m//
/f//7fJfY,
ff// /f/7M/f7
standigheden verkeert. In het ontwerp wordt dit begin
sel regionaal toegepast, zodat de bedrijven welke in
een bepaald z.g. beheersgebied vallen, worden vergele
ken met hetgeen zich in een andere vergelijkbare regio
afspeelt. Dit laatste behoeft niet op grote problemen te
stuiten wanneer het gaat om gebieden met bedrijven
van eenzelfde type maar moeilijker wordt het wanneer
er een grote verscheidenheid aan bedrijven is, hetgeen
in streken met een fraai landschap vaak het geval is.
Geen zoet lijntje
Op de achtergrond van dit alles staat de mogelijkheid
van dwingende voorschriften zonder vergoedingen. De
regering is echter terecht tot de conclusie gekomen,
dat een goed beheer van het landschap op die wijze
niet is te realiseren. Het is daarom nodig dat de betrok
kenen een eerlijke kans krijgen om hun eigen belangen
bij het al of niet meedoen aan een beheersovereen
komst, goed af te kunnen wegen. Dat geldt ook wan
neer het om een verlenging van een eerder afgesloten
overeenkomst gaat. Het mag niet zo zijn dat men met
een zoet lijntje tot bepaalde beperkingen van de be
drijfsvoering wordt gebracht, welke voor de verdere
toekomst noodgedwongen moeten worden geaccep
teerd.
Bij stukjes en beetjes komt zo het toekomstig beleid
voor de grond boven water. Het verwijt kan worden
gemaakt dat de overheid wat de landbouw betreft een
prioriteit heeft gegeven aan veranderingen welke de
gemeenschap besparingen opleveren. Dit geldt voor de
invoering van de gebruikswaarde bij onteigening, zij het
dat daar later de vergoeding van ontwikkelingsschade
aan is toegevoegd. Dit geldt ook voor de voorgestelde
verhoging van de pachtnormen, waarbij vooral de gron
den van de IJsselmeerpolders het moesten ontgelden
ten voordele van de grootste grondbezitter in ons land:
de Nederlandse Staat.
Prof. De Haan verontschuldigde zich voor zijn inspan
ningen om naar compromissen te zoeken bij het wij
zigen van de onteigeningswet, welke immers naar zijn
mening goed werkt, met de stelling dat als deze politie
ke angel uit het vlees is getrokken er ruimte komt voor
een grondbeleid dat werkelijk evenwichtig kan worden
genoemd. Hij pleit dan voor het opnieuw invoeren van
enigerlei vorm van prijsbeheersing van landbouwgron
den zodat de landbouw niet meer is overgeleverd aan
de grillen van de grondmarkt. (Trouw, 7 maart 1977).
Reeds eerder kon worden gesignaleerd dat minister
Van der Stee in deze richting denkt. Dat zou dan gebeu
ren door het voorkeursrecht, dat nu voor stedelijk
gebruik van landbouwgrond aan de gemeenten wordt
gegeven, uit te breiden tot bepaalde categorieën van
agrarische grondgebruikers wat betreft de ten verkoop
aangeboden landbouwgronden.
Om deze categorieën aan te kunnen geven, zal men
een visie moeten hebben over de toekomst van de
Nederlandse landbouw: wie wel en wie niet tot grond
markt zal worden toegelaten.
Trouwens, ook de niet-agrariërs zullen hier wel een
woordje mee willen spreken. Ten slotte zal de overheid
.bereid moeten zijn grond aan te kopen wanneer de uit
verkoren categorieën geen belangstelling hebben voor
een bepaald stuk grond: dit zal dan tegen een redelijke
prijs moeten gebeuren ten einde te voorkomen dat de
grondmarkt geheel tot stilstand komt.
Op de valreep heeft minister Van der Stee zijn visie op
de landbouwontwikkeling in een nota vastgelegd. Dit
was nodig voor de concretisering van het beleid van de
ruimtelijke ordening. Hiervoor moet elke sector zijn
beslag op de aanwezige grond motiveren. De Minister
van Landbouw heeft dit ook gedaan. De discussie hier
over zal zich wel tot ver in de volgende kabinetsperiode
uitstrekken.
