T
M//
rr// f7
onteigening en het beperken van het agrarisch gebruik
door wettelijke bepalingen.
De minister van landbouw heeft bij de behandeling van
zijn Begroting in de Tweede Kamer reeds wat vinger
oefeningen gemaakt op dit gebied. Hij noemde aller
eerst het voorkeursrecht als middel om grond die ter
verkoop wordt aangeboden te leiden naar agrarische
bedrijven die daar het meest behoefte aan hebben. Mi
nister Van der Stee is daar later in een vergadering van
het Drentse Landbouw Genootschap verder op inge
gaan. Ook kondigde hij voorstellen aan voor het afslui
ten van zogenaamde beheersovereenkomsten welke de
vergoedingen moeten regelen die agrariërs krijgen
wanneer zij in hun mogelijkheden van grondgebruik
worden beperkt, bijvoorbeeld ten behoeve van recrea
tie en conservering van een mooi geoordeeld land
schap. De directeur van de Stichting Beheer Land
bouwgronden, ir. G. van der Lely, heeft in een lezing
voor de CBTB deze onderwerpen ook besproken; hoe
wel hij als persoon sprak, kan uit zijn woorden toch het
een en ander worden afgeleid wat er bij de overheid op
dit gebied leeft.
Het voorkeursrecht zou in dit geval moeten inhouden
dat agrarische bedrijven welke aan bepaalde criteria
voldoen, het eerst in aanmerking komen om grond te
kopen welke door een grondeigenaar ten verkoop
wordt aangeboden. Van groot belang is natuurlijk hoe
deze criteria worden bepaald, maar men mag aanne
men dat door dit voorkeursrecht het aantal potentiële
kopers wordt verkleind. Hierdoor gaat er een matigen
de invloed uit op de grondprijs. Wil men dit doel echter
goed bereiken dan zal de overheid op de achtergrond
invloed op deze prijsvorming moeten uitoefenen, hetzij
door zelf als bevoorrecht koper op te treden, hetzij door
via de rechterlijke macht in een soort van arbitrage een
prijs vast te stellen. Hiermede heeft men dan een pen
dant van het voorkeursrecht van de gemeenten t.b.v.
de woningbouw waarvoor op het ogenblik een wets
ontwerp in de Tweede Kamer wordt besproken.
Belangrijke details
Voor de beheersovereenkomsten zijn voorstellen in
voorbereiding welke binnenkort aan het Landbouw
schap zullen worden voorgelegd. Het zal hier gaan om
provinciale beheersplannen welke onder meer aange
ven welke beperkingen op het agrarisch bedrijf nodig
worden geacht en welke normen zullen gelden voor be
heersvergoedingen. De laatste bestaan uit het verschil
van inkomsten van een bedrijf met gebruiksbeperkin
gen en een bedrijf zonder zulke beperkingen. Elke zes
jaar zullen deze normen worden bijgesteld. De heer Van
der Lely stelde, dat wanneer men een dergelijke over
eenkomst niet wil afsluiten men zijn bedrijf zou moeten
verkopen aan iemand die dat wel wil.
Voordat er een definitief oordeel over de beheersover
eenkomsten gegeven kan worden, zullen meer details
bekend moeten zijn. Het best zou men kunnen begin
nen bij het vaststellen van de normen voor de vergoe
dingen bij bepaalde gebruiksbeperkingen. De overheid
zou dan wel eens tot de conclusie kunnen komen dat
men zich met deze beperkingen maar wat moet ma
tigen in verband met de hoge kosten. Verder zal ie
mand die voor de keus komt tussen het aanvaarden
van een overeenkomst en het verkopen van zijn bedrijf,
de zekerheid moeten hebben dat de waarde van zijn
bedrijf door bestaan van een beheersplan niet vermin
derd. Het zijn dit soort van details welke doorslagge
vend kunnen zijn voor de aanvaardbaarheid voor de
meest betrokkenen van nieuwe richtingen in het land
bouwbeleid.
