credit union
met boerenleenbank
traditie
Waarom ons blad iedere maand
ook de grote plas overgaat naar
Canada, wist ik nooit precies,
maar de St. Willibrord Credit Union
staat in ieder geval al jaren op onze
adreslijst. Dat is een coöperatieve bank
van het Noordamerikaanse credit union-
type, die gevestigd is in London, Zuid-
west-Ontario. Net als zijn beroemde
naamgenoot ligt London aan een rivier
die Thames heet. Een flinke stad,
244 000 inwoners, die in een recente
toeristengids beschreven wordt als een
druk industrieel centrum dat echter de
ongehaaste sfeer van een klein stadje
heeft bewaard. Er zijn nog heel wat gro
te oude huizen. Het oudste stamt zelfs
uit 1834, en daar hebben de Londena-
ren natuurlijk een museum van ge
maakt.
De band, die er hoe dan ook tussen St.
Willibrord en ons bestaat, werd duidelij
ker door een aardige brief, die ik vorige
maand kreeg van Harry Joosten. Deze
werkt bij de Credit Union, is 24 jaar en
geboren in Canada. Hij heeft de zorg
voor het ledencontact en pluist ook ons
maandblad blijkbaar graag na. Net als
zoveel kinderen van emigranten, spreekt
en leest hij zijn moedertaal, maar schrij
ven lukt niet.
Onze Credit Union heeft nu het punt
bereikt, dat er maar drie van het perso
neel zijn, die nog Nederlands kunnen
schrijven: een droeve stap in zekere zin,
maar wei een bewijs van onze integratie
in de Canadese samenleving en dat is
toch ook een goed ding.
Als er ooit over een honderd jaar of wat
een Canadese James A. Michener zijn
'Centennial' of een Alex Haley zijn
'Roots' zou schrijven, zou hij vermoede
lijk in Zuidwest-Ontario heel wat stof
kunnen vinden. Wie weet wordt dat een
auteur met een nog Nederlands klinken
de naam. Onder de ruim 90 namen, die
we met hun functies achter in het jaar
verslag 1977 (afgesloten per 20 sep
tember) vermeld vonden, waren er in ie
der geval zeker 70 die je zo bij ons in
elke telefoongids zou kunnen tegenko
men!
Merkwaardig is dat 25 jaar gele
den al uitvoerig over deze Credit
Union geschreven is in 'Maande
lijkse mededelingen', de Eindhovense
voorloper van ons maandblad. Mr. Ph.
C. M. van Campen publiceerde in januari
1953 een verslag van o.a. zijn bezoek
aan de St. Willibrord Credit Union tij
dens een reis, die hij in 1952 door Cana
da en de Verenigde Staten maakte. Alle
familienamen die onder de foto's bij dat
artikel stonden, zie je thans nog in dat
jaarverslag 1977, al betreft het nu waar
schijnlijk de zonen of dochters van de
vaders!
St. Willibrord is in 1951 opgericht in de
kring van Nederlandse en Vlaamse emi
granten, die met de grote emigratiegolf
van omstreeks het midden van deze
eeuw bij duizenden naar Canada trok
ken om daar vooral in de land- en tuin
bouw een bestaan te vinden. Als altijd,
was ook hier vooral het begin moeilijk,
ook op het gebied van de financierings
mogelijkheden. Pater Jan van Wezel
nam daarom het initiatief om door de
vele katholieke boeren, die vermoedelijk
allemaal van huis uit de Boerenleenban
ken kenden, een eigen bank te laten op
richten, een credit union, die zoveel mo
gelijk de oude Boerenleenbanken nabij
komt. Het werd een credit union voor
mensen - immigranten - die tot dezelf
de kerk, de Booms-Katholieke, behoor
den. Dat lijkt ons misschien vreemd,
maar is het naar credit union-opvattin-
gen toch niet. Er zijn zelfs credit unions,
die gebaseerd zijn op gemeenschap van
taal of afkomst van emigranten. De
naam werd St. Willibrord: de Engelse
missionaris, die de eerste bisschop van
Utrecht was. 'Welke naam kan onze et
nische afkomst, onze historie en geeste
lijke erfenis beter uitdrukken bij onze
emigratie naar een Engels sprekend
land?' Dat staat in het bijzondere jaar
verslag dat in 1975 bij het 25-jarig be
staan verscheen.
