27
ledereen houdt de adem
in als ir. Blaak de
notekraker/waterpomp-
constructie in werking
stelt.
ters weg werden aangelegd en gedeel
telijk van drainage voorzien, een stuk
verwaarloosde projectplantage van 30
ha werd weer opengekapt.
Wat dit betekent, begrijpen we enigs
zins, als we horen dat na 4 weken hard
werk op Oudejaar 1975 dank zij twee
gebouwde grote bruggen (10 en 18 me
ter lang) en dank zij 7 km berijdbaar ge
maakte weg, de eerste trekker in de ge
schiedenis Mbongo heeft bereikt. Dat
was ook het eerste vierwielige motor
voertuig in de streek! Geen bulldozer,
cementmolen, zaag- of schaafbank is er
aan te pas gekomen. Alles gebeurt met
de hand, met takels, dommekrachten en
wat motorkettingzagen.
Voor ieder onderdeel was een ploeg
mensen aangewezen. Zo waren er b.v.
twee ploegen met motorzagen en vijf
ploegen wegwerkers. Alles onder super
visie van de heer Blaak, die net als vroe
ger een soort tweemanschap vormde
met pater Groot. Pater Groot regelde in
deze periode alle aankopen en vervoer
van materialen om het werk in het oer
woud gaande te houden.
Dat ploegenwerk was aanstekelijk.
Twee broeders, Francis ten Bulten en
Joseph Priller van het bisdom van zuid
west Kameroen hebben zich zeer ver
dienstelijk gemaakt met betonstorten,
plaatsen van apparatuur en het aanleg
gen van water- en stoomleidingen gedu
rende de opbouw van de fabriek.
Daar raken we het 'paradepaardje' van
het project. Ir. Blaak doet heel beschei
den over zijn aandeel, maar al vóór zijn
vertrek liet hij ons de door hem gemaak
te bouwtekening zien voor een palm
oliefabriekje in Mbongo. Een eenvoudig.
maar uitgekiend efficiënt geheel met
ovens, een droogvloer met rookkanalen,
een stoomketel, notenkrakers, hydrauli
sche persen (onze SSR heeft er vier ge
schonken), een watertank, waarvoor een
waterput gegraven werd, opslagplaat
sen enz. Die fabriek is verrezen en met
veel feestelijkheid in werking gesteld. Zij
is het zichtbare teken, dat de weg uit de
impasse gevonden is. In lluani is inmid
dels ook een zusterfabriekje gereedge
komen.
Zelfs al een beetje 'functie-analyse'
Onder de bedrjven door heeft de bevol
king geleerd wegen en bruggen te bou
wen van plaatselijk materiaal, bakstenen
te maken en in een oven tot klinkers te
bakken. Voorts weet men hoe palmpit-
olie verkregen kan worden, die nodig is
om goed schuimende zeep te krijgen.
Dit in contrast met de palmolie, die uit
het vruchtvlees wordt gewonnen. Ook
heeft men zeep leren maken, in behoor
lijke hoeveelheid en van goede kwaliteit.
Bij dit alles is ook aandacht geschonken
aan de structuur van de coöperatie. De
basis is gelegd voor een moderne be
drijfsvoering. Op voordracht van pater
Groot en ir. Blaak zijn er unaniem door
de algemene ledenvergadering een aan
tal leiders gekozen, die ieder een wel af
gebakende taak hebben. Aan de top
staat een general-manager, maar er zijn
ook mensen die b.v. de in- en verkoop,
het plantage-onderhoud, het mechani
sche onderhoud, de fabrieksproduktie of
het vervoer (twee bestuurders van de
tractoren) tot hun terrein hebben. Het
blijkt, dat de Balundu's zeer tevreden
zijn met deze overgang van communaal
werk naar taakwerk, stukwerk of con-
tractwerk. Kortom, men went eraan ge
organiseerd te leren werken in normale
werkdagen, hoewel dat nog weieens
strubbelingen geeft.
Ir. Blaak heeft nog een hele lijst van wat
er nog te doen is. Veel zullen de Balun
du's nu zelf kunnen klaren, de inzet en
het inzicht van de leiding is goed, maar
voor sommige zaken kan een deskundi
ge Europaan nog niet gemist worden,
b.v. voor technische werken, het reorga
niseren van de administratie of het be
geleiden van het in- en verkoopbeleid en
het prijsbeleid. Hij hoopt dat er drie Ka-
meroense consulenten op part-time ba
sis kunnen worden aangetrokken voor
controle en advies in administratie,
technisch onderhoud en plantagebeleid,
en dat eens per jaar een ervaren man
gedurende een maand deze consulenten
bijstuurt en samen met pater Groot de
lange-termijnplanning doet. De heer
Blaak stelt zich daarvoor beschikbaar.
Het grootste probleem blijft de verbete
ring van de weg, zodat deze ook gedu
rende de natte tijd (5 meter regen ge
middeld!) open blijft. Daar is een inves
tering voor nodig van 40 000 gulden die
de draagkracht van de coöperatie te bo
ven gaat. Gedurende de 4 maanden dat
de weg per jaar dicht moet, hoopt zich
wel de produktie op maar is er een groot
tekort aan middelen voor voorraadfinan-
ciering.
Voorbeelddorp
Een klein begonnen initiatief kan veel
uitwerken! Nu er de coöperatieve plan
tages zijn, kan dat is de tweede fase -
ook de ontwikkeling van privéboom-
gaarden gestimuleerd worden. Door de
fabriek kan de verwerking economisch
draaien. Het zit erin dat Mbongo een be-