toekomst europese
wisselkoers
arrangement
de koersvorming
Door drs. A. H. A. van der Meer,
verbonden aan de Stafgroep Internationaal
Beleid van de Centrale Bank
De beroemde Laocoöngroep.
Vader Laocoört waarschuwde tevergeefs
tegen het Trojaanse paard en werd met zijn
beide zonen gedood door twee reusachtige
slangen, die uit de zee opkwamen. (Een
verkleinde kopie in bezit van de Centrale
Rabobank).
De laatste tijd wordt er veel gesproken over de zogenaamde Europese valutaslang. Zwit
serland wil graag in de slang, maar mag niet van de andere deelnemers. Frankrijk doet wel
mee, alhoewel dat met de nodige moeilijkheden gepaard gaat. De crisis rondom de Ita
liaanse lire zou problemen voor de slanglanden opleveren.
Frankrijk en België moeten een groot deel van hun deviezenreserve verkopen, omdat de
Duitse mark ineens zo'n sterke munt is geworden. Duitsland steunt de dollar, alhoewel de
Amerikaanse munteenheid niet in de slang zit.
Wat is de slang, zo'n valuta-arrangement? Waarom moeten centrale banken hun reserves
op de markt brengen?
opzichte van de Duitse mark op 5 februari
1976 1,04.
De hoogte van de wisselkoers is voor velen
van belang:
voor het bedrijfsleven in verband met de
im- en export; voor de toerist; voor de spe
culant om uit koerswisselingen winst te be
halen; voor de regering om via wisselkoers
veranderingen de binnenlandse economi
sche omstandigheden te beïnvloeden. Niet
tegenstaande het belang dat aan een sy
steem van vaste, constante wisselkoersen
wordt gehecht, is deze constellatie in 1971
verlaten.
In het hierna volgende zullen wij nagaan
waardoor de wisselkoers wordt beïnvloed,
hoe deze beïnvloeding in de praktijk in zijn
werk gaat en wat de verwachtingen voor de
toekomst zijn.
De prijs van een bepaalde valuta wordt be
paald door de vraag naar en het aanbod
van die munt. De vraagpartijen zijn in hoofd
zaak de bedrijven, welke (via het bankwe
zen) deviezen nodig hebben om hun ge-
importeerde goederen te betalen, de toe
risten die door middel van hun bank vreem
de valuta kopen, de speculanten en de
centrale banken, die deviezen nodig heb
ben ten einde de koersvorming te kunnen
beïnvloeden. In het geval van tegenover
gestelde transacties zijn deze partijen ac
tief aan de aanbodzijde. Is in Nederland bij
voorbeeld de vraag naar dollars groter dan
het aanbod, dan stijgt de koers van de dol
lar en wordt de gulden derhalve goedko
per. Aangezien wijzigingen in de wissel
koers, vooral uit oogpunt van handelstrans
acties, ongewenst zijn, kan de centrale
bank ingrijpen door extra dollars op de
markt te brengen. Per saldo blijft de koers
dan ongewijzigd. De centrale banken tra-
Het Europese valuta-arrangement, de af
spraak tussen de slanglanden, heeft be
trekking op een gezamenlijk genomen be
sluit de wisselkoersen niet teveel van el
kaar te laten afwijken. Een wisselkoers
geeft de prijs van buitenlandse valuta weer,
uitgedrukt in de eigen munteenheid. Zo was
bijvoorbeeld de koers van de gulden ten