9
sociale verzekering voor zelfstandigen
integratie
gas en tuinbouw
op het grote belang van een gerichte bestrijding van de
werkloosheid, welke immers voor een groot deel structu
reel van karakter is en dus niet kan worden bestreden met
de globale aanpak van algemene verbetering van het ren
dement welke de werkgeversverbonden voorstaan.
De landbouw heeft ook te lijden onder werkloosheid om
dat daarmede de structuurverbetering wordt afgerond in
de sector door een geringe afvloeiing.
Ook het Overlegorgaan voor Midden- en Kleinbedrijf
kwam met een aparte verlanglijst, welke evenals die van
het Landbouwschap voor een belangrijk deel de fiscale
positie van de zelfstandigen betrof. Landbouw en midden
stand waren ook eensgezind in hun aandringen op een
versnelling van de totstandkoming van een volksverzeke
ring voor arbeidsongeschiktheid.
Er wordt al lange tijd gewerkt aan de voorbereiding van
een sociale verzekering voor arbeidsongeschiktheid bij
zelfstandigen. Voor werknemers bestaat reeds een uit
kering welke een jaar na het begin van de arbeidsonge
schiktheid ingaat, die een kostbare affaire blijkt te zijn.
Uitbreiding van de verzekering in die zin dat ook de zelf
standigen eronder vallen, is door de regering reeds enige
weken aangehouden. Er zijn echter wel enige moeilijk
heden te overwinnen, zoals de omschrijving van het be
grip arbeidsongeschiktheid in het geval van een zelfstan
dige. Een zelfstandig ondernemer zal eerder bereid en in
staat zijn om ondanks zijn handicap nog enige nuttige
werkzaamheden in zijn eigen bedrijf te verrichten dan een
werknemer, van wie door zijn werkgever werken naar be
loning wordt gevraagd. Bij een volksverzekering betalen
werkgevers en zelfstandigen in beginsel dezelfde premie;
het punt is hier of de eventuele uitkering in feite voor
beide groepen van gelijke omvang is.
In het stuk van het Midden- en Kleinbedrijf wordt ge
vraagd om uitbreiding van de werkingssfeer van de Wet
Werkloosheidsvoorziening ook tot de zelfstandigen. Dit
punt treft men niet aan in de lijst van het Landbouwschap.
Het Bestuur van het Landbouwschap blijkt dit onderwerp
wel te hebben besproken. De voorzitter van het Landbouw
schap, ir. Knottnerus, pleitte zelfs voor de toepassing van
een wachtgeld- en werkloosheidsvoorziening op de land
bouw. Uit deze verlangens van de landbouw en de midden
stand blijkt dat de georganiseerde zelfstandigen de sociale
voorzieningen steeds verder tot hun beroepsgroep willen
uitbreiden. Tot nog toe is het de Bijstandswet en in het
bijzonder de Rijksgroepsregeling voor zelfstandigen, waar
op deze beroepsgroep is aangewezen.
Daar is bij de zelfstandigen veel weerzin tegen, omdat
men het gebruikmaken van de mogelijkheden van deze
wet als het ontvangen van een gunst beschouwt. Dit is
onjuist omdat de Bijstandswet een recht verschaft aan
iedere Nederlander en niets te maken heeft met de
armenzorg waarop men vroeger was aangewezen. Het
blijkt trouwens dat de Bijstandswet voor de agrarische
sector goed gewerkt heeft en nog werkt, zoals nu de
fruitteeltbedrijven weer kunnen ondervinden die lijden
onder de gevolgen van de onverwachte late nachtvorst in
bepaalde delen van het land.
Wanneer de zelfstandigen zich in toenemende mate gaan
aansluiten bij sociale verzekeringen welke in oorsprong
voor werknemers zijn bedoeld, dan kan dat als een teken
van integratie worden gezien, waarmede verouderde te
genstellingen verdwijnen. Er zal echter een oplossing ge
vonden moeten worden voor de verschillen in uitgangs
punt van de zelfstandige en de werknemer: de eerste
neemt met zijn vermogen deel aan een onpersoonlijk spel
van vraag en aanbod, de tweede stelt zijn arbeid beschik
baar in ruil voor een tevoren overeengekomen bedrag.
Bij de zelfstandige speelt het vermogen een centrale rol:
hij heeft het nodig om te kunnen werken en dat is een
reden om dit bedrijfsvermogen fiscaal minder te belasten
dan „gewoon" vermogen; de regeling voor zelfstandigen
onder de Bijstandswet heeft daarom terecht een stelsel
van voorschotten zodat de zelfstandige die in moeilijkhe
den is gekomen, weer over bedrijfskapitaal kan beschik
ken voorzover dat nodig wordt geacht. Gaat de zelfstan
dige aanspraak maken op de Werkloosheidsvoorziening,
dan valt de aandacht van hulpverlenende instanties voor
het bedrijfsvermogen geheel weg en gaat het alleen om
een redelijke beloning voor de arbeid die iemand wel ter
beschikking wil stellen, maar waarvoor geen of onvol
doende emplooi is. De wereld van de zelfstandige vloeit
zo over in die van de werknemer.
Zoals elk jaar bij de Rijksbegroting zal ook dit jaar weer
naar een evenwicht gezocht moeten worden tussen nood
zakelijke groei van de overheidsuitgaven en de algemene
wens om de druk van de belastingen niet sterk te verho
gen. Bij alle tegenvallers die in dit opzicht de energie
crisis ten gevolge heeft gehad, is er één meevaller: het in
waarde toenemen van de Nederlandse voorraad aardgas.
Zoals gebruikelijk is er tussen de verschillende politieke
partijen al een discussie ontstaan over de vraag hoe deze
meevaller besteed zal kunnen worden. Voor de glastuin
bouw is dit echter geen erg vrolijke aangelegenheid. Het
is duidelijk dat de gasprijs op den duur opgetrokken moet
worden tot het peil van olie, maar de tuinbouw zal vele
jaren nodig hebben om zich aan de nieuwe situatie aan
