ziening met produkten van eigen bodem
en eventueel ook - maar op bescheiden
schaal - voor de export van landbouw-
produkten. Weloverwogen sprekend
meent de heer Van Campen, dat de
Landbouwbank in de vijf jaren veel heeft
bijgedragen aan de ontwikkeling van
een zelfstandige landbouwersstand. 'In
dit opzicht heeft de Landbouwbank ze
ker aan de verwachtingen beantwoord.
Ik wil het echter niet overdrijven, want
er had natuurlijk meer kunnen gebeuren
en er is nog heel wat te doen op het ge
bied van de ontwikkelingsmogelijkhe
den om tot een eigen zelfstandige boe
renstand te komen'.
De heer Nagel is vanuit zijn praktijkerva
ring zeer positief: 'Zonder de Landbouw
bank zouden heel wat boeren minder
goed aan geld gekomen zijn. Dit is nog
te zwak: een zeer groot aantal landbou
wers zou niet aan middelen zijn gehol
pen en voor zover ze al geholpen waren,
zou het veelal op minder deskundige
wijze zijn gebeurd'.
De eerste vijf jaar van de Landbouwbank
vielen ongeveer samen met de uitvoe
ring van reeds vroeger gemaakte plan
nen om in Suriname landbouwontwik
kelingsprojecten op te zetten en zo tot
uitgifte van landbouwgronden te komen,
speciaal in het district Nickerie. Het bij
zondere, zo zegt de heer Van Campen, is
geweest dat de Landbouwbank zich als
eerste in de geschiedenis van de land
bouw van Suriname heeft weten aan te
passen aan een ontwikkelingspolitiek
die kenmerkend is voor Suriname. De
Surinaamse overheid geeft namelijk
gronden in gebruik aan particulieren die
een bedrijf willen stichten. Soms zijn dat
nog woeste gronden, soms zijn ze van
overheidswege al enigermate ontgon
nen. Maar ze worden in gebruik gegeven
zonder dat de gebruiker een zakelijk
recht krijgt, soms zelfs zonder dat er een
huurrecht of welk ander recht ook ver
leend wordt. Bij financiering door de
bank kon dus geen zakelijke zekerheid
bedongen worden, zoals we hier in Ne
derland gewend zijn. We moesten heel
nieuwe wegen vinden, en dat is gelukt,
dank zij zekere spelregels inzake het ge
bruik van gronden die zijn opgesteld tus
sen het Ministerie van Landbouw en de
Landbouwbank. In Nickerie en elders is
op deze wijze het tot stand komen van
vele nieuwe landbouwbedrijven met
succes bevorderd. Een proces dat nog
steeds doorgaat.
Vermoedelijk lag hierin de doorbraak
naar een goed landbouwkrediet in Suri
name. De heer Nagel vertelt ons dat de
bank de risico's van deze naar onze be
grippen toch wel ongebruikelijke finan
cieringen mede heeft kunnen dragen,
dank zij een solvabiliteitsfonds. Dit kon
worden gevormd omdat de minister
goed vond, dat aflossingen, die nog bin
nen mochten komen op de veelal ach
terstallige en vaak dubieuze vorderingen
van een vroeger Landbouw- en visserij-
kredietfonds, in het solvabiliteitsfonds
werden gestort. We hebben niet minder
dan Sf8 ton van het uitstaande bedrag
ad Sf 2 miljoen weten te innen, vertelt
de heer Nagel met zichtbare voldoening.
De verhaalbaarheid van vorderingen in
Suriname is in het algemeen goed, mits
de invorderende bank zich actief tegen
over de debiteur opstelt.
Van het per 31 maart 1977 aan eigen
vorderingen uitstaande bedrag van
Sf9,3 min. zal niet meer dan circa
Sf25 000 als oninbaar moeten worden
beschouwd. Wel is er een groep men
sen, die het met het tijdstip van betalen
nogal gemakkelijk neemt. Je moet er
achterheen zitten. Daarom hebben we
van het begin aan vrij scherp gereageerd
bij achterstanden. Die zijn dan ook be
perkt gebleven. Wat we in de eerste vijf
jaar als oninbaar hebben moeten afboe
ken is in totaal nog geen Sf 10 000 ge
weest.
Dank zij Landbouwbank meer kans
voor de Surinaamse boer
Reeds in juni 1972 werd het kantoor in
Paramaribo geopend, in aanwezigheid
van de toenmalige Nederlandse Minister
van Landbouw en Visserij, de heer Lardi-
nois.
In oktober 1972 volgde een voorlopige
vestiging in Nieuw Nickerie, 235 km ten
westen van Paramaribo. Later volgde
een voorlopig kantoor te Lelydorp, 20
km ten zuiden van de hoofdstad. In de
toekomst zullen nog meer kantoren ge
vestigd worden, met name in de distric
ten Coronie en Saramacca. Het hoofd
kantoor werd inmiddels geheel gemo
derniseerd en uitgebreid. In april 1977
werd te Nieuw Nickerie een nieuw ge-
Het hoofdkantoor in Paramaribo.
bouwd eigen kantoor in gebruik geno
men.
De kredietverlening is langzaam op gang
gekomen. De bank had in het begin
slechts beperkte middelen. Die zijn in
1974 verruimd doordat Suriname haar
aandelenbezit in de Landbouwbank uit
breidde. Maar een andere reden voor de
langzame start was, vertelt de heer Na
gel, dat vele aanvragen onvoldoende
voorbereid bij de bank binnenkwamen
en daarom afgewezen moesten worden.
Allengs is dat verbeterd. Men kreeg
door, dat men met een produktieplan
moest komen. Meer en meer werd be
kend dat de Landbouwbank niet alleen
kijkt naar de financiële aspecten, maar
evenzeer, in samenwerking en overleg
met de voorlichtingsdienst van het mi
nisterie \fan Landbouw, Veeteelt en Vis
serij, naar de landbouwkundige.
Doordat deze inzichten zijn gaan door
breken hebben we de laatste tijd een
enorme ontwikkeling in de kredietverle
ning gezien. De verstrekkingen liepen op
van Sf2,9 min. in 1975 tot Sf 5 min. in
1976 en zelfs bijna Sf2 min. in het eer
ste kwartaal van 1977. Hierbij mag de
uitstekende medewerking van de sterk
gedecentraliseerd werkende landbouw-
voorlichtingsdienst niet onvermeld blij
ven.
We hebben, zo zegt de heer Nagel, de
bank naar de mensen proberen te bren-
