uit onze historie
Bijzondere eenden in de bijt van de
voormalige Centrale Banken (4)
Terugblikker wist wel dat het beschrij
ven van de historie van een tweetal
voormalige Boerenleenbanken-Han
delsverenigingen een niet gemakke
lijke taak zou zijn.
'Woudenberg' viel wat dit betreft niet
tegen, maar wat 'Sevenum' betreft ge
voelt hij zich als in een doolhof ver
dwaald en dat ligt niet aan hém, maar
aan 'Sevenum' zelf.
Eerst nog even een kleine rectificatie. In
de opsomming van gelijksoortige instel
lingen vergat hij 'Oudewater' te noemen
en ook het nu weer Duits geworden 'El-
ten' bleef onvermeld.
Dus naar Sevenum, dat uitzonderlijke
dorp (zoals het in ons maandblad van
december 1973 werd genoemd) met
twee Rabobanken die niet één willen
zijn.
'Sevenum is een oud dorp (waarvan
blijkbaar geen geschiedenisboekje te
verkrijgen is. Tb.) van 6200 inwoners,
gelegen in de Noordlimburgse Peel. Het
hele dorp is overwegend van rooms-ka-
tholieke signatuur. Toch loopt er voor de
agrarische Sevenummers ergens een
scheiding door de bevolking. Geen
scherpe scheiding, maar een scheiding
die nu juist zichtbaar wordt in de twee
coöperatieve banken en vooral ook in de
twee landbouwverenigingen die het
dorp kent'.
'En gaat genoemd artikel verder - 'de
boerenleenbank was er het eerst en er
was ook een boerenbond, aangesloten
bij de Limburgse Land- en Tuinbouw-
bond (LLTB). In die bond zijn heel vroe
ger moeilijkheden ontstaan. In 1914
heeft zich een deel daarvan afgeschei
den dat een eigen coöperatie oprichtte,
die zowel handelsvereniging als bank
was.
Omdat de boerenleenbank al bij Eindho
ven was aangesloten, ging de nieuwe
instelling als Raiffeisenbank-Handels-
vereniging naar Utrecht Merkwaar
dig is nog dat in de crisisjaren de nieuwe
handelsvereniging zich ook bij de LLTB
aansloot. Die kreeg in Sevenum twee af
delingen. Men spreekt sindsdien van de
Boerenbond 1 en 2
Om nog eens een en ander op een rijtje
te zetten enkele zinsneden uit een toe
lichting die Terugblikker ontving van de
heer P. J. Geelen, directeur van een der
beide Rabobanken:
'Rond 1900 is in Sevenum opgericht de
Boerenleenbank alsook de Boerenbond
onder voorzitterschap van de heer Nab-
ben met als doel de behartiging van
stoffelijke en geestelijke belangen van
de leden. De Bank als lid van de Centrale
Bank te Eindhoven, de Boerenbond als
lid van de Centrale Vereniging Land
bouwbelang en de Limburgse Land- en
Tuinbouwbond te Roermond.
Door problemen onderling heeft een
kleine groep, met aan het hoofd oprich
ter Nabben zich afgescheiden rond 1913
en is tot oprichting overgegaan van de
Coöp. Handelsvereniging en Landbouw-
bank met dezelfde doelstelling als Boe
renbond en Boerenleenbank. Aanslui
ting bij de Centrale Bank te Eindhoven
bleek niet mogelijk evenmin bij de LLTB,
derhalve aanmelding als lid bij de Coöp.
Centrale Raiffeisen-Bank Utrecht. In
1937 werd ook de Handelsvereniging als
lid van de LLTB aangenomen en inge
schreven als Boerenbond 2.
De Boerenleenbank en Boerenbond I
enerzijds evenals de Coöp. Handelsvere
niging (Boerenbond 2) anderzijds heb
ben altijd geheel zelfstandig geope
reerd'.
Ook de heer Thielen - directeur van de
andere Rabobank - verstrekte enkele
gegevens, vooral van belang voor de ja
ren tot 1913, het jaar van de afschei
ding. Terugblikker trachtte dit alles aan
één en doorelkaar te vlechten. Er ont
staat daarbij wel een beeld dat volko
men afwijkt van 'Woudenberg' maar hij
hoopt dat deze ingewikkeldheid niet al
te onduidelijk zal blijven en vooral dat
'Sevenum' zichzelf daarin herkent zon
der 'oud zeer' te gaan voelen
Voor een buitenstaander valt het niet
mee wegwijs te worden in deze Seve-
numse doolhof.
De oprichting in 1905
'Op heden den vijfden Februari 1905
eene vereeniging opgericht onder den
naam van Boerenleenbank te Sevenum
Oprichters waren de heren P. Nabben,
G. Thijsen, P. van Enckevoort, M. van
den Goor, M. Berkels, P. J. Philipsen, P.
J. Verharren en G. van Enckevoort die,
evenals de verder toegetreden leden aan
het vereiste moesten voldoen 'dat men
godsdienst, huisgezin en eigendoms
recht in christelijken zin als de grondsla
gen der samenleving erkenne en zijn ge
drag daarnaar regele, maar ook dat men
Lid zij van den Boerenbond'.
Uit de notulen van bestuur (meestal ge
combineerd met raad van toezicht) leest
Terugblikker dat de eerste vergadering
werd gehouden in hotel De Roos, dat
kapelaan Litjens de Adviseur was, als
kassier H. Nabben optrad en in kas
f 8,55 aanwezig was.
Op 7 mei 1905 deelde de heer Directeur
mede dat de Leenbank bij de Centrale te
Eindhoven was aangesloten, waarop
werd voorgesteld dit bekend te maken
op het aanplakbord van den Boeren
bond.
U dient te weten dat eertijds met Direc
teur werd aangeduid de voorzitter van
het Bestuur: met President werd de
voorzitter van de Raad van Toezicht en
van de Algemene Vergadering bedoeld.
De binding van Bond aan Bank blijkt
daaruit dat in 1906 aan den President
werd opgedragen dag en uur te bepalen
voor het houden van de algemeene ver
gadering, daar deze dan tegelijk zal
plaats hebben met de vergadering van
den Boerenbond.
Gelukkig is 'Ingekomen een schrijven
van den Minister van Landbouw dat aan
de Boerenleenbank Sevenum een subsi
die van f75,- zal worden toegekend.'
Dit langverwachte schrijven was aan de
vergadering zeer welkom maar omdat
één vogel in de hand beter is dan tien in
de lucht werd de Rijkssubsidie zo gauw
mogelijk door de President afgehaald en
aan de Kassier ter hand gesteld.
Toch werd er nog zo weinig geld ge
leend - tengevolge van onbekendheid of
drempelvrees? - dat de President van
oordeel was 'dat het goed zou zijn nog
eens de leden te doen aanwakkeren
door een spreker als dit tenminste kon
gaan zonder groote onkosten.'
Subsidie van de gemeente
Misschien stapte men over die kosten
heen toen door het gemeentebestuur
een subsidie van f 25,- werd verleend.
U weet het dat Terugblikker met respect
gewag maakt van zaken die op ons mis
schien een indruk van peuterigheid ma
ken, maar die er toch van getuigen hoe
serieus onze pioniers te werk gingen. Zo
verzocht een lid een voorschot van
f 1100,- om af te betalen bij een andere
schuldeiser waar hij niet met kleinighe
den kon aflossen. Het kapitaal zou wor
den afgelost met jaarlijkse termijnen van
f 30,-.
