registeraccountant: geweten, onafhankelijk van het bedrijf en verantwoording. Wij vermelden hier ook de 'De accountant fungeert als geweten van de in de maatschappij optredende eco nomische organisaties.' Dit zijn de woorden van een register accountant met wie wij een gesprek hadden. Wij schrijven met opzet 'een' registeraccountant, want de ereregelen voor de beroepsuitoefening voor accoun tants leggen deze niet alleen zwijgplicht op (tenzij zijn opdracht spreken toestaat) en verbieden promotorsarbeid, maar be vatten ook het verbod tot het ongeno- digd doen van dienstaanbiedingen en het maken van reclame ten eigen behoeve. Onze gesprekspartner blijft dus geheel achter de anonymiteit verscholen. Jam mer, want deze 'Anonymus R.A.' was naar eigen zeggen misschien een tikkel tje revolutionair in zijn denken over de accountancy. Om misverstand te voorkomen: deze accountant werkte noch in dienst van noch voor onze organisatie en hij be hoorde ook niet tot onze persoonlijke kennissenkring. Het was een toevallig, maar prettig contact. Wij geven dus door wat wij vernomen hebben van een wille keurige accountant, wiens kantoor zeker niet tot de kleine, maar ook niet tot de allergrootste behoort. Dat woord geweten viel al meteen om dat wij opmerkten, dat de wet toch wel heel weinig zegt over de eigenlijke in houd van het werk van de accountant. Natuurlijk is er wel een communis opinio over die doelstellingen, samengevat als administratieve controle, controle voor bijzondere doeleinden waaronder krediet- onderzoeken, schadeonderzoeken, good- will-bepalingen, toepassing overheids voorschriften e.d. en als derde de advies functie op administratief, fiscaal-tech nisch en bedrijfseconomisch gebied. Onze partner, die we wel als de heer R. A. mogen aanduiden, gaf ons gelukkig geen dorre opsomming, maar benaderde zijn functie, zijn werk, vanuit een voor ons onverdachte hoek: Kijk, zei hij, ieder bedrijf heeft behoefte aan een geweten. Daar is als het ware een apart organisme voor nodig. Hoog ontwikkelde ondernemingen en bedrij ven - dat zijn de hele grote - hebben vaak zelf al zo'n geweten gecreëerd in een eigen accountantsdienst. De meeste bedrijven hebben dat in die vorm niet. De accountant is in wezen te vergelijken met een apart gewetensorganisme, dat om zo te zeggen van buiten op het orga nisme van een onderneming of organi satie wordt ingeschakeld. Hetzij om, bij de hele groten, te constateren of het eigen geweten goed functioneert, hetzij om als zo'n gewetensapparaat niet aan wezig is dan wel rudimentair is gebleven, helemaal de plaats van het geweten in te nemen. Geweten zou ik willen noemen het ver gelijken van de realiteit met wat het desbetreffende organisme en zijn orga nen maatschappelijk behoren te doen. Een vergelijking van feit en norm. De maatschappijnorm vinden we voor een deel in de wet en is voor het andere deel gebaseerd op goed koopmanschap. De heer R. A. vertelde verder hoe hij deze 'filosofie' in zijn praktijk toepast: Uit gangspunt is dat ik mij onafhankelijk van de eigenaar of directie opstel. Deze doet wat en ik kijk of hij het goed doet. Zo hoort iedere accountant zijn opdracht gever te benaderen. In mijn rapportering breng ik tot uitdruk king enerzijds hetgeen is en anderzijds hetgeen had behoren te zijn. Zo'n rapport bestaat dan ook uit drie delen: Ie stuk: of voldaan wordt aan de voorschriften van de wet op de jaarrekening, 2e stuk: mijn vergelijking met wat moest zijn, 3e stuk: cijfermateriaal waarop de vergelij king is gebaseerd. Het accountantsberoep is in het vrije verkeer ontstaan. Het gevolg is dat door de accountants op een breed terrein van het economisch leven een grote variatie van werkzaamheden wordt ver- richt.Toen de regering in het begin van de zestiger jaren wettelijke regelen betreffen de het accountantswezen wilde instellen, moest ze er kennen, dat een nauwkeu rige afbakening van het be roep niet mogelijk was. Het ging haar dan ook niet om een 'regeling van het ac countantswezen' maar om 'regelen betreffende het accountantswezen'. Sindsdien zijn twee wetten in het Staatsblad versche nen: de Wet op de Register accountants (1962) en de Wet op de Accountant-admi nistratieconsulenten (1972). Aan de Registeraccountants (RA)wordenvoorde inschrij ving in het register hogere kwalitatieve eisen gesteld dan nodig zijn om ingeschre ven te worden als accoun tant-administratieconsulent (AAC). De terreinafgrenzing tussen beide groepen is vrij moeilijk geweest.Het essen tiële onderscheid is, dat al leen de registeraccountant de specifieke bevoegdheid heeft om ter afsluiting van zijn onderzoek een verkla ring af te geven omtrent de getrouwheid van de gecon troleerde financiële rekening In de typische functie van de registeraccountant domi neert de controlefunctie, ter wijl de AAC veel meer een administratieve functie heeft. De verklaring van de regis teraccountant is min of meer een officieel stuk, dat afge legd wordt in het belang van aandeelhouders, overheid, banken, spaarders enz. en niet te vergeten de bestuur ders van de ondernemingen. Naast deze twee groepen, wier titels door de wet be schermd zijn en die in de uit oefeningvan hun functie aan strenge erecoderegels ge bonden zijn, kennen we in het maatschappelijk leven nog een veelheid van dienst verleners, die de bedrijven ten dienste staan. Zij zijn geheel vrij in de naam waar onder zij dat doen: boek- houdbureaus, belastingcon sulenten, administratiekan toren enz. Ook deze boekhoudbureaus e.d. nemen een zeer gewaar deerde plaats in. Juist voor de kleinere en middelgrote ondernemers vervullen zij een onschatbare functie, omdat zij vaak van dag tot dag de administratie bijhouden en ook met hun adviezen van groot nut kunnen zijn. Aan deze bureaus zijn vaak AAC's verbonden. samenwerking die vorig jaar ten behoeve van onze cliën ten ontstaan is met de Landelijke Vereniging van Accountants- en Belasting adviesbureaus VLB en met de Stichting Automatisering VLB. Cliënten en relaties van de aangesloten banken, die ad vies en/of begeleiding op fis caal/juridisch terrein nodig hebben, kunnen door hun bank desgewenst in contact worden gebracht met de des kundigen van de VLB. Daar bij wordt niet de voorwaar de gesteld dat de betrok kene zich ook voor zijn admi nistratie bij de VLB moet aansluiten of anderszins ge bruik moet maken van de diensten van de VLB. De regeling is bedoeld om als een dienstverlening van de bank een beroep op deskun digen mogelijk te maken. Op soortgelijke wijze zijn ook de diensten, kennis en ervaring van de Stichting Automatise ring VLB binnen het bereik van onze cliënten gebracht. Wij hopen hierop te zijner tijd nog wel eens terug te ko men, maar richten ons deze keer speciaal op het werk van de registeraccountant.

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1976 | | pagina 34