china, vreemd en boeiend
te drogen, afgezet met stenen die de
weg tot éénbaansweg transformeren.
Een enkele eenvoudige dorsmachine,
die we in onze schooljaren als een
technisch wonder mochten
aanschouwen, trekt hier bijzondere
aandacht van de Nederlandse
coöperatoren. En met een enkele
combine is dat natuurlijk helemaal het
geval. Neen, de dorsvlegel, de landrol en
de auto's en fietsers over de weg,
waarop het graan ligt uitgespreid,
vormen nog merendeels de hoogste
graad van de dorsmechanisatie. De
bewerking van het land geschiedt met
handwerk en eenvoudige houten ploeg,
het bespuiten van de katoenplanten nog
met de bus op de rug, zoals dat vóór de
tweede wereldoorlog bij ons in het
aardappelveld was te zien. De Friese
schilder Ids Wiersma zou er in zijn tijd
niet op uitgetekend zijn geraakt. Haast
middeleeuws zijn de taferelen.
Maar dank zij de communes - er zijn er
zesentwintig in het Huei Hsien-gebied
met een half miljoen inwoners - gaat de
produktie vooruit. Dat is ook hier vooral
te danken aan een moderne
irrigatietechniek. In Noord-China is men
nooit zeker van regenval en droogte
betekende vaak misoogst en honger. De
gele aarde is weliswaar vruchtbaar,
maar houdt het water slecht vast.
Bevloeiing is derhalve een noodzaak
voorde ontwikkeling van de landbouw.
Tot het overvloedig verstrekte
cijfermateriaal in de commune behoort
steeds en begrijpelijk het aantal
pompstations dat in de laatste twintig
jaar is gebouwd en het aantal hectares
bevloeid land. Via moderne aquaducten
vloeit het water over grote afstand en
tot grote hoogte.
Geen kapitaal - alleen organisatie
'De mensen van Huei Hsien doen het
goed', zo heet de film die men 's avonds
na een vermoeiende dag in de zaal van
het gasthuis laat zien. De film moet
kennelijk de geestdrift van het volk
versterken, passend in de culturele
revolutie, 's Middags hebben we al
gehoord hoe het volk van Huei Hsien
met die geestdrift en met eenvoudige
werktuigen tunnels maakte in de bergen
om het transport en de communicatie te
verbeteren, wegen aanlegde en bruggen
bouwde. Met diezelfde geestdrift laat
men ons kennismaken na een lange
tocht door de bergen. Het doel is een in
aanbouw zijnde stuwdam in een bekken
en op de kruising van drie rivieren.
De dam moet de afsplitsing vormen
voor een stuwmeer dat als
waterreservoir voor bevloeiing zal
dienen. Bij de benadering van het
bouwwerk, dat 450 meter lang en 80
meter hoog zal worden met een
voetbreedte van 58 meter, is het beeld
even indrukwekkend als verbijsterend.
Ontelbare mensen - het moeten er
Oud en nieuw, het is
geweldig wat duizenden
mensenhanden kunnen
opbouwen. Zoals vroeger
de muur, wordt nu een
reusachtige stuwdam
gebouwd (vgl. de
voorplaat van dit
nummer).
2000 zijn - werken, en dan in de meest
letterlijke zin, als ezels aan de voltooiing
van de dam. Bij een temperatuur van
zo'n 30°C sjouwen, duwen en metselen
ze als bezetenen.
'Zo moeten ongeveer de pyramiden in
Egypte ooit zijn gebouwd,' merkt één in
onze groep op.
Karretjes op luchtbanden volgeladen
met brokken steen worden getrokken
en geduwd over het oneffen terrein,
geleegd en even verderop weer
volgeladen. Van enige mechanisatie is
geen sprake. Het met dynamiet
losgemaakte gesteente ligt langs de
berghelling en wordt met handkracht
bergafwaarts gerold naar de landplaats.
Op onze vraag, of op een dergelijk werk,
al begonnen in 1973, nu toch niet enige
mechanisatie zou passen, antwoordt
onze Chinese gids, die uitstekend
Nederlands spreekt: 'De mensen van
Huei Hsien behoeven geen kapitaal,
alleen organisatie.' Het is maar hoe je
ertegenaan kijkt. Wij deden dat nogal -
en dat is dan zwak uitgedrukt - met
gemengde gevoelens. Deze gevoelens
zwakken weer wat af, als we het
