w
uit onze historie
Boerenleenbank Ee-Engwierum, de heer j
Miedema, bericht kreeg dat de V.P.N. -
welke letters voor Terugblikker nogal
duister waren in een vorig artikeltje -
staat voor 'Vereniging van Pluimveehou
ders in Nederland'. Hij geeft dit graag
aan u door.
Amerongen-Leersum
Nu dus naar Amerongen-Leersum om
vandaar naar Cothen en Wijk bij Duur
stede te gaan. Vlakbij liggen Schalkwijk
en Houten en misschien is het mogelijk
op de terugweg even tijd te vinden om
er achter te komen waarom Bunnik be
gon met Vechten.
Uw kroniekschrijver moet er ernstig te
gen waken dat hij in deze bijdragen niet
toegeeft aan zijn warme gevoelens voor
de provincie Utrecht. Amerongen maakt
hem het houden aan deze goede voor
nemens wel heel erg moeilijk.
Van welke zijde men ook dit dorp bena
dert, het is altijd even schoon met zijn
prachtige rijzige St. Andries, met de om
geving van het kasteel, de oude tabaks-
schuren en de Amerongsche Berg. Het
boekje 'Amerongen in Vertellingen' ver
haalt op anekdotische wijze de mens-
lijke historie van dit dorp, die niet altijd
even rimpelloos was.
Vertelt dominee Buitendijk omstreeks
1880 niet dat 'achtbare vaderen' met el
kaar op de vuist gingen en dat de presi
dent-kerkvoogd 'achter de jeneverfles
zat' terwijl de kanselbijbel uit elkaar
viel?
Ook het 'werkklimaat' was in die goeie
ouwe tijd niet altijd ideaal. Een notaris
schreef elke ochtend briefjes aan zijn
klerken zoals 'Thomas, aan uw eigen
werk blijven. Geen knechtjeswerk voor
anderen. Op stoel blijven zitten en ach
tereen blijven schrijven en niet aanhou
dend weg en eraf blijven loopen
Dan kon men maar beter in de open
lucht zijn werk hebben al was het maar j
in de veeleisende tabakscultuur. Want
Amerongen en omgeving kende tot en
kele tientallen jaren geleden een groot
handel van tabakskwekers. Ettelijke ta-
baksschuren (langgerekte houten bouw
sels), die gelukkig voor verder verval be
hoed worden, herinneren daar nog aan.
Op Huis Amerongen, waar hij geruime 1
tijd verbleef, tekende Keizer Wilhelm I
van Duitsland in November 1918 zijn
troonsafstand.
Zijn de Amerongers lastige mensen? Te
rugblikker gelooft dat zeker niet alhoe- j
wel hij een beetje gaat weifelen wan- j
neer hij verneemt wat de nieuwbenoem-
de burgemeester Jhr. mr. O. R. van den
Bosch in zijn installatierede naar voren
bracht:
Het plukken van tabak. Een oude foto
van de familie Van den Berg uit 1918.
'Al is een ieder niet content
Ik trek gerust mijn traktement,
Geen burgemeester is zo goed
Dat hij aan iedereen voldoet'
Samen een kluis met de tabakkers
Zoveel over Amerongen te vertellen zou
zijn, zo weinig is jammer genoeg te pu
ren uit de notulen van de Bank, naast
puur zakelijke gegevens waaruit te lezen
valt dat de Bank .werd gesticht op 4 Ja
nuari 1912 tijdens een vergadering op
het Raadhuis.
H. Spruyt, H. Haak en G. Graaf Bentinck,
gekozen als resp. voorzitter, secretaris
en ondervoorzitter begonnen al met te
zeggen dat zij deze functies wel wilden
aanvaarden, mits hun mandaat niet lan
ger zou duren dan tot de eerste alge-
meene vergadering.
Al in februari moest een aanvraag tot
lidmaatschap worden afgewezen 'daar
de moraliteit niet van dien aard schijnt
te zijn om vertrouwen te wekken'.
Maar om op elke eventuele sterke groei
te zijn voorbereid zal de secretaris stap
pen doen bij de Centrale Bank om een
brandkast te kopen. Als in die kast dan
nog ruimte overblijft zal deze gedeelte
lijk worden afgestaan aan de Tabaks-
vereeniging en 'daar ook door beide Ver-
eenigingen een copieerpers zal noodig
zijn de Tabaksvereeniging te verzoeken
deze voor hun rekening aan te schaffen
om zoodoende beider belangen te be-
voordeelen'.
Maar dat is nog niet alles.
Aan het bestuur der Amerongsche
Spaarbank zal worden gevraagd deze
bank over te brengen in de Boerenleen
bank. (De Spaarbank stemde daarmee
in.) En omdat vergaderingen zullen wor
den gehouden in het kantoor der tabaks
vereeniging is iemand nodig die een en
ander schoon zal houden 'Deze zaak zal
breedvoerig met het bestuur der Ta
baksvereeniging worden besproken'
misschien wel onder genot van nicotini-
aans kruid van eigen bodem.
Zelfs krijgt Kassier volmacht om een
kastje te laten maken voor kleine voor
werpen zoals stempels etc. etc.
Het breedvoerig gesprek resulteerde in
een huur van f 16,- per jaar voor kan-
toorgebruik, inclusief vuur en licht, maar
het schoonhouden zou de Bank moeten
betalen evenals het plaatsen van een
hek ter afsluiting van het pakhuis.
Balans in brand
In 1914 heeft een nogal felle brand ge-
woed in het huis van de kassier waar-
J door zelfs het concept van de balans
over 1913 is vernietigd. Daardoor kwam
aan de orde de aankoop van een nieuwe
Lips brandkast want deskundigen zeg
gen dat de oude kast veel heeft geleden,
ofschoon de inhoud ongeschonden
bleek te zijn. Reden waarom Terugblik-
j ker zich afvraagt vanwaar en wie die
deskundigen waren. De toebetaling ad
f 180,- geeft ook nog wel iets te denken.
Dientengevolge kreeg de kassier geen
salarisverhooging 'vooral omdat de uit
gaven nogal belangrijk zullen zijn om-
J rede een nieuwe brandkast is aange-
kocht'.
De beambten van de Centrale Bank
muntten ook al niet uit door overdreven
ijver. Er werd tenminste geen antwoord
ontvangen op het verzoek deel te mo
gen nemen aan een Collectieve Inbraak
verzekering. Daarom besloot het bestuur
maar om deze verzekering onder te
brengen bij 'Hermandad' te Utrecht. In
ieder geval vlak in de buurt van de Cen
trale Bank.
Zoals u weet werd noordwest Nederland
j in 1916 getroffen door een overstro
mingsramp. Ook de Coöperatieve Ver-
bruiksvereeniging te Zuid-Scharwoude
leed veel schade en vroeg om een bij-
drage daarvoor.
Bestuur en Raad van Toezicht van 'Ame
rongen' vonden dat de Bank zich dat
niet kon veroorlooven gezien de resulta
ten van de Bank en ook omdat hier geen
zustervereeniging maar een verbruiks-
vereeniging getroffen was en - dat deed
de deur dicht omdat deze zelfs geen cij
fers gaf waaraan men eenig houvast kon
