OPENBARE VERGADERING
C.F. G.W.vanden Hurk,
OUDERKERK AAN DEN IJSSEl.
37
hazerswoude
waardige boekwerkjes maar ook de bank
te Moordrecht schreef haar eigen geschie
denis. Kleine geschiedenis? Wel nee. Het
zijn de vele kleine dingen immers waaruit
de grote zaken zijn gebouwd en gevormd?
Op vrijdag 27 januari 1899 werd de vereni
ging opgericht, de notariële acte gepas
seerd en sloot de heer IJff, de nieuwbe
noemde directeur voorzitter) direct de
vergadering. Waarschijnlijk was de onge
wone inspanning een beetje te groot
Het was vreemd te lezen dat men reeds in
april serieuslijk besprak ,,of het soms
wenschelijk is, de Vereeniging te ontbin
den". Gelukkig was het krachtige en alge
mene antwoord: „neen" en liet notaris
Treurniet zich ook maar de benoeming tot
kassier aanleunen. Dat was gemakkelijk,
want zijn kandidaat Aleva werd secretaris.
Nu de bank toch moest blijven bestaan
werd men maar actief ook. Nog in 1899
nam men het initiatief tot het oprichten
van een - geheel zelfstandig werkende -
Coöperatieve Handelsvereeniging voor
Veevoer (die zo goed liep dat reeds in
1909 een krediet van 60.000,- kon wor
den toegestaan).
Maar ook met de bank ging het naar wens
en behoefde men niet meer zo erg op de
„kleintjes" te letten. Aldra mocht direc
teur IJff, voor rekening van de bank naar
de algemene vergadering te Utrecht en
mocht daarvoor beschikken over een
„blanco crediet" waarvan hij beslist geen
misbruik heeft gemaakt. Toen hij dan ook
in 1911 naar elders vertrok kreeg hij als
blijk van waardering een „pendule met
coupes" waarover hij zeer ontroerd was.
De banken, samenwerkend met de Centrale
Banken, hebben de spanningen van het
uitbreken van de wereldoorlog 1914/18
goed opgevangen. Tb. meent te weten dat
in die jaren, evenals in de jaren 1940/45,
onze organisatie bewezen heeft, uit het
goede betrouwbare harde hout te zijn ge
sneden.
Wel werd Moordrechts kassier met spoed
uit zijn vakantie-oord Bergen teruggeroe
pen. Zijn daardoor geleden grote schade
van 18,- werd hem vanzelfsprekend ver
goed.
Dat liep veel vlotter dan het schenken van
100,- aan het Nationale Steuncomité,
waar de Centrale Bank geen toestemming
voor wilde geven, alhoewel er geld meer
dan voldoende in de kas vloeide.
In de notulen geen vreugdebetoon bij het
einde van de oorlog. Dus „niets meer aan
de orde zijnde" worden deze boeken dicht
geklapt en vertrekken wij naar nog zuide
lijker dreven. Helemaal naar Lekkerkerk
(zoals de naam reeds zegt gelegen aan of
vlak bij de Lek).
Het is niet onwaarschijnlijk dat de Lekker-
kerkers een beetje uitgekeken zijn op hun
beroemde „Hollandse luchten". Tb. en zijn
vrouw, die in een bosrijke omgeving wo
nen, genieten echter steeds weer in alle
seizoenen van het prachtige vlakke land
met zijn - zich gelukkig weer een beetje
herstellende - zo gevarieerde flora, ver-
landende watergangen, leeuweriken en kie
viten.
Wat lijkt de oprichtingsdatum in 1903 vre
selijk ver in het verleden te liggen in een
tijd (wel oud maar niet zo heel erg goed)
waarin in de Schoonhovensche Courant
worden gevraagd Fatsoenlijke Dienstboden
(die ook nog Zindelijk moeten zijn) en
waarin de Schoonhovensche Dilettanten
Muziek-Vereeniging „De Parijsche Bezet
ting" (hoe komt men aan zo'n naam?) o.a.
Eenige Violen vraagt.
Men kon allerlei brikken, tilbury's en hon
denkarren kopen benevens een aftandsch
merriepaard. Vaderlandslievende Jongelin
gen, van 15V2 tot 19 jaar, kunnen een Op
leiding volgen tot Korporaal bij de Bereden
Artillerie. Viel men zich een breuk dan
kon men zich desgewenst onder garantie
laten genezen door Pastoor Beck's Breuk-
zalf.
Nog al - schijnbaar - knus want de „min
der bedeelden" wisten dikwijls niet de
eindjes aan elkaar te knopen want wie
niet werkte had ook geen inkomsten.
In diezelfde courant staat een uitvoerig
verslag van een redevoering, door Pieter
Jelle Troelstra (de eerste „roode" afge
vaardigde in de Tweede Kamer) waarin
deze van leer trekt tegen een massa finan
ciële schandalen, waardoor talloze kleine
luiden hun spaarcentjes zagen verdwijnen.
