16
schipper-eigenaren
veroverden de noordzee
investering in en financiering
van de visserij
de kleine zeevisserij
kroniek van de zeevisserij
tong en schol. Tong, een voor export veel
gevraagde dure vissoort, is de basis van de
kleine zeevisserij: van de totale jaarlijkse
opbrengst was bijna de helft afhankelijk
van de tongopbrengst.
Het is nog maar enkele decennia geleden,
dat de aanvoer van zeevis vrijwel uitslui
tend plaats vond met zeil- en later stoom
schepen van rederijen met een bemanning
in loondienst. De opkomst van het motor
schip heeft daarin grote verandering ge
bracht. De motor vergde geen al te grote
investering, zoals voor een stoommachine
noodzakelijk was, met het gevolg dat met
name de visserij op platvis (tong en schol)
voor de rederijen verloren ging en werd
overgenomen door schipper-eigenaren van
motorkotters. De betekenis van de rederijen
is daardoor in de loop der jaren achteruit
gegaan en de kottervloot van de schipper-
eigenaren van toenemende betekenis ge
worden.
De schipper-eigenaar kan zich op zijn ter
rein makkelijk handhaven t.o.v. het rederij-
bedrijf. In plaats van met personeel in
loondienst werkt hij met zoons of met
anderen op basis van een maatschaps
contract. leder der vijf of zes opvarenden
ontvangt een deel van de opbrengst, waar
door een zekere flexibiliteit wordt ver
kregen.
Uit tabel II blijkt, dat het aantal schepen,
motortrawlers, der rederijen de afgelopen
jaren is gedaald. Het totale motorvermogen
bleef met 87.000 pk in 1974 op peil.
In tabel III is een overzicht gegeven van
het aantal nieuwe schepen, vervanging van
oude motoren door nieuwe en het bedrag
der investeringen dat daarvoor nodig was.
De investeringen blijken in hoofdzaak in
vesteringen te zijn die betrekking hebben
op de kleine zeevisserij. Opmerkelijk zijn
de grote aantallen kotters die in 1973 en
1974 in bedrijf werden gebracht, meestal
schepen van 2 a 3 miljoen gulden per
schip.
In 1973 werd in totaal voor 135 miljoen
geïnvesteerd, waarvan 107 miljoen in
Noordzeekotters. In 1974 werd voor niet
minder dan 175 miljoen in zeevissers
vaartuigen geïnvesteerd, waarvan 150
miljoen in kotters.
Voor de financiering is ruimschoots ge
bruik gemaakt van hypothecaire kredieten.
Een groot deel van de investeringen is dan
ook gefinancierd met vreemd vermogen.
Een indruk daarvan geeft tabel IV, waarin
naast het totaal der investeringen, het
totaal der nieuw ingeschreven scheeps-
hypotheken op vissersvaartuigen is ver
meld. Vergelijking van deze cijfers leidt
tot de conclusie, dat in de visserij de in
vesteringen met een hoog percentage
vreemd vermogen zijn gefinancierd. In
goede tijden levert dat geen problemen op.
Tabel I
TOTALE AANVOER EN OPBRENGST PER TAK VAN VISSERIJ
Aanvoer in min. kg Opbrengst in min. guldens
1967 1969 1971 1973 1974 1967 1969 1971 1973 1974
Grote zeevisserij
83
75
69
83
74
54
59
70
96
98
Kleine zeevisserij
85
93
116
108
112
121
137
190
268
266
Garnalenvisserij
12
10
5
6
7
18
13
14
18
20
IJsselmeer visserij
25
92
83
98
86
11
16
13
18
20
Mosselkwekerijen
1
1
1
1
1
5
6
7
8
10
Oesterkwekerijen
14
8
3
3
3
12
10
9
8
9
Overige viss.
5
2
1
1
2
2
2
1
1
1
Totaal
225
281
278
300
285
223
243
304
417
424
Tabel II
OVERZICHT VAN DE VLOOT ULTIMO
1967
1969
1971
1972
1973
1974
Aantal schepen met als hoofdbedrijf
G rote zeevisserij 114
91
74
72
68
68
Kleine zeevisserij 480
460
456
469
472
458
Garnalenvisserij 230
194
145
131
143
156
Totaal motorvermogen in 1000 pk.
Grote zeevisserij 94
82
75
75
80
87
Kleine zeevisserij 156
196
215
239
293
342
Garnalenvisserij 29
28
23
20
23
26
Tabel III
INVESTERINGEN IN DE ZEEVISSERIJ
1967
1969
1971
1972
1973
1974
Totaal aantal nieuwe schepen
54
34
21
20
51
68
Vervangen motoren
80
39
16
32
36
34
investeringen in min. guldens
44
31
40
48
135
175
nieuw ingeschreven scheeps-
hypotheken in min. gld.
35
32
45
waarvan kleine zeevisserij:
Nieuwe schepen
38
29
16
16
43
51
Vervangen motoren
42
16
12
22
20
19
Investering in min. guld.
31
29
27
39
107
150
Tabel IV
INVESTERINGEN IN DE VISSERIJ EN
NIEUW
INGESCHREVEN SCHEEPSHYPOTHEKEN
OP VISSERSVAARTUIGEN
1967
1969
1971
1972
1973
1974
Investeringen
44
31
40
48
135
175
Hypotheken
25
33
45
54
147
150
In slechte tijden zullen rente en aflossing
tot ernstige moeilijkheden leiden.
Het jaar 1974 was voor de visserij een
moeilijk jaar, waarmede een reeks van
zeer goede jaren werd afgesloten.
De oliecrisis had tot gevolg dat de prijs
van motorbrandstof ongeveer driemaal zo
hoog kwam te liggen als in de vooraf
gaande jaren. Ook nylon netwerk en staal
draad stegen aanzienlijk in prijs. De prijs
van het belangrijkste produkt: tong daaren
tegen daalde enigszins.
Met 458 ketters werd in 1974 de kleine
zeevisserij als hoofdbedrijf uitgeoefend
tegen 472 in 1973. Door vernieuwing van
een deel van de vloot met 51 nieuwe kotters
met een aanzienlijk groter motorvermogen
steeg het gemiddelde motorvermogen van
621 pk in 1973 tot 747 pk in 1974. De vloot
is zeer modern, zestig procent van de
kotters is minder dan 10 jaar oud.
De nieuwe kotters hebben een groot motor
vermogen van omstreeks 1500 pk. Biologi
sche bezwaren werden daartegen niet naar
voren gebracht. Economisch kan men zich
afvragen of vissers met het opvoeren van
het motorvermogen wel op de goede weg
zijn. Nader onderzoek zou dit kunnen uit
wijzen.
Beschouwt men de bedrijfsresultaten zoals
deze door de afd. Visserij van het LEI zijn
