Iniisiii
36
kredietverlening aan niet-leden
ledenaansprakelijkheid
de versterking van de vermogenspositie
veranderingen op bestuurlijk terrein
oordeel over de herziene wet
herziene coöperatiewet w-duitsland
met name ook voor de coöperatieve banken van het aller
grootste belang zijn.3 Als zodanig kunnen we onderschei
den veranderingen die betrekking hebben op de krediet
verlening aan niet-leden, de ledenaansprakelijkheid en de
versterking van de vermogenspositie. Verder kan nog
worden vermeld een aantal verruimingen op bestuurlijk
terrein.
In de nieuwe regeling is het uit 1889 daterende verbod op
kredietverlening aan niet-leden komen te vervallen. Over
weging hierbij is geweest dat in de huidige omstandig
heden de crediteuren voldoende bescherming vinden in
het toezicht op de banken. Om tot kredietverlening aan
niet-leden te kunnen overgaan is overigens nog wel een
aanpassing van de statuten der plaatselijke banken ver
eist. In hoeverre hiertoe ook zal worden overgegaan is op
dit moment nog de vraag.
Een kwestie die thans eveneens vrij in de statuten kan
worden geregeld is de ledenaansprakelijkheid. In het ver
leden was alleen een keuze mogelijk tussen onbeperkte en
beperkte aansprakelijkheid, thans kan de ledenaansprake
lijkheid volledig worden uitgesloten. Deze situatie verschilt
voor wat de wettelijke mogelijkheden betreft met die in
Nederland in zoverre dat in Duitsland voor het lidmaat
schap van een coöperatieve vereniging een deelneming
in het kapitaal via aandeelbewijzen verplicht is. Deze ka
pitaaldeelname staat in geval van faillissement uiteraard
wel bloot aan aanspraken van crediteuren.
De afschaffing door de Duitse coöperatieve banken van de
in de meeste gevallen beperkte ledenaansprakelijkheid zal
nadelig uitwerken op de berekening van het eigen ver
mogen volgens de wet op het kredietwezen en zodoende
het kredietpotentieel kunnen verkleinen. Daarom blijft ook
hier voorlopig nog de vraag in hoeverre van de ruimere
mogelijkheid die door de wet wordt geboden gebruik zal
worden gemaakt.
Naast het hiervoor genoemde nadeel kan de mogelijkheid
tot het uitsluiten van de ledenaansprakelijkheid als een
begunstigende factor voor de versterking van de vermo
genspositie worden gezien.
Immers zal daardoor de toetreding als lid wellicht ver
gemakkelijkt worden. Bovendien is er een aantal nieuwe
mogelijkheden gekomen om het eigen vermogen van de
coöperatieve bank te versterken.
Zo staat het volgens de nieuwe regeling algemeen vrij om
in de statuten te bepalen dat per lid meerdere aandelen
kunnen worden genomen of zelfs dat per lid meerdere
aandelen moeten worden genomen.
In de oude regeling was het zo dat bij een coöperatieve
vereniging met onbeperkte ledenaansprakelijkheid slechts
één aandeel per lid was toegestaan. Ondanks deze wijzi
ging is als algemeen uitgangspunt overigens wel gehand
haafd dat op de algemene vergadering per lid, ongeacht
het aantal aandelen, slechts één stem mag worden uitge
bracht.
Een andere begunstigende factor voor de versterking van
de vermogenspositie is, dat in tegenstelling tot voorheen
Een historisch plekje van Frankfurt, zetel van de Deutsche
Genossenschaftskasse.
een rentevergoeding op aandelen is toegestaan om het
nemen van aandelen aantrekkelijker te maken.
Ten slotte kunnen we nog noemen de mogelijkheid om in
de statuten te bepalen dat uittredende leden boven hun
kapitaaldeelname recht krijgen op een uitkering ten laste
van de vrije reserves.
Vooral van belang is hier dat onder de nieuwe regeling het
bestuur van een coöperatieve vereniging onder eigen ver
antwoordelijkheid wordt uitgeoefend, in die zin, dat het
bestuur nog slechts is gebonden aan de wet en de sta
tuten. Voorheen was in bijna alle belangrijke beslissingen
vooraf toestemming nodig van de algemene vergadering.
De versterking van de positie van het bestuur biedt vooral
voordelen met het oog op een slagvaardig en flexibel be
leid. Een versoepeling betekent eveneens dat thans alle
statutenwijzigingen door de algemene vergadering met
een gekwalificeerde stemmenmeerderheid kunnen worden
goedgekeurd. Voorheen was voor statutenwijzigingen in
aan aantal gevallen volledige instemming van de algemene
vergadering vereist, wat natuurlijk wel erg verstarrend kan
werken.
De herziene wet is in de Duitse coöperatiewereld alge
meen positief ontvangen. De principes die zich in het ver
leden als goed hebben bewezen zijn gehandhaafd, terwijl
speelruimte is geschapen voor een betere aanpassing aan
veranderde omstandigheden.
