I7 wat ons bezighoudt^)
wob
ALS ONDERHANDELAARS ZICH
INGRAVEN
Anders dan een dagblad of ook een
weekblad is het voor een maandblad
vaak moeilijk commentaar te geven op
actuele gebeurtenissen. Een voorbeeld
daarvan deed zich begin vorige maand
voor, toen deze regels geschreven wer
den. Het al enige tijd aanwezige loon-
conflict spitste zich duidelijk toe, ultima
tums werden gesteld en geweigerd, sta
kingsplannen lagen op uitvoering te
wachten. In welke mate die dreigingen
bij het verschijnen van dit nummer wer
kelijkheid zijn geworden, lag echter toen
nog in het duister. Misschien is alsdan
de hele kwestie opgelost en - we leven
snel - al bijkans weer vergeten! Een ge
dachte, die men gerust op onze wens
mag terugvoeren.
Hoe het zij, wij staan geenszins als on
geïnteresseerde buitenstaanders naar
de controverse tussen werkgevers en
werknemers te kijken. Niet alleen is de
Centrale Bank 'cao-partij', daar zij vorig
jaar voor haar eigen personeel is toege
treden tot de cao voor het bankperso
neel, niet alleen plegen de cao-afspra
ken ook door te werken in de salarissen
van het personeel van de lokale banken,
maar vooral ook omdat wij als bankin
stelling ons zeer betrokken weten bij de
toestand van onze nationale economie.
Jarenlang is ons land een voorbeeld
voor andere geweest van 'arbeidsvrede'
en redelijke harmonie tussen de sociale
partners. Alle betrokken partijen hebben
daaraan meegewerkt. Er waren scherpe
onderhandelingen, soms was een 'over
heidsmaatregel' nodig, maar we kwa
men er steeds langs de weg van overleg
uit. Vooral in dit opzicht hebben de jong
ste ontwikkelingen voor een koude
douche gezorgd. De overlegpraktijk, die
in de vette jaren tot volwassenheid leek
te zijn gekomen, bleek niet opgewassen
tegen het eerste nachtvorstje dat zich in
een meer magere periode vertoonde.
In zekere zin is dit toespitsen van de te
genstellingen voor ons onbegrijpelijk.
Immers, ondernemers en vakbonden er
kennen beide dat de tijden anders ge
worden zijn, dat met name de zoge
naamde collectieve lasten hun hoogste kunnen lezen dat de jaarverslagen van
grens bereikt hebben of zelfs hebben banken over 1975 niet zouden voldoen
overschreden, zij onderkennen beide het aan de wettelijke bepalingen. Tot die
belang om verdere stijging van werk- conclusie was een (sub-)commissie van
loosheid, inflatie en prijzen een halt toe het Nederlands Instituut van Registerac-
te roepen, maar zien zich gescheiden zo- countants (NIVRA) in een rapport geko-
dra de standpunten over het automatis- men na de verslagen van veertien ban-
me in de prijzencompensatie aan de ken, waaronder onze Centrale Bank, be-
orde komen. Hard staan dan de menin- keken te hebben.
gen als bevroren tegenover elkaar: geen Het is goed dat de accountants naar hun
automatisme, hetzij geheel, hetzij ge- aard de puntjes op de i zetten. Maar we
deeltelijk, tegenover'verkregen rechten.' hoeven ons over hun conclusies ook
Ondanks het algemene begrip, dat er weer niet al te bezorgd te maken. Het
aan weerszijden toch wel voor elkaar rapport bevestigt slechts dat de ontwik-
bestaat - al wordt dat in de hitte van de kelingen in de verslaggeving nog niet
strijd al meer vergeten - gaat dan het zijn voltooid en dat er verbeteringen
eerst nodige voor goed overleg ontbre- wenselijk zijn.
ken: het luisteren naar elkaar. De werk
gevers moeten overtuigend aantonen, In 1971 is de Wet op de Jaarrekeningen
dat het automatisme thans niet geëist van kracht geworden (hij werd in 1976
mag worden in het belang van onze sa- opgenomen in het nieuwe 2e Boek van
menleving met alles wat daaraan vast- het Burgerlijk Wetboek) en sindsdien
zit: bedrijvigheid, werkgelegenheid, kos- hebben de ondernemingen dus vijf keer
ten levensonderhoud. Van de vakbon- hun jaarrekeningen volgens die wet
moeten inrichten. Tevens hadden zij ie
der jaar rekening te houden met de 'Be
schouwingen', dat zijn richtinggevende
aanbevelingen, die ieder jaar in overleg
tussen de organisaties van werkgevers
en werknemers en het NIVRA worden
opgesteld. Het NIVRA-rapport heeft nu
de jaarverslagen van de groep banken
getoetst aan de Wet, de 'Beschouwin
gen' en aan de vraag of zij voldoende
vergelijkbare informatie geven. De opzet
is er duidelijk op gericht de ondernemin
gen en hun accountants te leren werken
volgens de nieuwe inzichten en de ver
slaggeving te perfectioneren. De ge
maakte kritische aantekeningen zijn
daarvoor zeker waardevol.
Met voldoening kunnen wij zeggen dat
onze eigen verslaggeving, grosso modo,
zeker de toets der kritiek kan doorstaan.
Als we spreken over het verslag van de
Centrale Bank vergeten we niet dat
daarin ook is opgenomen de gecombi
neerde jaarrekening van de hele Rabo-
bankorganisatie. Achter die 'combinatie'
staan natuurlijk de afzonderlijke jaarre
keningen van ieder der aangesloten
banken. Ook deze zijn publiek gemaakt -
ze liggen voor ieder ter inzage bij de Ka
mer van Koophandel - en zijn als zoda-
den ware te wensen dat zij hun automa
tisme, in de goede jaren praktijk gewor
den, niet botweg als een verkregen
recht ook in slechtere jaren poneren,
maar daarvan durven afstappen om sa
men met de werkgevers - zonodig na
een gemeenschappelijke studie - te be
zien wat dan wel haalbaar is vanuit hun
gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Aan dat soort 'haalbaarheid' waren we
begin februari helaas nog niet toe. Daar
voor leken de stellingen te scherp tegen
over elkaar te staan omdat het haalbaar
heidsbegrip van de een te veel afweek
van dat van de ander. Moge echter het
inzicht rijpen, - inmiddels gerijpt zijn! -
dat het haalbare gemeten moet worden
aan wat nu in het belang van de maat
schappelijke samenleving mogelijk is.
Dan kunnen de loopgraven dicht ge
gooid worden en dan zal de overlegpro
cedure het stempel 'beproefd en sterk
bevonden' verdienen.
JAARVERSLAGEN ONDER DE LOEP
Eniae tiid aeleden hebben we in de krant
