13
granen: een oud verhaal
produktiedoeleinden
vierkante cirkel
geen veranderingen
europese unie
onwerkelijk
Voor de granen liggen de zaken anders. De Europese Com
missie verwachtte in juli een zeker evenwicht, waarbij het
wellicht mogelijk zou zijn weer een wereldvoorraad te
krijgen die, gezien de voedselsituatie, alleszins verant
woord zou zijn. Voorzichtig schreef de Commissie echter,
dat hoewel in de VS, Canada en Rusland grote oogsten aan
tarwe worden verwacht, de uitslag daarvan minder zeker
is, omdat deze oogsten nog niet binnen zijn.
In ieder geval wat Rusland betreft, is de voorzichtigheid
terecht geweest. Amerikaanse handelsmaatschappijen
sloten reeds grote orders met de Sovjet-Unie af en de VS-
regering is bang evenals in 1972 in een hausse van graan
prijzen terecht te komen, hetgeen slecht is voor de Ameri
kaanse economie (inflatie!). Ook de hulp aan honger-
gebieden zou overigens van hoge graanprijzen te lijden
hebben.
De nieuwe voorzitter van de Raad van Landbouwministers,
de Italiaan Marcora, heeft bij zijn optreden de hoge finan
ciële lasten van het landbouwbeleid aan de orde gesteld.
Hij zou de gelden, die nu aan de afzet van overschotten
worden besteed, liever rechtstreeks voor de aanvulling van
de landbouwinkomens gebruiken. Eigenlijk zou hij de
overschotten willen voorkomen door het stellen van pro-
duktiedoeleinden waarmede de producenten dan rekening
kunnen houden.
Het stellen van produktiedoeleinden is een gedachte welke
ook in het Europees Parlement bij de algemene discussie
over het landbouwbeleid naar voren is gekomen. Daarbij
werd gesproken over een produktieprogramma voor een
periode van vijf jaar; voorzichtigheidshalve is daaraan toe
gevoegd dat de cijfers jaarlijks aangepast kunnen worden.
In het Europees Parlement kwam de idee van produktie
doeleinden van de Engelse (conservatieve) parlementa
riërs. Dit lag in de lijn van een Witboek van de Engelse
regering, waarin produktiedoeleinden voor de periode
1975-1980 worden gesteld. De Engelse regering gaat er
daarbij vanuit dat, nu de wereldmarktprijzen hoog zijn, het
voor het Verenigd Koninkrijk voordelig is de inheemse
produktie uit te breiden. In dit opzicht is er geen verschil
of het VK lid van de EG is of niet.
Voor het opvullen van het importaandeel met eigen pro
duktie zullen de Engelse boeren, zo staat in het Witboek,
voldoende zekerheid omtrent hun beloning moeten hebben.
Door de daling van de wisselkoers van het Pond Sterling
kunnen de Engelse landbouwprijzen (gemeten in Pond
Sterling) worden verhoogd, zonder dat daarvoor de EG-
prijzen in het algemeen omhoog moeten. Begin augustus
werd op deze wijze een verhoging van 4% gerealiseerd.
Er bestaat nog een te overbruggen verschil van ruim 8,5%.
De Engelse regering heeft dus nog enige ruimte om op
eigen gezag de boeren aan te moedigen.
Het probleem van de EG-financiering is gelijk aan het pro
bleem van de kwadratuur van de cirkel. Het gebruik van
het begrip produktiedoeleind voegt daar weinig aan toe.
In het geval van de granen is het duidelijk dat de omvang
van een bepaald produktiedoeleind voor de EG in samen
hang gebracht moet worden met b.v. de oogst in Rusland
en de bereidheid van de VS-regering om Amerikaanse
maatschappijen contracten met de Sovjet-Unie af te laten
sluiten. Hoewel er enkele jaren geleden in de OESO werd
afgesproken om over dit soort informaties overleg te
plegen, lijkt dat nog steeds niet te gebeuren. Laat staan
dat reeds tevoren enig zicht kan worden verkregen over het
toekomstig gebruik en de produktie in de wereld.
Bij zuivel lijkt de situatie enigszins anders te zijn, omdat de
overschotten daar van langdurige aard zouden zijn. Wan
neer men al bereid is om de gevolgen van een eventuele
misrekening te dragen en de produktie op deze verwach
ting af te stellen, dat is er nog de vraag, op welke wijze dat
gerealiseerd wordt. In West-Duitsland denkt men aan
nationale contingenteringen. Dit is echter een achter
waartse beweging in de Europese integratie. Het ligt daar
om meer voor de hand om eerst aandacht te besteden aan
een verruiming van het nuttig gebruik van b.v. melkpoeder.
Zou van het huidige overschot niet beter een uitgangs-
voorraad gemaakt kunnen worden voor een meerjarig
voedselhulpprogramma?
De discussie over de kosten van het EG-landbouwbeleid
zal, mag men veilig aannemen, niet tot grote veranderingen
leiden. De politieke mogelijkheden tot verandering in de
Europese Gemeenschap zijn op het ogenblik niet erg groot.
Wanneer de Europese Commissie teveel wil wijzigen en
daarmede bijna onvermijdelijk de belangen van één of meer
lid-staten moet achterstellen, dan zullen deze nationale
oplossingen gaan zoeken. Zo zal een vermindering van
EG-uitgaven, waardoor de inkomens van producenten in
de knel komen, al gauw leiden tot het instellen van
nationale steunmaatregelen.
Het gebrek aan eenheid in de Europese Gemeenschap is
veroorzaakt doordat de nationale regeringen de oplossing
van hun problemen niet via de EG willen zoeken. De na
tionale regeringen willen hun eigen beleidsruimte houden
en gaan er ook prat op dat zij zelf de economische en
sociale problemen bij de horens vatten. De Franse presi
dent, de Duitse bondskanselier, de Britse premier proberen
hun kiezers duidelijk te maken dat zij de huidige recessie
met hun beleid (en eventueel in bilaterale besprekingen
met andere staatshoofden) zullen kunnen keren. Over de
rol van de Europese Gemeenschap in dit soort problemen
wordt door de nationale politieke leiders weinig of niets
gezegd.
Tegen deze achtergrond is het wat onwerkelijk dat de
staatshoofden in hun topconferenties wel over een her
activering van de Europese integratie spreken en er zelfs
een nieuwe vorm aan willen geven. De Belgische premier
Tindemans heeft de opdracht gekregen om daarover een
rapport op te stellen. Het is de bedoeling dat de zogenoem
de Europese Unie in 1980 van start kan gaan. Om premier
Tindemans aan stof voor zijn rapport te helpen zijn er al
zeer veel papieren volgeschreven. In ons land heeft de
regering een commissie onder leiding van de heer Spieren
burg aan het werk gezet. De Europese Commissie heeft er
een rapport over geschreven, het Europees Parlement
heeft er een resolutie over aangenomen.
