lectieve Groei, ofte wel de Economi
sche Structuurnota zijn de recensies niet
in alle opzichten unaniem instemmend.
Met name de overschakeling van het
systeem van fiscale investeringsaftrek
en vervroegde afschrijving op een sys
teem van investeringspremies via de zo
genaamde Speciale Investeringsreke
ning ontmoette en ontmoet ook thans,
zowel voor wat betreft de opzet als het
tijdstip van invoering, nogal wat beden
kingen.
Tekenen,die keer ten goede
doen verwachten
Van meer belang dan een terugblik op
hetgeen zich heeft voltrokken is natuur
lijk een taxatie van hetgeen ons in het
nieuwe jaar in economisch opzicht te
wachten zou kunnen staan. Zal de aar
zelend opgaande lijn in de conjunctuur
die zich sedert medio 1975 manifesteert
krachtiger gaan doorzetten of moeten
we al voor 1977 rekenen met het begin
van een nieuwe periode van neergang?
Afgaande op het cyclische patroon van
de conjunctuur in het verleden lijkt het
laatste zeker niet uitgesloten. Toch be
hoeft dit op voorhand nog geen reden te
zijn voor een al te pessimistische stem
ming. Ook in Rabobank is reeds herhaal
delijk benadrukt dat de werkloosheids-
problematiek in ons land sedert het be
gin van de zeventiger jaren overwegend
van structurele aard is.
De in 1976 gerealiseerde verbetering
van de bedrijfsrendementen, al was die
dan gezien het lage winstniveau in de
uitgangspositie aan de bescheiden kant,
zou weieens het begin van een funda
mentele keer ten goede kunnen marke
ren. Voorwaarde is dan echter dat de
stijging van de loonkosten voorlopig bin
nen de perken kan worden gehouden.
Op het moment dat we dit schrijven be
staat daaromtrent nog weinig zekerheid.
Het centraal overleg tussen de werkge
vers- en werknemersorganisaties in de
Stichting van de Arbeid over de lonen
voor 1977 is inmiddels mislukt en omdat
de Minister van Sociale Zaken er weinig
voor voelt om opnieuw met een loon
maatregel te komen, is thans het woord
aan de onderhandelaars van de vakbon
den en de werkgevers op bedrijfstak
niveau.
In speculaties over de uitkomsten te
dien aanzien wil ik mij niet begeven.
Wanneer resultaten ook hier uitblijven
lijkt een hernieuwde ingreep door de re
gering in de lonen als uiterste middel
om sociale onrust te voorkomen echter
onontkoombaar.
Geen zinnig mens zal immers kunnen
ontkennen dat sociale onrust het laatste
Om de achterstand in te
halen: een schepje er
bovenop
is waar wie dan ook belang bij zou kun
nen hebben in de huidige economische
omstandigheden. Het ondernemingskli
maat zou opnieuw een enorme deuk op
lopen met alle nadelige gevolgen van
dien voor de investeringsontwikkeling
en het behoud van bestaande arbeids
plaatsen. Voorts zou de positie van de
gulden op de valutamarkten ongetwij
feld ernstig verzwakken, met als resul
taat een sterk renteopdrijvend effect zo
als in de maanden mei tot en met au
gustus van het afgelopen jaar het geval
was.
Aannemende dat de uitkomsten ten
aanzien van de lonen in 1977 te rijmen
zijn met het streven naar een verder her
stel van de bedrijfsrendementen en het
scheppen van meer arbeidsplaatsen lijkt
een optimistische ondertoon voor de
Nederlandse economie in de nabije toe
komst alleszins gerechtvaardigd. Het
kan haast niet anders dan dat veel on
dernemingen op het punt zijn aangeland
dat zij een belangrijk deel van de in de
afgelopen jaren opgelopen investerings
achterstand wensen in te halen. Dit
biedt uitzicht op belangrijke nieuwe im
pulsen mits naast de financiële armslag
ook in procedureel opzicht wanneer
het bijvoorbeeld gaat om vergunning
en subsidie-aanvragen - zoveel mogelijk
hinderpalen uit de weg worden geno
men.
