overname van het bedrijf te financieren. Het Land
bouwschap heeft te zamen met de jongeren uit de eer
der gedane voorstellen enkele gekozen, welke voorna
melijk op fiscaal terrein liggen, welke nog eens bij de
minister op tafel worden gelegd.
N evenbedrijven
Er is nog een andere groep agrariërs, van een geheel
andere aard dan 'de jongeren' overigens, welke in de
komende tijd wellicht meer aandacht krijgt. Het gaat
om de 'part-time' boeren. Het LEI heeft van deze groep
eind 1977 een onderzoek gepubliceerd dat uitgaat van
de CBS-landbouwtelling van 1975. Hieruit blijkt dat er
bijna 30 000 'part-time' bedrijven zijn, 18,5% van het
totaal aantal bedrijven. Zij vormen een groep waar men
in het landbouwbeleid niet zonder meer omheen kan
lopen.
In ons land is er nooit veel belangstelling voor de
'part-time' bedrijven geweest. Zij werden gezien als
een tijdelijk verschijnsel: een overgang naar de volle
dige afvloeiing uit de agrarische sector. In Duitsland is
dit anders. Daar gaat het om een 40 van de bedrij
ven en het bestaan ervan wordt positief benaderd. Zij
betekenen het behoud van een deel van de landbouw-
samenleving in gebieden welke anders door industrie
leeggezogen zouden zijn. Voor de georganiseerde land
bouw in Duitsland bekent het 'Nebenerwerb Betrieb'
een brug naar de industriële vakbonden waar daardoor
meer begrip voor de landbouwproblemen kan ont
staan.
In tegenstelling tot de situatie in Nederland, worden
degenen waarvoor de landbouw niet de hoofdwerk
zaamheid meer is, in Duitsland zonder veel voorbehoud
tot de landbouw gerekend.
In ruste
Het gaat bij de 'part-time' bedrijven om bedrijfshoof-
den die hun hoofdberoep buiten het bedrijf hebben, de
nevenberoepers, (in Nederland 12% van het totaal
aantal bedrijven) en rustende boeren (6
Deze twee rubrieken van bedrijven hebben een geringe
oppervlakte, gemiddeld 4,3 ha en hebben slechts 6,2
van de grond in gebruik. Zij verzorgen 5,4 van de
produktie.
Het LEI verwacht dat het aantal rustende boeren met
de algemene veroudering van de bevolking enigszins
zal toenemen. Het aantal nevenberoepers zal in gerin
ge mate dalen, zoals dit overigens de laatste jaren ook
het geval is geweest.
De nevenberoepers zijn vooral in het oosten van het
land te vinden. Het ligt voor de hand dat men zich af
vraagt wat hun rol bij de verzorging van het landschap
is. Het LEI constateert dat de bedrijfsvoering vaak wei
nig minder intensief is dan bij de ondernemers die vol
ledig boer zijn. Zij zijn zeker niet te vinden voor extra
werkzaamheden zoals onderhoud van houtwallen. Ook
de rustende boer zal niet gemakkelijk ingepast kunnen
worden in een beleid op langere termijn.
Er zal over de groep, waarvoor op het ogenblik geen
subsidieregeling op grond van landbouwpolitiek geldt,
nog wel meer zijn te zeggen. Het LEI vindt meer infor
matie wenselijk en men mag aannemen dat die infor
matie dan ook zal komen.
Wilhelmientje met hangend haar wordt door de meis
jes wel op prijs gesteld, maar als mijn haren de neiging
hebben iets over de rand van mijn toch smetteloze
boordje te hangen, krijg ik stekelige opmerkingen over
punk en zo.
Oude lobbes dat ik ben, besloot dan maar een uurtje te
stelen van de baas en zich naar de coiffeur te begeven.
Hij is een lange, benige man, die nog genegen is je te
scheren op de ouderwetse manier, compleet met een
warme doek op het door droogscheren en alcoholische
reukwaters zo mishandelde huidje.
Vroeger was het een drukke prater, maar sinds hij een
radio-apparaat heeft, waarin je zo'n cassette kan stop
pen luistert hij meer naar muziek. Dat is beter dan zijn
conversatie, maar ook niet alles. Hij neemt graag van
die programma's op, waarin een te hard en te vlug
sprekend manspersoon opa en oma feliciteert met hun
vijftigjarig huwelijksfeest namens Petronel, Jan, Kees,
Truus en verloofde, Joke en Bob en alle kleinkinderen
en natuurlijk ook namens de poezen van Pien. Voor
hen op deze heuglijke dag een plaatje van
De kapper is vriendelijk tegen mij en ik tegen hem,
want ik ben zijn cliënt en hij is de mijne. De inrichting
van zijn etablissement is ooit door de bank gefinan
cierd. Niet uit iiquiditeitsnood, want de kapper is een
zuinig man als we zijn bandopnamemanie even verge
ten. Ik kan het weten, ik ken ongeveer het saldo van
zijn boekjes. Het is bovendien wel te merken aan de
kwaliteit van zijn leesmap, waarin de vergeelde en be
duimelde bladen duidelijk een geest ademen die niet
van deze winter is. Ik wierp me op het ochtendblad, dat
helaas ook al van gisteren was. Omdat ik dus het
nieuws wel enigszins kende, rook ik maar eens aan de
advertentiepagina.
Daar raak ik steeds weer wat van buiten adem. Kriti
sche volgers van het bankgebeuren beweren dat op
elke straathoek we! een geldpaleis staat of men bezig
is er een te bouwen, hoewel er geen behoefte bestaat
aan nog meer bankgebouwen. Maar de advertentiepa
gina suggereert, dat men vele uren moet lopen om ooit
een instelling te vinden, die bereid is wat van haar geld
af te staan. De arme mensen moeten dus wel naar een
postorderbedrijf en daar zijn er wat van hoor: Geld le
nen, snel, goedkoop en discreet! Geen informatie.
Thuis gebracht, dag en nacht. Money shop levert u
voordeliger geld! Telefonisch lenen voor u. Goedkoper
geld! Binnen een dag geld! Binnen enkele uren. Binnen
24 uur! De beste voor geld. Wij nemen uw schulden
over. Vergelijk met anderen! Snelle service, geen kos
ten. Bij ons gemakkelijker geld! Goedkoper kan het
niet. Elk bedrag, ongeacht leeftijd of werkkring. Discre
tie verzekerd! Goede betalers lenen wij blindelings
geld. In 10 minuten uw geld. Dag- en nachtservice!
Over ai die kreten zat ik wat voor me heen te filosofe
ren, toen Gert Diks binnenkwam en op de stoel naast
me neerplofte. Goed, dat ik u zie, zei hij. Ik moet deze
maand nog een nieuwe trekker bestellen, want ik kan
nu voor de oude een goede inruil prijs krijgen. De rest
moet de bank maar even financieren.
Kom straks maar even langs, zei ik toen en daarmee
was het financieringsgesprek voorlopig ten einde, want
de kapper klopte het laken uit en rekende af met die
slungel van Vertillen (Bromfietsfinanciering, plus verze
kering en nog steeds een leeg spaarbankboekje).
U bent aan de beurt, riep de kapper boven de hartelijke
beterschapswensen voor zieke Thijs in het Elisabeth-
gasthuis uit. Ik ging zitten en soesde wat onder zijn
werkzame handen. Gelukkig, dat we zulke advertenties
niet nodig hebben, dacht ik. Mijn balie loopt buiten de
deur van de bank nog een goed eind door op straat.
Snelle service op elk uur van de dag tot in de kappers
winkel toe.
Cas Sier