Knappe koppen van de Centrale Bank bedenken elk jaar
iets aardigs om het sparen bij de jeugd te bevorderen.
Nu weer die zaadactie.
Zetf ben ik niet zo'n grote tuinier, maar dat's gemakke
lijk gezegd want rondom ons dorp is deze maand groei
en bloei genoeg. Voor de collega's en vrienden in de
stad is dat natuurlijk wat anders en het leven zal met
wat van die zaadjes weer heerlijk eenvoudig lijken.
Helemaal in de lijn van de fosfaatvrije waspoeder, de
versgekarnde halvarine en de echte Berenburger. Lek
ker ludiek en zo bijdetijds als een blauw spijkerpak voor
moeder de vrouw. Het past bij de nostalgische lijn van
de oudere - echter niet de alleroudste - generatie. Die
zai dus wei meewerken en de potjes en bakjes aansle
pen, die nodig zijn om de kinderen zoet te houden. Van
die bloemzaadjes loopt nog een rechte lijn door naar
dat lieve silhouetje van huisje, boompje, beestje, waar
mee we op de advertentiepagina's onze hypotheken
aan de man brengen. Dus voor de toekomst zit het ook
goed. Maar hebben we alle gevolgen van de actie wei
voorzien?
Het begint keurig netjes met zaaien in een bakje en
laaiend enthousiast ais de eerste groene pukkels boven
de aarde uitkomen. Een fijn gezicht zal het zijn als het
gipskruid verschijnt en het strandviooltje het tere kopje
laat zien. ledereen is vertederd, maar al gauw zal het
veel kinderen gaan vervelen. Het duurt te lang en
natuurlijk komt er dan een op het idee, dat die zaadjes
eigenlijk niet hoeven. De spullen halen ze wel op bij de
bank, want het ziet er leuk en kleurig uit en bovendien
is het voor niks. En alles wat je krijgt is mooi meegeno
men, want het zijn ten slotte kleine Nederlandertjes. De
zaadjes worden vanaf dat ogenblik achteloos weg
geworpen. Is het eenmaal zo ver gekomen, dan voor
spel ik voor de komende maanden een mysterieuze
wildgroei van chinese anjers en asters allerwegen. Ver
bijsterende ouders aanschouwen hoe het slaapmutsje
opschiet in het hoogpolige tapijt achter het bankstel en
in de naden van de keukenvloer de zomerazalea reeds
aarzelend zijn frisse blaadjes ontvouwt. In het pijnlijk
nauwkeurig bijgehouden gazonnetje van de lastige
buren schieten straks bij tientallen de ranke zomercy-
pressen omhoog en langs de bermen en onder de lan
taarnpalen staan de juffertjes in 't groen lustig te wie
gen. De dakgoten zullen uitbundig bloeien van de chry
santen in vele kleuren. De rijke fantasie van de jeugd
staat er borg voor dat deze voorbeelden met nog vele
andere kunnen worden aangevuld.
Wordt onze spaaractie voor de jeugd een succes - en
waarom zou dat niet, want alle tekenen wijzen erop en
het zachte voorjaar werkt braaf mee - dan krijgt ons
land komende zomer en herfst wellicht reeds een totaal
ander aanzien. Later, veel later, zal de wetenschap zich
verbazen over de snelle verandering van de Nederland
se flora achter dijken, in dorpen en steden, in drukke
straten en aan rustige pleinen. Kortom, overal waar wij
eens klaar stonden met geld en goede raad.
En er zal ook welvaart heersen, want dan immers is het
onzichtbare zaad der spaarzaamheid, door ons met
vaste hand in honderduizenden kinderhartjes gezaaid,
allang gegroeid tot een stevige en onverwoestbare
doorbloeier. Of niet soms?
Cas Sier
