 tot stand kwam was een volgende
stap.
Prinselijke hoefsmid
Op 'onze bank' in Hippolytushoef ont
moetten Terugblikker en zijn vrouw de
heer Mosterd, de bejaarde oud-voorzit
ter van het bestuur die probeerde aan
nemelijk te maken dat hij nog maar heel
weinig wist, wat hem echter niet geluk
te. Hij vertelde veel over het leven van
de Wieringers: agrariërs en vissers, over
de beide vissershavens, waar men uit
voer op mosselen en ansjovis, over gro
te en kleine boerenbedrijven en over het
oogsten van wier waarmede de dijken
onderhouden en hersteld moesten wor
den. En niet te vergeten, over de eertijds
soms zeer moeilijke verbinding met de
vaste wal en over de in het algemeen
hechte gemeenschap van de Wierin
gers.
De heer Mosterd is in zijn jeugd ver
scheidene malen koetsier geweest van
de Duitse kroonprins, de zoon van ex-
keizer Wilhelm II. Deze prins is geduren
de ettelijke jaren medebewoner ge
weest (zij het gedwongen) van Wierin
gen. Eigenlijk een beetje tragische fi
guur. Zoals zijn vader in Doorn het hout
hakken beoefende, zo legde prins Wil
helm zich toe op het hoefsmeden, waar
in hij een goede vaardigheid verwierf.
Hij verkocht ze voor vijf gulden waarvan
de helft ten goede kwam aan zijn smid
leermeester en de helft aan de Armen
kas. Omstreeks 1923 verdween hij van
het eiland met onbekende bestemming.
Wel is bekend dat hij in 1944 door de
Gestapo werd gearresteerd, daarna
door de Fransen werd 'overgenomen' en
opgesloten in Lindau. Hij stierf in 1951
in nogal bekrompen omstandigheden.
C'est la vie, oftewel zo is het leven, zeg
gen de Fransen dan.
De Centrale Bank te Utrecht beschikt
over de acten van Oprichting en Toetre
ding van de banken die voorheen haar
ledenbestand vormden.
De acte van oprichting van Wieringen
zegt kort en bondig dat het doel der ver
eniging is, de verbetering van het land
bouwbedrijf. De vissers moesten blijk
baar maar voor zichzelf zorgen. Deze
vereniging vroeg toelating tot de Cen
trale Bank. Dat de Commissie van Ad
vies in de provincie Noord-Holland ant-
