bij de heer A. Schippers als kassier werd
benoemd en de heer Van Bentum, de
tweede voorzitter, belast werd met het
bewaren van een effect, dienende als
zakelijke borgtocht voor den kassier, na
melijk een 'stuk ad f 1000,- Oostenrijk-
sche Staatsschuld'.
Blijkbaar begonnen de klanten de deur
van de bank spoedig te vinden want
kassier kreeg volmacht om f 1000,- in
kas te houden om te kunnen voldoen
aan onverwachte geldaanvragen. Bo
vendien werd reeds spoedig besloten
om op diverse zondagen ook in Houten
zitting te houden en, omdat de huiska
mertafel te klein werd, mocht een tafel
aangekocht worden voor ten hoogste
f 20,-, gevolgd door de aankoop van een
dozijn stoelen waarvoor aan kassier
f25,- ter beschikking werd gesteld. In
middels werd de zakelijke borgstelling
voor de kassier, gewijzigd in een per
soonlijke, maar niet van ganser harte,
want: 'De Borg teekende het contract
eenigszins angstvallig'!
Houten tilde aan formaliteiten niet zo
erg zwaar. Men kon elkaar gelukkig vol
komen vertrouwen maar dat weerhield
de Centrale Bank toch niet om duidelijk
te vertellen dat het afgeven van gelden
door de kassier aan kinderen van depot
houders ongeoorloofd is. Zij kunnen im
mers niet wettelijk voor ontvangst teke
nen?
Bij lichte maan
Het leven eens gerusten landmans viel
niet altijd erg mee, in vroeger jaren.
Voorzieningen die wij ons nu niet meer
afwezig kunnen denken ontbraken en
vooral de wintermaanden brachten vele
en grote bezwaren met zich mede. Toen
dan ook in 1915 werd voorgesteld, ver
gaderingen in het winterhalfjaar bij
voorkeur te houden bij lichte maan,
werd dit zonder discussie aangenomen
omdat 'het verzoek allen steun verdient'
en om de donkere wintermaanden door
te komen zal aan de Raad van Toezicht
een abonnement op 'De Centrale Bank'
worden aangeboden op kosten van de
bank.
In 1917 leed de bank een groot verlies
door het overlijden van de heer Van Ros-
sum, de directeur voorzitter).
'Zijn leiding getuigde van geestkracht en
tact gedurende tal van jaren. Hij bewees
dat in een zwak lichaam een schrandere,
krachtige geest kan huizen. Hij was ge
durende tal van jaren de spil waarom
heen het economisch leven van Houten
zich bewoog'. Een van de velen waaraan
onze organisatie zo enorm veel te dan
ken heeft.
De Centrale Bank hield de vinger aan de
pols, maar op de plaatselijke banken
was men ook niet kritiekloos ten aanzien
van de Centrale. Toen dan ook bleek dat
een bestuurder van de Centrale Bank
belanghebbende was bij de Nationale
Bank, besloot Houten te laten weten dat
men meende 'dat die verhouding dient
te worden verbroken'.
De jaren 1914-1918 van de eerste we
reldoorlog brachten voor ons neutrale
Nederland vele moeilijkheden met zich.
Daarom vroeg Kassier in 1918 'naar ver
lichtingsmogelijkheden in het aanstaan
de winterhalfjaar opdat de administratie
behoorlijk kan plaats hebben' en welke
maatregelen dacht het bestuur te ne
men voor de veiligheid van kassier en
zijn gezin?
Omdat veel werk werd gedaan recht
streeks voor het Rijk, meende het be
stuur dat er voldoende aanleiding was
om van Rijkswege petroleum te kunnen
krijgen, maar de Gemeente Houten
moest maar voor de veiligheid zorgen.
Een vergissing
Niet iedereen was tevreden met de Cen
trale Bank te Utrecht. Dat kwam tot ui
ting in de algemene vergadering waar
wensen werden geuit om over te gaan
naar de Centrale Bank te Eindhoven. Het
bestuur concludeerde dat, omdat Hou
ten een gemengde bevolking heeft, het
het beste is om maar bij Utrecht te blij
ven.
