36
uit onze historie
plattelanders waren slechts objecten waar
voor verder nauwelijks enige medelijdende
aandacht bestond totdat eindelijk in 1874
de vestingwerken konden worden gesloopt,
wat weer een zware economische slag was
voor deze garnizoensstad.
De bijna jaarlijkse overlast, veroorzaakt
door de z.g. Beerse Overlaat (waardoor het
stijgende Maaswater over een laag dijkge-
deelte het land kon binnen stromen ten
einde elders overstromingskansen te ver
minderen) heeft Grave, vooral in herfst en
winter meerdere malen volkomen geïso
leerd. Na de kanalisering van de Maas en
het bouwen van stuwen daarin behoorde
ook dit ongemak tot het verleden.
Gelukkig is Grave de tweede wereldoorlog
onbeschadigd doorgekomen en kon men
het bejaardencentrum, dat stamt uit het jaar
1290, bouwen op de vermoeide muren van
de oude vesting. Een gunstig „omen" ho-
penlijk.
Zal de oude nog steeds zeer levende
stad nu eindelijk rust krijgen?
Dit was dan bedoeld als inleiding die, naar
Tb. hoopt, interessant genoeg is als teke
ning van de historie van „Maasland" in tota
liteit.
Van Grave naar Schaijk/Reek is het maar
een kleine afstand. Daar werd Tb. zeer gast
vrij ontvangen door de oud-kassier de heer
W. Brands en zijn vrouw.
De heer Brands heeft veel geschreven over
de geschiedenis van „zijn" dorp. Hij stelde
bij het gouden bankjubileum in 1948 een
gedenkboekje samen en schreef ook
„Schaijk in vertellingen", waaruit Terug-
blikker een aantal wetenswaardigheden
heeft overgenomen.
Het boekje „De Vijf Gebooi" is nog niet van
de pers gerold. Dit is, volgens de schrijver,
een luchtig geschreven boek dat, gezien
de inhoud, verdient door velen te worden
besteld. De heer Brands schrijft vanuit een
dichterlijk romantische geest. Helaas moest
Tb. zich, gezien de beschikbare ruimte, be
palen tot de meer zakelijke kernen van zijn
onderzoekingen.
In en om Schaijk zijn vele bewijzen gevon
den van oude, zelfs praehistorische bewo
ning. Waar nu sportvelden zijn werden in
1937 grafheuvels onderzocht waarvan het
oudste graf waarschijnlijk op 2000 v. Chr.
gedateerd mag worden.
De bewoners van de abdij van Berne, die in
1132 werd gesticht, hebben enorme invloed
gehad op de ontwikkeling van Sca-wijc en
omgeving; niet alleen door het verbreiden
van het christendom maar ook door ontgin
ning, dijkbouw en andere cultuurwerken. In
weerwil van al dat goeds ontspon zich om
streeks 1550 een langdurige strijd tegen de
abdij met grensgeschillen, getreiter over en
weer van Schaijkers contra Berners totdat
in 1648 alle „paapse" goederen werden ge-
confiskeerd, het protestantisme staats
godsdienst werd en de twistappel dienten
gevolge verdween.
Als tegenwicht tegen deze onverdraag
zaamheid bleef als weldadige uitzonde
ring in het gehele „Land van Raven-
stein" toch in wezen de godsdienstvrijheid
gehandhaafd en werd openlijk de hand ge-
Boven: Oudste profiel van een Brabander gevonden in een grafheuvel, die vier graven
boven elkaar bevatte. Het onderste graf, gedateerd tussen 2000 en 1500 v. Chr., bevatte
een vergane houten kist waarin de dode in hurkende houding was begraven.
Onder: Schaal van Klokbeker-aardewerk, ook één van de zeer vele bewijzen van oude
en zeer oude bewoning, evenals het profiel van een Brabander" te dateren omstreeks
2000-1500 v. Chr. in het stenen tijdperk, de tijd van de klokbekercultuur.
