enkele aspecten van de rente-ontwikkeling in 1976 28 groep Studiedienst van de Centrale valutastromen kapitaalmarktaanbod Wie de rente-ontwikkeling een jaar vooruit zou weten, telt als een ge waarschuwd man voor twee! Toch zal zelfs de ervaren bankman zich zelf zo'n dubbeltelling nauwelijks durven aanmeten, want juist hij be seft dat zijn mening niet op ..weten", maar hoogstens op min of meer ge gronde verwachtingen berust. Drs. Kruimel - verbonden aan de Stal- Bank, heeft zich tot ons genoegen al analyserend durven wagen in de doolhof van de veelheid van nog vage factoren, die het renteverloop van 1976 zullen beïnvloeden. Mede op grond van cijfers zoals die in en na de Macro-Economische Verkenningen en de Miljoenennota bekend zijn geworden is het mogelijk een raming te maken van een aantal grootheden welke bepalend kunnen zijn voor het renteverloop in 1976. Aangezien zelfs het Centraal Planbureau in één jaar haar schattingen een aantal malen moest bijstellen mag aan onder staande analyse niet meer waarde worden gehecht dan dat zij een indicatie kan ge ven over het mogelijke verloop van een aantal grootheden en dientengevolge van de rente in 1976. In een aantal achter ons liggende jaren hebben valutastromen af en toe een be langrijke verstorende werking uitgeoefend bij het voeren van een gezond monetair beleid in een groot aantal landen. De laat ste jaren was een belangrijk deel van deze - meestal speculatieve - valuta afkomstig uit de olielanden. Op grond van de ont wikkelingen in 1975 lijkt het waarschijnlijk dat deze gelden in de nabije toekomst niet voor belangrijke verstoringen zullen zor gen. Gedurende het laatste jaar heeft een groot aantal olie-exporterende landen namelijk op grote schaal omvangrijke im portcontracten afgesloten, terwijl hun in komsten ten gevolge van het mondiaal achterblijvend verbruik van olie terugliepen. Dientengevolge hebben enkele van deze landen op het moment een relatief tekort aan kapitaal (bijvoorbeeld Iran en Algerije). Hiertegenover staan een aantal andere olielanden, zoals bijvoorbeeld Saoedi Arabië, die nog formidabele financiële over schotten hebben. Deze situatie impliceert dat een aanzienlijk deel van de oliegelden op het moment is gebonden. Daarnaast zijn er ook geen grote verstorende kapitaal stromen door het handelen van de olie landen te verwachten, omdat zij duidelijk de nadelige gevolgen hebben ingezien die het speculeren ook voor hen zelf kan heb ben. Naast de oliegelden spelen de andere - nauwelijks te traceren - speculatieve gel- Drs. B. J. Kruimel den een rol. Voor een deel van deze gelden is het renteverschil bepalend voor de rich ting waarin zij stromen. Op grond van de verwachtingen zoals deze er op het mo ment algemeen zijn, behoeft niet gevreesd te worden voor grote verstorende kapitaal- Stromen. Nu de toetreding tot de valutaslang van de Zwitserse frank voorlopig niet doorgaat, lijkt het aannemelijk dat ook de interventies binnen de slang in 1976 tot een minimum beperkt zullen kunnen blijven. Dit vermoe den wordt versterkt doordat de rentepoli- tiek van de slanglanden op het moment zeer sterk op elkaar is afgestemd. Het kapitaalmarktaanbod van de verschil lende sectoren is sterk afhankelijk van hun financieringsoverschotten, terwijl daarnaast ook verschillen in het te behalen rende ment op de verschillende soorten uitzet tingen een rol spelen. Ten aanzien van de financieringsoverschotten geven de Macro- Economische Verkenningen geen voorspel lingen. Ook uit het historisch verloop van deze overschotten (in procenten van het

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1976 | | pagina 30