ft* w
johma salades
joen gulden tot 104 miljoen gulden. Het
aandeel van de bestedingen aan voe-
dings- en genotmiddelen bedroeg in
1950 nog 39 van de totale consump
tieve bestedingen. Dit aandeel zakte tot
25 in 1974 ten gunste van de beste
dingen aan overige goederen en dien
sten.
Als gevolg van de gestegen welvaart
wijzigde zich het beeld van de consump
tieve bestedingen. De relatieve positie
van de sector voedings- en genotmidde
len mag dan gedaald zijn, in absolute cij
fers is van een beduidende groei sprake.
In 1974 werd voor 25 miljoen gulden via
eetpatroon, waarbij wij dan nog weer
een onderscheid kunnen maken in het
bereiden van het eten en het consume
ren.
De consument van nu besteedt meer
aandacht aan de bereiding van exo
tische maaltijden, terwijl het consume
ren van bepaalde maaltijden sterk re
creatieve aspecten inhoudt. Deze maal
tijden winnen aan betekenis in tegen
stelling tot de dagelijkse voeding, waar
van de bereiding en consumptie een ge
ringere plaats van betekenis gaan inne
men. Dit kan vooral geconstateerd wor
den bij de gehuwd werkende vrouwen,
die door het buitenshuis werken be
grensd worden in een aantal huishoude-
outillage. De omvangrijke export van
agrarische produkten levert het bewijs
dat ook in het buitenland veel waarde
ring bestaat voor Nederlandse produk
ten. Mocht het niet-agrarische bedrijfs
leven een groeiende behoefte hebben
aan bepaalde andere produkten dan
wordt hiermee rekening gehouden, mits
de produktie economisch verantwoord
is. De voedings- en genotmiddelen
industrie heeft een belangrijke invloed
bij het opzetten van het teeltplan.
De agrarische producent heeft belang bij
een ongestoorde afzet en de industrie bij
voldoende aanvoer. De industrie baseert
haar inkoopbeleid op een markt-analys-
tische verkenning. Zij appelleert aan de
behoeften en brengt nieuwe produkten
tot ontwikkeling waardoor niet alleen de
continuïteit van het bedrijf wordt veilig
gesteld maar het streven naar schaal
vergroting aanwezig is.
Zolang het zelfstandig ondernemer
schap bestaat is dit proces aanwezig.
Wij menen te mogen constateren dat de
eisen die tegenwoordig aan de onderne
mers gesteld worden erg hoog zijn, ze
ker t.a.v. hen die de zogenaamde pio
niers-fase achter zich hebben.
Johma Salades heeft uitstekend gebruik
gemaakt van de mogelijkheden. De di
rectie dirigeerde en inspireerde het
orkest van medewerkers, waardoor niet
alleen een goed samenspel ontstond,
maar dat ook een volumineus geluid van
uitstekende toonzetting liet horen. In het
samenspel heeft ook de bank op haar ei
gen specifieke terrein haar partij kunnen
meeblazen. De Rabobank prijst zich
hiermee gelukkig.
Wat de directie en de medewerkers van
Johma hebben gepresteerd en bereikt is
een compliment waard en verdient ons
respect. Zelfs ons blad mag nu even
meeprofiteren van wat in die garage be
gonnen is, want door een kleine draai
aan de gedenkspreuk te geven, mogen
wij zeggen:
'Was de heer Schreur alleen blijven
gaan,
Dan had dit artikel hier niet gestaan.'
de detailhandel verkocht, maar in 1950
slechts 4,8 miljoen gulden.
Hoewel wij geen cijfers beschikbaar
hebben van de verkoop van artikelen zo
als die door Johma Salades en andere
bedrijven in deze sector op de markt
worden gebracht, menen wij dat mag
worden aangenomen dat in deze sector
niet alleen van een absolute, maar ook
van een relatieve groei sprake zal zijn.
En dan stoelen wij deze mening bepaald
niet in de eerste plaats op de algemene
prijsstijgingen, maar vooral op de wijzi
gingen in het bestedingspatroon als ge
volg van de gestegen welvaart.
Er zijn echter ook andere overwegingen
op grond waarvan een relatieve groei
waarschijnlijk lijkt. Wanneer wij de Ne
derlandse beroepsbevolking bezien, dan
valt het op dat een toenemend aantal
gehuwde vrouwen gaat werken. Vooral
bij de jonggehuwden komt dit voor.
Voorts gaat een toenemend aantal jon
geren buiten gezinsverband leven. Een
groter aantal mensen gaat in kantoor
functies werken. Zowel absoluut als re
latief is sprake van een groeiend aantal
bejaarden. De verstedelijking van het
land neemt toe en zoals bekend bestaan
er in het algemeen verschillen in eet
gewoonten tussen stads- en platte
landsbevolking.
Er is meer tijd beschikbaar gekomen
voor het recreëren. Door het maken van
buitenlandse reizen worden andere ge
woonten geïntroduceerd.
In samenwerking met de groot- en
kleinhandel tracht de producent zich tij
dig een beeld te vormen van de conse
quenties, die de zich voortdurend wij
zigende omstandigheden hebben op het
lijke taken waaronder het eten koken.
Ook een toenemend aantal vrouwen dat
niet buitenshuis gaat werken heeft een
ander leefpatroon. Er wordt meer tijd
uitgetrokken voor andere creatieve
werkzaamheden, contacten, winkelen
en dergelijke, die meer tijd vragen dan
j voorheen.
Interrelatie: kweken, verwerken,
bewerken, afzet
Het eetpatroon is door dit alles veel ge
varieerder geworden. Dit biedt nieuwe
mogelijkheden voor het bedrijfsleven in
al zijn geledingen, van de oer-producent
van agrarische produkten tot de detail
list toe. De agrarische produkten wor
den in toenemende mate verwerkt en
bewerkt. Uit deze ontwikkeling kan de
gevolgtrekking worden gemaakt dat het
agrarisch en niet-agrarisch bedrijfsleven
in de belangens'feer dichter bij elkaar
zijn gekomen.
Er kan naar onze mening gesproken
worden van een wederzijdse afhanke
lijkheid. In de gehele ontwikkeling is na
melijk kenmerkend dat bij verkoop aan
de consument schaalvergroting op
treedt. Aan onverwerkte produkten als
groenten, fruit en dergelijke wordt de eis
gesteld dat zij op een kwalitatief hoog
niveau en in grote hoeveelheden in een
continu proces worden aangeboden.
Voor de te bewerken en verwerken pro
dukten geldt in versterkte mate een
noodzakelijke binding tussen de opvol
gende sectoren in de bedrijfskolom.
De agrarische producent streeft ernaar
door verbetering van produktietechnie-
ken en research de kwaliteit van zijn
produkten nog verder op te voeren. Er
worden aanzienlijke bedragen geïnves
teerd in de verbetering van de bedrijfs-
..Mu-v, V