Daarin vind je ook de eerste 'Beste
vrienden' brief (in het Nederlands) waar
mee pater Van Wezel in november 1950
met zijn Credit Union-plan kwam. Maar
ook foto's van Raiffeisen en van pater
Van der Eisen, waarbij niet vergeten
werd te vertellen, dat hun gedachten en
werk nu uitgemond zijn in de Rabobank-
organisatie. Zo te zien is er kennelijk
nog heel wat oud-Boerenleenbank 'erf
goed' aanwezig. Natuurlijk zal dit verva
gen, het is ook niet zinvol dat kunstma
tig in stand te houden, maar is het niet
een mooi aanknopingspunt voor een ju-
melage of twin contact tussen een van
onze banken en deze Canadese vrien
den? Een oud-Eindhovense bank zou
daar maar eens over moeten denken
De heer Van Campen zag inder
tijd al wel toekomst in die prille
Credit Union, mits - zo schreef hij
- op tijd voor een ervaren administratie
ve kracht wordt gezorgd en het organi
satieleven goed opgezet wordt. De emi
granten waren in die begintijd naar zijn
mening, wel erg ieder met zijn eigen za
ken bezig. Gelukkig is het allemaal goed
gegaan; de Credit Union is tot forse
bloei gekomen. Zelfs minister-president
Trudeau en de premier van Ontario
complimenteerden de Hollanders en de
Vlamingen bij het 25-jarig bestaan, met
hetgeen ze door hun eigen traditie had
den tot stand gebracht. De honderd
mensen, die de eerste bijeenkomst van
pater Van Wezel bezochten, zijn ge
groeid tot 6000 leden (1242 nieuwe le
den in 1977). De toevertrouwde midde
len tot 10,4 miljoen en het bedrag
voor leningen aan leden tot $11 mil
joen. Het balanstotaal staat thans op
25,2 miljoen, een bedrag dat vooral de
laatste jaren heel sterk gegroeid is,
want in 1971 beliep het nog maar 2,8
miljoen!
Onze banken weten uit eigen historie,
ook de recente, van zo'n stormachtige
ontwikkeling mee te praten. Net als wij
dat deden, is ook de Credit Union bij
kantoren, branche-offices (heet vroeger
sprak men van 'Afdelingen') gaan ope
nen en in 1977 is er zelfs een fusie ge
komen met een andere Credit Union te
London. Daardoor is nu de weg ge
opend dat niet alleen de katholieke oud
emigranten lid kunnen worden, maar ie
dereen uit het werkgebied. Het betekent
dat men zich tot een veel breder publiek
kan richten en daar komt een nieuwe
naam bij. Tot dat laatste heeft het be
stuur unaniem, echter 'toch met een ze
kere spijt' besloten. St. Willibrord heeft
als naam meer dan 25 jaar trouw ge
diend, kreeg een solide klank, maar
spreekt voor de wijdere taak, die nu
komt, te weinig tot het publiek dat niet
van Hollandse oorsprong is. Al Ie leden
zijn daarom opgewekt suggesties voor
een nieuwe naam te geven, opdat die
dit jaar in een algemene vergadering
kan worden gekozen. De namen Willi
brord, Raiff eisen en Van Wezel zijn ech
ter in de annalen geboekstaafd en zullen
niet vergeten worden!
Al met al toch wel opvallend, dat ze
daar in Ontario nu een ontwikkeling
meemaken, die wij uit eigen ervaring
kennen. Onze beste wensen daarom
voor deze verre nazaten van de oude
Boerenleenbank-stam. We hopen dat,
ook al verdwijnt helaas de bekende
naam, er hier en ginds nog heel lang
heel veel herkenbaars in eikaars identi
teit zal blijven bestaan.
JRH
