WEL8SCROT MQUum IrVELTL
te putten: hij stamde uit een aanzienlijke
familie uit het Gelderse, volgde de chris
telijke normaalschool in Nijmegen, ver
wierf de bevoegdheid om onderwijs te
geven in de Duitse en Franse talen, deed
examens in de Engelse taal, wis- en na
tuurkunde, hoofdakte en landbouwkun
de. Na vele omzwervingen vestigde hij
zich in Aardenburg en vond aldaar 'alles
wat hij zich ooit gewenst had'.
Hij schreef leerboeken, taal- en lees
boekjes en leverde bijdragen aan tijd
schriften op onderwijsgebied en al spoe
dig ook op agrarisch gebied. Hij schreef
een boek over de behandeling van fruit
bomen, verlucht met eigen tekeningen
uur. Daarnaast behartigde hij zijn taak
als schoolhoofd op uitnemende wijze en
stichtte bovendien Welbegrepen Eigen
belang, Vereeniging tot aankoopen van
gewaarborgde meststoffen en gewaar
borgd zaaigraan. Dit laatste om de boe
ren waar voor hun goede geld te ver
schaffen speciaal wat de aankoop van
nieuwe meststoffen betrof die via Belgi
sche handelaren werden ingevoerd die
zich, evenmin als hun Nederlandse col
lega's ontzagen om zand te mengen in
hun leveranties.
Vorsterman nam na zijn 65ste jaar een
zetel aan in de provinciale staten van
Zeeland, werd lid van de gemeenteraad
bouw, thans Cebeco Handelsraad) in
1899 opgericht. Zeeland werd daarin
pas in 1906 vertegenwoordigd door Vor
sterman. Het Centraal Bureau was prin
cipieel tegen het aanbestedingsstelsel,
waar Vorsterman een overtuigd aanhan
ger van was. Daarom trad hij in 1912
weer af als lid.
Misschien dacht Vorsterman te regio
naal en beet hij zich te veel vast in dat,
waarvan hij meende dat dit het allerbes
te voor zijn woongebied was. Welbegre
pen Eigenbelang heeft onder zijn krach
tige leiding goed gefunctioneerd totdat
de tijdsomstandigheden een andere
aanpak vereisten. Na zijn dood hield
ndc men zich rru
KI'KNBI lm. Se;,! telij|- o an,k- De een vrungt
der.fe over gnano-01;!*ndorff enz. c„7
cziiLjmn lot artuluvjvt» v>o.» ^c'xuatUH.^Je- Omdat ulies te beantwoorden zou
u-ololoj]iu en taai^toau. betalen'5'' '^'bea, en wie
J
HGADKRING B'nndL:* 8 inr.nfurl iu Ik" J0,Z0ek bus mij van die schiif
Knc.kl bij de Wed. I'ifren, te Af.rdeizharg» 0170 Kcn T<?rder te verschoonen. Vooi
Auntang teu 12 uur. niondeling it-ta te vragen f
run behandeling'e heeft, ben ik iederen dag t(.
1. Heni.eniinp: van een bestuur. Vlta 12 i nrr, en des Zou.la"
'2. Opgave vau beuoodigde meststoffen
fMii"e ,,rukk" ''ozigheden er: het ir.14
voorstellen der leden. 1 ,ue<> wel eens van mijn t jd m i t
H. peuen, die bij den nsnvor.g der vergadering nJ'J d,?z-" maatregel te nemen
roeper lol deze vereeniging toetreden, rijn rj
ondcrgcteekcudc b*Tcelt rich aan voor ile'ryi,'1 »u-M van entree, dat voor 't vervolg of q 008ilcbtend,
ing v?n jongelieden, dis later aan de *i.50 ie bepaald. ^^STEIIJIAX
te V/: reninoen -F- -JA A. VORSTE RIA' ^_van OI^^^^fe-JLFehtuari '78.^
en een Handboek voor den landman en
de hovenier. In 1883 verscheen zijn
'Zuidhollandsche wijze van zuivelberei
ding'. Zelfs schreef hij een novelle geti
teld 'Liefde en zegepraal'. Hij redigeerde
zijn onderwijsblad 'Vooruit', stichtte het
'Weekblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen's
westelijk deel', werd wandelleraar van
de Zeeuwsche Landbouw Maatschappij,
hield lezingen, verzorgde een landbouw-
cursus, stichtte de Maatschappij tot Be
vordering van Ooft- en Tuinbouw en de
Coöperatieve Vereniging tot Verzekering
tegen Hagelschade. Bovendien aan
vaardde hij het secretariaat van het
Stamboek voor Paarden Zeeuwsch-Bel-
gisch type in Nederland,
Hij richtte een volkszangschool op, een
muziekgezelschap en een rederijkerska
mer. Geen wonder dat hij in zijn eigen
krant, naast de vele bijdragen van zijn
hand een verzoek plaatste om hem een
beetje te ontzien en alleen bij hem te ko
men tijdens zijn spreekuren: iedere dag
van 12 1 uur en 's zondags van 10-12
en in 1909 toen hij drieënzeventig jaren
telde, lid van de Tweede Kamer der Sta-
ten-Generaal en penningmeester van de
ZLM. Op 13 oktober 1915 stierf hij plot
seling na een bijeenkomst met de minis
ter. Hij 'liep niet als een gek vooruit,
maar ook niet als een slak achteraan'
zoals hij dat graag uitdrukte. Hij zal geen
gemakkelijk mens zijn geweest waar
schijnlijk: een krachtiger peetvader aan
de wieg van de aan- en verkoopcoöpe
raties kan men zich echter moeilijk voor
stellen. Zijn pogingen om West-
Zeeuwsch-Vlaanderen nog meer wel
vaart te brengen hadden niet altijd direct
succes.
Zijn plannen om te komen tot een
coöperatieve kunstmestfabriek en een
suikerfabriek leden aanvankelijk schip
breuk, doch werden later verwerkelijkt
in thans bestaande coöperatieve organi
saties, bloeiende loten aan de coöpera
tieve stam.
Inmiddels werd het Centraal Bureau
(Nationale Coöperatieve Aan- en Ver
koopvereniging voor Land- en Tuin-
men te star vast aan de oorspronkelijke
werkmethoden en ging de - toen coöpe
ratieve - vereniging snel bergafwaarts
totdat in 1943 het besluit tot liquidatie
genomen moest worden.
Alles onder garantie van 'Wagenin-
gen'
De bestelvereniging Welbegrepen Ei
genbelang werd in januari 1878 opge
richt met 27 leden uit Aardenburg, St.
Kruis, Heille, Waterlandkerkje, St. Anna
ter Muiden, Sluis en Groede. De statu
ten bepaalden o.a. dat het doel bestond
uit het door onderlinge samenwerking
aankopen van gewaarborgde meststof
fen en gewaarborgd zaaigraan. Er zou
niets worden aangekocht dat niet onder
garantie stond van het proefstation te
Wagenlngen.
'Zooveel mogelijk zal de aanvoer plaats
hebben per scheepsgelegenheid te
Sluis, alwaar ook de toewijzing van ie
ders aandeel op een telkens te bepalen
dag zal geschieden.'
Het eerste bestuur werd gevormd door