Helaas waren daarin dikwijls banken,
bankjes en andere ondernemingen be
trokken.
Om een beetje agrarisch te blijven; de
akker was wel gereed om het zaad van
onze organisatie te ontvangen en dies ont
moeten wij ook hier de onvermoeide pro
pagandist, de heer F. F. G. M. van den
Hurk.
Mede door zijn arbeid werd in oktober
1903 de bank te Lekkerkerk opgericht. Er
was direct al reden tot verheugenis want
uit een brief van den Rijkslandbouwleeraar
blijkt dat hij gunstig voor het subsidie heeft
geadviseerd. Men kan wel een voorschot
van 1200,- toezeggen met aflossingen
van 25,- per jaar, maar dat geld moet
er ook maar zijn. Bovendien moest een
HOLLANDSCHE MAATSCHAPPIJ VAN
LANDBOUW,
ar«Ieelins.,Kriiupeu uuu «len IJxHel
eii Omstreken".
op Woensdag 23 December a. s.,
des namiddags ten 7 ure, teil huize van
den Heer J. BHOERE te
Als spreker zal óptredeu de Heer
UTRECHT.
Onderwerp: HalUelseu>Banken.
TOEGANG VRIJ.
NameDS het Bestuur,
B. KOKEK Jz., Voorz.
■V* De Leden worden uitgenoodigd tot
een HUISHOUDELIJKE VERGADERING
ten 61/» ure, en dringend verzocht ook
niet-leden op te wekken tot bij woning dier
vergadering.
Deze advertentie stond in de Schoon-
hovense Courant van 19 december 1903.
malerij, gedreven door zuiggas, worden ge
bouwd en ook daarvoor vroeg men ettelijke
duizenden guldens, maar een aangekochte
brandkast kon precies uit het subsidie wor
den betaald, dus daarover had men geen
zorgen meer.
Soms wrijft Terugblikker (die toch beslist
geen vreemdeling in het raiffeisen-jeruza-
lem) zijn ogen uit. Dat zou u ook doen wan
neer u las dat van de Centrale Bank een
opheldering is ontvangen over een ver
schil van zegge vijfentwintig cents (geen
25.000,- lezer!) of wanneer u las dat een
schrijven over armoedige omstandigheden
van het huisgezin van een (overleden?)
kassier als kennisgeving terzijde werd ge
legd!
De bekende kwestie - de eis voor het lid
maatschap om godsdienst, huisgezin en
eigendom in Christelijken geest te erken
nen - viel niet goed in Lekkerkerks aarde.
Men protesteerde: ,,Het heeft geen reden
van bestaan dit voor te schrijven. Waarom
moet dat gebracht worden onder de aan
dacht van Israëlieten en lieden welke zich
met Godsdienst niet inlaten (Let op het
subtiele onderscheid. Tb.). De zaken der
Centrale Bank en haar Leden zijn geheel
van linancieelen aard".
Dat was onweersprekelijk waar ook nog.
De Centrale Bank moest hierover verder
maar het zwijgen toedoen en kreeg dan
ook een „koekje van eigen deeg" gepre
senteerd want, schreef de heer (inspecteur)
Brands in zijn brochure:
„Iedere boer die geholpen moet worden,
kan daar geld krijgen. Het komt er niet op
aan dat hij arm is of Roomsch ol Protes
tant of wat dan ook, als hij maar oppas
send, ijverig en eerlijk is en in alle op
zichten te goeder naam en faam bekend."
Aldus zijn we teruggekeerd tot de reële
basis van ons landbouwkredietbestaan.
„Met de traditioneele plichtplegingen, zoo
wel aan de belangstelling der vergaderden
als voor de correctheid der boekhouding
sluit de voorzitter hierna de vergadering"
en gaat Tb met u regelrecht naar het noor
den, naar
waar Tb. zo maar een „greep" doet in de
notulen en daar enkele zeer bankpersoon-
lijke bijzonderheden vindt.
De eerste daarvan is het applaus dat weer
klinkt in de algemene vergadering van 1899
omdat de kassier-gemeente-ontvanger W.
v. d. Poel „in het eerste jaar gratis wil op
treden" en dat de heer Van Rijckevorsel,
den Algemeenen Inspecteur, wel eens wil
komen praten over enkele vraagpunten.
Met het rijkssubsidie van 175- (dat be
drag is de lezersschare nu wel bekend)
kon het tekort over 1899 ad 135,14 wor
den gedekt en hield men nog iets over
ook nog.
En de werkzaamheden groeien en groeien
maar, met logisch gevolg, dat in 1904 „een
van de heeren van de op de vergadering
benoemde commissie tot onderzoek van de