Meen je dat nou van die bruine geldboetiek, vroeg een
ongeruste collega, die zelf zijn bedrijf wei uitoefent in
een mooi gerestaureerd 17e-eeuws pand, maar binnen
elk denkbaar snufje op het gebied van de bankmode
heeft gevolgd. Ik kon hem geruststellen met de mede
deling dat een dergelijk plan door ons niet wordt over
wogen.
Hoewel. Zo'n brede balie van geloogd eikehout tegen
een achtergrond van een balken plafond met groene
lampekapjes. Schoon metselwerk uiteraard en wat rus
tieke dingetjes aan de wand om onze afkomst te bena
drukken, een paardehoofdstel, disselboom, ruif, koeie-
bel, u kent het wel. Een en ander wat afmaken met
fleurig brabants bont en voor mij zo'n lekker ouderwets
cylinderbureau. Het zou goed passen bij die munten-
handel van ons, want laten we eerlijk zijn, wat is dat
nou helemaal. Dat wordt maar onder het veiligheids
glas doorgeschoven als een kroket uit de cafetaria.
Daar zou toch eigenlijk zwart fluweel bijhoren en een
mooie tafel, beschaafde verlichting en zachte fluister
stemmen. Gewoon een representatieve ambiance, zo
als wij dat bij ons op het dorp plegen te noemen.
Goed, het is niet altijd met romantische oogmerken,
dat men Willem Drietjes pleegt te bestellen of Wilhel-
mientjes met hangend haar. Bovendien is men in onze
buurt nog niet zo numismatisch ingesteld en geneigd
eerst eens met de tanden te proberen of 't wel echt is.
Een zilveren jubileumtientje loopt als een trein, dat is
een aardigheidje waar niemand zich immers een buil
aan kan vallen. Verder alles gewoon op 't boekje of
voor de heel modernen een spaardepotbewijs.
Wel is het sinds jaar en dag gewoonte om van tijd tot
tijd de kinderen of kleinkinderen eens te verblijden met
een mooi gouden tientje. Onlangs kregen we nog zo'n
bestelling, twaalf stuks die vlot werden geleverd want
onze Centrale Bank werkt razend snel. Het is een aar
diger gezicht dan koperen stuivers, dus keken we er
even naar. Door een onverklaarbare oorzaak gleed er
eentje van de tafel uit het papiertje. Nog even een zacht
geluid op de vloer en weg was de Willemien. De munt
bleef ook weg, definitief en omdat oneerlijkheid in ons
groepje uitgesloten kan worden geacht, zaten we na
veel bukken en kruipen met een levensgroot raadsel.
Een bedrijfsongeval, dat toch een flinke strop betekent.
Een onrustige dag was het, tenslotte heb je in ons be
drijf vaker te maken met een gouden dak dan met een
gouden vloer.
Het mysterie bleef onopgelost tot ik 's avonds laat met
een zucht van welbehagen mijn schoenen uittrok en
door de slaapkamer keilde. Onder eentje zat zo'n af
schuwelijke vieze plak grijze kauwgom, die je om ge
heimzinnige reden alleen met je nagels schijnt te kun
nen verwijderen. Vol walging bekeek ik de schoen, er
glinsterde iets tussen de vieze kauwmassa.
Het tientje was terecht. En voordat het schoon en ge
lukkig vrijwel onbeschadigd voor me lag, waren we een
goed uurtje verder. Om het te vieren, heb ik de volgen
de morgen op taartjes bij de koffie getracteerd.
Geef mij toch maar een gewoon kasverschil. Soms is
het pittig tellen en zoeken geblazen, maar het komt er
tenminste uit. En rolt er eens een cent onvindbaar weg,
dan valt dat gemakkelijk bij te passen. Maar zo'n nu
mismatische kostbaarheid
Cas Sier