Hier mag er ten overvloede nog wel
eens op worden gewezen dat de Centra
le Banken te Utrecht en te Eindhoven
zich niet hebben onderscheiden door
statutaire bepalingen terzake van de
confessie van de leden der aangesloten
banken. Maar, zoals het in een goede
democratie past, wanneer een minder
heid uit de leden van Houten met be
paalde voorstellen zou komen over deze
belangrijke zaak, dan zal dit loyaal wor
den onderzocht en besproken.
Hopelijk zonder leedvermaak wees Kas
sier het bestuur er in 1920 op dat door
de inspectie der Centrale Bank een vrij
ernstige vergissing was begaan bij de
kasopname, tengevolge van een jam
merlijke onjuiste aftrekking, vermoede
lijk te wijten aan vermoeidheid der beide
inspecteurs.
Huizenspeculatie kende men in die na
oorlogse jaren ook al. In 1921 wilde ie
mand een huis kopen en vroeg daarvoor
f3000,- op eerste hypotheek plus
f2000,- pnder borgstelling, doch 'Gelet
op bijna schandelijk hooge prijzen, ver
oorzaakt door de woningnood, voor hui
zen van geringe waarde werd aanvrage
afgewezen.'
Kassier Schippers vroeg en verkreeg
ontslag. De benoemde P. van de Sande
kreeg van zijn superieur geen toestem
ming om deze benoeming aan te ne
men. Daarom werd de heer Van Dijk be
noemd, die op aangename wijze' de
overname van kas en boeken met zijn
voorganger regelde.
De oprichting van een afzonderlijke
spaarbank maakt het mogelijk om
de boeken der spaarbank geheel aan het
oog van de fiscus te onttrekken'. Van
zelfsprekend werd aldus besloten!
Het 25-jarig bestaan van de bank ging
niet onopgemerkt voorbij. De leden kre
gen een kleine verfrissing, consumptie -
bonnen voor f 1,- per persoon, een sau-
cijzebroodje en, zoals het overal gebrui
kelijk is: aan bestuur en raad van toe
zicht plus directeur-hoofdinspecteur Vis
ser zal een bescheiden diner worden
aangeboden. Kassier mag voor dit alles
een bedrag van f 300,- besteden.
Vulpen en telmachine
De bankbezigheden en dientengevolge
de mechanische hulpmiddelen breidden
zich gestaag uit. Daarom mocht Kassier
niet alleen een vulpen kopen, maar werd
het machinepark aangevuld met een du
plicator en ook nog met een telmachine.
Een kluis werd ook onmisbaar. De Tuin-
bouwbank te Aalsmeer bood een goede
kluisdeur aan voor niet teveel geld. Kas
sier had geen enkel bezwaar er tegen
dat in zijn huis een kluis zou worden ge
bouwd, vond het zelfs niet nodig dat zijn
huis in de oude toestand zou worden te
ruggebracht bij beëindiging van zijn
functie, dus werd besloten tot kluis-
bouw.
De moeilijkheden van de tweede we
reldoorlog waren vele. Terugblikker gaat
deze maar stilzwijgend voorbij tot aan
de extra werkzaamheden van de geldsa-
nering.
Deze en de normale groei van de bank
hadden tengevolge dat een plaatsver
vangend kassier werd benoemd en wel
de heer Van der Grind die de bank reeds
door en door kende. Per januari 1953
volgde hij kassier Van Dijk op.
Nog in 1953 trad eveneens in dienst
mej. J. van den Heuvel, die thans ad
junct-directeur van 'Houten' is. Terug
blikker herinnert zich dat zij het bestond
om tijdens een zeer strenge winter per
arreslede de geachte clientèle te gaan
bezoeken.
Het heeft heel wat voeten in aarde ge
had voordat de bank, verhuizende van
het ene pand naar het andere: van 't Goy
uiteindelijk naar het Plein te Houten,
waarbij ook nog de eigen kluisdeur
moest worden teruggekocht, voorlopig
definitief haar ruime gebouw kon be
trekken. Daartussendoor werd met de
bank te Werkhoven gefuseerd waardoor
het werkgebied van Houten zich uit
breidde met Werkhoven en Odijk. Een
ontwikkeling die men zich in 1906 wer
kelijk niet heeft kunnen voorstellen!
In een volgende bijdrage wil Terugblik
ker u graag laten kennismaken met nog
enkele van onze oudere banken en wel
die te Harmeien, Vleuten, Haastrecht,
Linschoten, Oudewater en Montfoort.
Tb.
