boek 2 van het
nieuw burgerlijk wet
boek
W"
./rrfW-«rt'MW? Vt»
Mr. Ria J. A. Schlösser-Laval
bonden en dus wel vernietigbaar maar
niet zonder meer nietig is.
Twee soorten en nog een derde
mogelijkheid
Omdat de invoering van Boek 2 met
name aan de vereniging en de coöpera
tieve vereniging niet ongemerkt voorbij
mag gaan, zal hieronder een aantal con
sequenties uiteengezet worden die Boek
2 heeft voor de rechtshandelingen, wel
ke door deze rechtspersonen als cliën
ten worden verricht in het kader van hun
financiële relatie met de bij onze organi
satie aangesloten banken.
1 «»Sv
Door prof. mr. P. A. Stein werd in de in februari en maart van dit jaar ver
schenen nummers van het Maandblad al gewezen op een aantal wijzigingen
in het rechtspersonenrecht, die bij de invoering van boek 2 van het Nieuw
Burgerlijk Wetboek van kracht zouden worden.
Destijds was nog niet nauwkeurig bekend op welk tijdstip dit Boek 2 in
werking zou treden. Wel werd verwacht, dat het in de loop van 1976 inge
voerd zou worden. Op 26 juli 1976 was het al zover. Sinds deze datum die
nen rechtspersonen en degenen, die met deze rechtspersonen in enige
rechtsbetrekking staan, zich te richten naar de regels, die in de nieuwe wet
geving zijn neergelegd.
Het vorenstaande impliceert reeds, dat
Boek 2 rechtspersonenrecht bevat. Bij
rechtspersoon dient zowel gedacht te
worden aan naamloze vennootschap,
besloten vennootschap als aan vereni
ging, coöperatieve vereniging, onderlin
ge waarborgmaatschappij en stichting.
Aangezien de bepalingen van het Wet
boek van Koophandel, welke aan de
naamloze en besloten vennootschappen
zijn gewijd, evenals de in de Wet op de
Jaarrekening van ondernemingen ver
vatte bepalingen, vrijwel volledig in
Boek 2 zijn overgenomen, is er ten aan
zien van het voor deze vennootschappen
geldende rechtsregime nauwelijks iets
veranderd.
Hetzelfde kan worden gezegd met be
trekking tot de Wet op Stichtingen. De
in deze wet neergelegde bepalingen zijn
naar Boek 2 verhuisd en gelden nu ook
weer voor stichtingen. Een enkele bepa
ling is thans echter van toepassing op
alle rechtspersonen. Daarbij dient met
name gedacht te worden aan de in de
wet op Stichtingen opgenomen bepa
ling, dat een stichting, die niet aan de
materiële kenmerken van een stichting
voldoet door de rechter kan worden ont
bonden, zodat zij niet van rechtswege
nietig is. Deze bepaling geldt thans niet
alleen voor stichtingen maar ook voor
de andere rechtspersonen.
Terzijde zij opgemerkt, dat met materi
eel kenmerk wordt bedoeld een ken
merk, dat ertoe dient om het ene rechts
persoonstype van het andere te onder
scheiden. Een voorbeeld van een materi
eel kenmerk vormt het kenmerk van de
stichting, dat zij geen leden heeft.
Uit het vorenstaande valt reeds op te
maken, dat een stichting die wel leden
heeft, door de rechter kan worden ont-
Vooropgesteld moet worden, dat de
wetgever de coöperatieve vereniging als
een bijzondere vorm van vereniging be
schouwt. Daarom heeft hij ook de voor
de vereniging opgestelde regels van toe
passing verklaard op de coöperatieve
vereniging, tenzij onder het hoofd co-
operatieve vereniging uitdrukkelijk an
ders staat vermeld. Onder dit hoofd zijn
dan ook slechts die regels te vinden,
door welke de coöperatieve vereniging
zich onderscheidt van de vereniging.
Blijkens de Wet tot Regeling en Beper
king der uitoefening van het Recht van
Vereniging en Vergadering van 1855
kenden we voorheen verenigingen met
rechtspersoonlijkheid en verenigingen
zonder rechtspersoonlijkheid. Tot de
verenigingen met rechtspersoonlijkheid
behoorden de koninklijk erkende vereni
gingen.
Boek 2 maakt een ander onderscheid
tussen verenigingen. Sinds de invoering
van dit Boek 2 zijn er enerzijds vereni
gingen met volledige rechtsbevoegdheid
en anderzijds verenigingen met beperkte
rechtsbevoegdheid. De vereniging zon
der rechtspersoonlijkheid is thans ge
heel verdwenen. De vereniging met be
perkte rechtsbevoegdheid wordt ook
wel informele vereniging genoemd.
Deze informele vereniging is beperkt
rechtsbevoegd, omdat zij geen register-
goederen (zaken en rechten, die enkel
verkregen of gevestigd kunnen worden
door inschrijving van een akte in open
bare registers) kan verkrijgen en geen
erfgenaam kan zijn. Daarnaast zijn dege
nen, die een dergelijke vereniging ver
binden naast de vereniging hoofdelijk
