uit onze historie
Als de 'autodienst' zou gaan liquideren
Opgericht in een land tussen twee zeeën
Terugblikker nodigt u thans uit om met hem de oversteek te wagen van
Hem-Venhuizen naar Andijk. Het was niet zo erg moeilijk; gewoon recht
naar het noorden door De Streek, waar de hele omgeving rook naar vele
soorten koolgewas: rode-, witte- en bloemkool. De bank was 'in reorgani
satie', maar dat verhinderde niet dat Terugblikker en zijn vrouw gastvrij
werden ontvangen door de heer Kistemaker.
Toen 'Andijk' werd opgericht, was De Streek enkele jaren daarvoor min of
meer opengelegd door de aanleg van de spoorlijn Hoorn-Enkhuizen en het
Stoombootveer Enkhuizen-Staveren.
Weliswaar bestond (en bestaat nog) de spaarbank van 'Het Nut', opgericht
in 1843, maar de agrariërs gevoelden steeds meer de behoefte aan een ei
gen bank volgens het 'systeem Raiffeisen'.
Openbare vergadering
'Voorzichtigheid is de moeder van de
porseleinkast' zegt het spreekwoord
zeer terecht en dus werd in de Nutsver-
gadering in het begin van 1905 op voor
stel van de heer A. Warnaar hoofd van
de Middenschool - een commissie be
noemd 'wier taak het zou zijn een on
derzoek in te stellen naar de inrichting
en werking der Boerenleenbanken
en er moest maar eens een openbare
vergadering worden belegd waartoe alle
ingezetenen zouden worden uitgeno
digd. Aldus geschiedde op 11 mei 1905
en de heer Posch uit Nibbixwoud gaf op
duidelijke en eenvoudige wijze een toe
lichting. De vergadering was wel dank
baar maar niet voldaan.
Vooral de onbeperkte aansprakelijkheid
van leden vormde een moeilijk te verte
ren punt. Heel bereidwillig was de heer
Posch genegen 'de volgende week nog
eens terug te komen als het goed weer
was'. De vergadering ging wel door,
maar de heer Posch kwam niet en daar
om nam de heer Warnaar zijn taak maar
over en werd de bank in principe opge
richt. Op de eerste algemene vergade
ring traden 25 personen als lid toe en
werd Warnaar tot kassier benoemd. Op
deze vergadering was ook de heer Van
de Geest, kassier van Wervershoof, aan
wezig, 'die zoo bereid was de jeugdige
vereeniging met zijn ondervindingen
van advies te willen dienen'. Dat was
misschien wel nodig. Het bestuur vatte
zijn taak zeer zeker niet licht op. Voorzit
ter Tuytel liet in 1906 duidelijk uitkomen
dat hij zeer tegen deze taak had opge
zien: 'Hij was er bij zijn verkiezing eigen
lijk een weinig ingeloopen en wel door
de schuld van den kassier. Evenwel, er
was niets meer aan te doen; hij moest
nu eenmaal leider dezer vergadering zijn
en de vergadering moest maar zeer toe
gevend voor hem zijn'. Terugblikker
heeft een vermoeden dat dit met droge
West-Friese humor verkondigd en ont
vangen zal zijn! De steun werd hem niet
onthouden, want 'drie heeren waren
zoo bereidwillig om de niet gemakke
lijke taak van het nazien van rekeningen
en balans op zich te nemen'.
Spoedig daarop informeerde de centrale
bank of het 'wenschelijk was om te ko
men tot een Uitgave door de centrale
bank van een Maandblad'. De vergade
ring van 1907 was niet erg geestdriftig,
maar enkele leden wilden wel een
abonnement proberen.
Er zat schijnbaar een zekere inconse
quentie in dat een nieuw voorschot acht
dagen van tevoren moest worden aan
gevraagd, maar verlenging van een
voorschot veertien dagen voor de ver
valdag. Een lid was het daar dan ook
niet mee eens en 'het bleek lang geen
gemakkelijke taak de heer N te overtui
gen van de wenschelijkheid en noodza
kelijkheid van deze maatregel'. Het ge
hele bestuur, plus de kassier deed zijn
uiterste best, maar het mocht niet ba
ten. Waren de argumenten erg zwak ot
was het lid bijzonder vasthoudend? Dat
laat de notulist wijselijk in het midden,
maar de heer N kreeg in ieder geval niet
zijn zin.
Leerling-kassier gevraagd
Het roken op vergaderingen was ook
toen blijkbaar al een kwalijke zaak. In
1911 moest de voorzitter vragen 'het
rooken tijdens de vergadering zooveel
mogelijk te staken'. In datzelfde jaar
werd gesproken over het aanstellen van
een hulpkassier bij ontstentenis van de
kassier. Een lid meende dat de kassier
daar zelf maar voor moest zorgen. Ver
der werd over deze zaak op de vergade
ring niet gesproken. Gelukkig maar,
want de vergadering was zo zwaar dat
het de voorzitter duidelijk aan te zien
was.
Voorzitter zou het nog zwaarder krijgen.
Er moest worden uitgezien naar een
bouwterrein voor een eigen kantoorge
bouw en ook zouden sollicitanten wor
den opgeroepen voor de functie van
leerling-kassier. In 1913 konden 325 m2
grond worden gekocht voor f 1575,- en
vier leerlingen meldden zich aan 'die
wenschten te worden ingewijd in de ge
heimen der boekhouding van de Boe
renleenbank.'
f4500,- voor het bouwen van een kan
toor plus kassierswoning vond men wel
een beetje veel 'in aanmerking geno
men den leeftijd van den tegenwoor-
digen kassier deze slechts hoogtens een
tiental jaren de functie nog zal kunnen
waarnemen en dat dan de Bank met het
gebouw min of meer verlegen zal zijn'.
zouden voordeliger de garage en de bij
behorende woning gekocht kunnen
worden. Van dat laatste komt niets, zegt
het bestuur: 'Eene inrichting zooals onze
Bank is geworden heeft behoefte aan
een eigen kantoor om de zaken naar
den eisch te kunnen behandelen en dat
mag ook 's nachts niet onbeheerd blij
ven staan'. Toejuiching en afwijzing
hielden elkaar vrijwel in evenwicht, dus
werd nog geen besluit genomen. Zo
gaat dat. Uitstel werd gelukkig geen af
stel.
De Buitengewone Algemene Vergade
ring van mei 1915 besloot toch maar tot
de voorgestelde bouw. Het kantoor zou
komen voor rekening van de bank; de
kassierswoning voor rekening van de
kassier. Deze moet bovendien het huis
onderhouden en mag dat niet verhuren
of verkopen. Bij het einde van zijn ambt
zal de bank het huis overnemen voor
f2700,- minus f75,- voor elk jaar dat
kassier er in gewoond heeft. Kassier
moest de tuin huren voor f 10,- per jaar
en moest ook nog zorgen voor schoon
houden, verlichting en verwarming van
het kantoor. Gelukkig voor hem dat zijn
salaris f 600, - per jaar zou bedragen. In
januari 1916 werden de kusten van het
IJsselmeer zwaar geteisterd door storm
en overstromingen. Men was zeer dank
baar ervoor dat 'de storm die ons dorp
dreigde te verwoesten, geen ramp te
weeg bracht'. Het was een ontkomen
als door het oog van de naald!
Bankgeheim
Ook in Andijk stak de concurrentie de
kop op. De middenstanders gingen over
tot het oprichten van een eigen bank
