tSMBMMMMMI
schoner milieu is natuurlijk een mooie
zaak, doch voorzover dit ten koste gaat
van arbeidsplaatsen zal iemand, die zijn
verantwoordelijkheid voelt, zich eerst
toch nog wel eens willen bedenken.
Er zal daarom een afweging moeten
plaatsvinden op basis van wat tegelij
kertijd mogelijk is. Bij het scheppen van
een kader voor deze afweging speelt het
Centraal Planbureau een belangrijke rol.
Op basis van de beleidsuitgangspunten
van de regering probeert het Planbureau
te becijferen wat de gevolgen zijn voor
een aantal macro-economische groot
heden. Naar aanleiding van die uitkom
sten kan de regering zich dan geroepen
voelen om het beleid bij te stellen. Voor
beelden van dergelijke bijstellingen in
het recente verleden zijn de invoering
van de zogenaamde 1 %-norm voor de
drukstijging van de collectieve lasten en
het nieuwe investeringsbeleid voor 1977
en de volgende jaren.
In februari van dit jaar kwam het Cen
traal Planbureau tot de conclusie dat bij
een ongewijzigde voortzetting van het
regeringsbeleid de werkloosheid in 1980
gemiddeld een niveau van 260 000 zou
kunnen bereiken. Daartegenover stond
I een aantal van 210 000 bij invoering (en
naleving!) van de 1 %-norm. De regering
vond ook dit resultaat uiteindelijk nog
onaanvaardbaar en ging verder zoeken
naar mogelijkheden om de werkloosheid
in 1980 terug te brengen tot het niveau
van 150 000. Nieuwe berekeningen van
het Planbureau toonden aan dat dit mo
gelijk zou kunnen zijn met aanvullende
maatregelen in de sfeer van bedrijfsin-
j vesteringen en loonsubsidies.
Deze wijze van terugrekenen tot een
kennelijk voor de regering aanvaardbaar
werkloosheidspeil is niet door iedereen
in dank aanvaard. Niemand minder dan
de president van De Nederlandsche
Bank die zich doorgaans niet gauw pu-
bliekelijk uitlaat over het regeringsbe
leid, stelde de laakbaarheid van deze be
naderingswijze aan de kaak. Niet
150 000 werklozen zou het uitgangs-
j punt moeten zijn voor het beleid tot
1980, maar volledige werkgelegenheid.
De Minister van Financiën verweerde
zich hiertegen door te stellen dat ook
hem niets liever zou zijn dan dat de
werkloosheid uiteindelijk lager zou uit
komen, doch dat dit vooralsnog tech
nisch niet haalbaar moest worden ge
acht.
Politieke keuze, maar niet zonder
openheid
Of men kiest voor 150 000 werklozen in
1980, dan wel voor een geringer aantal
is een politieke keuze. Om in dit verband
te spreken van een technisch minimum
is echter niet terecht. Veel eerlijker zou
het zijn geweest wanneer de regering
haar keuze zou hebben verdedigd mede
op grond van beleidsalternatieven die
resulteren in een verdere daling van de
werkloosheid. Wat zou bijvoorbeeld de
consequentie zijn geweest van een
0 %-norm in plaats van de 1 %-norm
voor de collectieve lasten of van een 0
in plaats van 1 V2 verbetering van het
reëel beschikbare inkomen van de mo
dale werknemer? Misschien had de re
gering dan moeten verdedigen dat zij