automatisering
rekening-courant en
cliënt
De functie van de banken in het binnen
lands betalingsverkeer heeft zich in de
zestiger jaren krachtig ontwikkeld, zo
wel ten behoeve van het retailbedrijf als
ten behoeve van het wholesale bedrijf.
Dit ontwikkelingsproces werd mede
veroorzaakt door de drang bij het be
drijfsleven om de omslachtige en tijdro
vende chartale loon- en salarisbetalin
gen te vervangen door girale betalingen.
De banken werden dan ook door de ont
wikkeling van de automatisering bij het
bedrijfsleven gedwongen de automati
sering van de betalingsverkeerfunctie te
intensiveren. Teneinde aan de massali
teit van girale betalingen en de verwer
king van de inmiddels geïntroduceerde
betaalcheques het hoofd te kunnen bie
den, werd door een aantal bankinstellin
gen in Nederland in 1967 de Bankgiro
centrale BV opgericht.
De ontwikkeling van de girale betalings
verkeerfunctie is enerzijds een interban-
caire aangelegenheid en anderzijds
heeft deze ontwikkeling zijn invloed ge
had op de ontwikkeling van rekening-
courantsystemen bij de bankinstellin
gen.
In de zestiger jaren zijn bij de voorma
lige Raiffeisenorganisatie en bij de voor
malige Boerenleenbankorganisatie re
kening-courantsystemen ontwikkeld die
op de eerste plaats moesten voldoen
aan de eis van verwerking van massa-
gegevens. Na de fusie tussen genoemde
organisaties tot de Rabobankorganisa-
tie is in de jaren 1973 tot 1976 onder de
druk van de snelle groei en de wens tot
uniformering een nieuw rekening-cou
rantsysteem ontwikkeld.
Aan dit systeem werd uiteraard ook de
eis gesteld, dat het de massaliteit van
de gegevens moest kunnen verwerken,
doch dat tevens tegemoet moest wor
den gekomen aan de intussen verder
ontwikkelde eisen van cliënten in de re-
tail- en wholesale sector op het gebied
van de aanlevering van gegevens door
de bank. Gesteld kan worden, dat na
een tijdperk van kwantitatieve gege
vensverwerking een tijdperk van kwali
tatieve gegevensverwerking was aange
broken. Onder de eerdergenoemde druk
C. A. V. van Tiggelen en C. Vink
van de snelle groei en de wens tot uni
formering is de eis van een goed kwali
tatieve gegevensverwerking nog niet
geheel uit de verf gekomen. Te denken
valt hierbij onder meer aan het ontbre
ken van de mogelijkheid van een ge
automatiseerde gecombineerde (over
verscheidene rekeningen) rente-, provi
sie- en kostenberekening en het ver
strekken van een geautomatiseerd ver
vaardigde rentenota.
Het doel waar naar gestreefd moet wor
den is om de geautomatiseerde reke
ning-courantadministratie van de ban
ken zoveel mogelijk te laten aansluiten
aan de (geautomatiseerde) administra
tie van de cliënt. Het spreekt vanzelf dat
een zekere uniformiteit in acht moet
worden genomen, terwijl de mate van
de dienstverlening onder meer afhanke
lijk is van de technische en organisatori
sche mogelijkheden zowel bij de bank
als bij de cliënt.
Toepassing binnen de Rabobank-
organisatie
Binnen de Rabobankorganisatie is op 4
november van het afgelopen jaar in het
rekening-courantsysteem een ver
nieuwde systematiek ingevoerd, waarbij
met name voor zakelijke en bedrijfs-
cliënten uitgebreide mogelijkheden zijn
ontstaan aangaande de wijze waarop fi
nanciële transacties via het rekening-
courantsysteem kunnen worden verant
woord. Door dit geautomatiseerde sy
steem worden ten behoeve van de
cliënt overzichten geproduceerd die
pasklaar kunnen aansluiten aan de
administratie van de cliënt (bijvoorbeeld
grootboekadministratie, debiteurenad
ministratie enz.)
Soorten transacties in het
betalingsverkeer
Alvorens in te gaan op de specifieke
cliëntgerichte overzichten is het voor
een goed begrip gewenst een beschrij
ving te geven van het betalingsverkeer
in Nederland, bezien vanuit het ge
zichtspunt van de cliënt.
In het betalingsverkeer kan de cliënt een
actieve en/of een passieve rol spelen.
De actieve rol kan bestaan uit het actief
zijn enerzijds ten opzichte van de bank,
waar de cliënt bankiert en anderzijds
ten opzichte van de Bankgirocentrale
BV. In de actieve rol gaat het initiatief
tot bij- en afschrijvingen in rekening
courant van de cliënt zelf uit, terwijl in
de passieve rol bij- en afschrijvingen in
rekening-courant plaatsvinden, waartoe
de cliënt niet direct initiatief heeft on
dernomen.
Actieve rol ten opzichte van de
bank
1 Een cliënt doet stortingen en/of opna
men op zijn rekening-courant;
2 een cliënt biedt zijn bank acceptgiro
kaarten ter verwerking aan;
3 een cliënt biedt zijn bank bankgiro
opdrachten ter verwerking aan.
Bij een storting of opname van gelden
vindt een verhoging of verlaging van het
saldo van de rekening-courant plaats en
wordt in het rekening-courantverkeer
een éénzijdige financiële transactie ge
noemd.
Voor wat betreft de acceptgirokaarten
geldt, dat naast een wijziging van het
saldo in rekening-courant (is eveneens
een éénzijdige financiële transactie) de
zogenaamde romp van de acceptgiro
kaarten (grote gedeelte) door de banken
aan de Bankgirocentrale BV ter verwer
king worden aangeboden. Genoemde
rompen worden aan de begunstigde ter
beschikking gesteld.
Door cliënten aangeleverde bankgiro
opdrachten leiden tot een af- en een bij
schrijving in het kader van het zoge
naamde overboekingsverkeer. Door de
aangesloten banken wordt de door de
cliënt opgegeven informatie op de
bankgiro-opdrachten (naam en reke
ningnummer van de begunstigde, be
drag en omschrijving) op optisch lees
bare formulieren aan de computercen
tra van de centrale bank aangeboden. In
de nachtverwerking worden de afschrij
vingen direct in de rekening-courant van
de cliënt verwerkt.
Wat er met de bijschrijvingen gebeurt
wordt vermeld onder 'passieve rol van
de cliënt.'
