26
en dan heb je het achter de rug
wat begon met het groene boekje
is dan het geval van twee stukjes boter, die langzaam in
een warme koekepan met elkaar versmelten.
Wij kunnen dan beter bij het fusiebegrip van de kern
fysica ons voorbeeld zoeken. Het is een implosie van ge
weld, waarbij enorme krachten vrijkomen, waardoor inder
daad iets groots tot stand kan worden gebracht, maar
waarbij de oorspronkelijke kerndeeltjes op onvoorstelbare
wijze uit en door elkaar worden gesmeten.
Te sterk uitgedrukt? Misschien, maar er zit toch wel iets
in dit voorbeeld, dat het overwegen waard is. Want ook bij
ons zijn door de fusie van de beide kernen de deeltjes
van die kernen uit elkaar gesmeten. De centripetale kracht
had paradoxaal ook centrifugale werking. In psycholo
gisch opzicht zal vrijwel niemand zich daaraan hebben
kunnen onttrekken.
Na de fusie dwarrelen als het ware de deeltjes de een na
de ander neer op de plaats die zij in de toekomstige con
stellatie moeten innemen. De Centrale Bank en vele ge
fusioneerde banken hebben dat stadium inmiddels bereikt.
Behoren daarmee alle troubles tot het verleden? Niet alle
maal, want er komt nog een ander, verdraaid belangrijk
stadium.
Dat is het stadium, waarin de zekerheid, de innerlijke rust,
moet worden hervonden. Zelfs al staat men weer met beide
benen op zijn (nieuwe) plaats, dan is dit voor velen niet
gemakkelijk na de zwaai- en dwarreltijd die zij door de
fusie-implosie hebben meegemaakt. Zij moeten er de tijd
voor nemen, en die tijd moet hun gegund worden. Zij
zullen - natuurlijk - beginnen hun eigen nieuwe terrein
te verkennen, langs de grenzen heen te lopen om die zo
nodig duidelijk te markeren en af te bakenen tegen de
buren. Als men dan die buren hetzelfde ziet doen, kan het
bevrijdend werken te weten dat die in het zelfde schuitje
zitten.
Langzaam komt dan vanzelf weer het vertrouwd raken met
de eigen plaats, de periode van onzekerheid raakt ver
geten en een groeiende zekerheid gaat alles prettiger en
gemakkelijker maken.
Natuurlijk heeft de een er het hier moeilijker mee dan de
ander. Men kan elkaar echter helpen, men kan ook ge
organiseerd leiding geven. Vergeten we echter niet, dat
ook de leiders niet immuun zijn voor de aanpassings
moeilijkheden, zij hebben vaak ook hun zwaai meege
maakt. We moeten er dan ook ieder voor zich, gezamenlijk
en met elkaar doorheen.
Sommigen zijn geneigd tot terugkijken. Hun oude kern,
zeg hun oude samenlevingsverband met de toen vertrouw
de gezichten, connecties en omstandigheden, zien ze ver
dwenen. Zij gaan vergelijken met de nieuwe kern en zien
het dan niet meer zitten.
Vooral de ouderen onder ons kunnen op die wijze gevaar
lopen om „laudatores temporis acti", verheerlijkers van het
verleden, te worden en te vergeten dat zij het verleden op
die wijze mooier maken dan het was. Daarmee maken zij
het voor zich zelf extra moeilijk.
Fusie is een doel, dat men volkomen terecht kan nastre
ven. Men kan, zoals ook wij gedaan hebben en nog doen,
er met enthousiasme aan werken. Maar fusie is ook iets
dat men niet te vaak moet meemaken en we doen er goed
aan te bedenken dat hoe langduriger en ingrijpender de
operatie is, hoe meer het uithoudingsvermogen van de
mensen op de proef wordt gesteld.
Wij menen dat ook deze kant van de fusie eens moet wor
den belicht. We zijn er zeker van, dat ieder onzer, die de
fusieperiode heeft meegemaakt, die kant op een of andere
wijze ervaren heeft.
Al ontbreekt de ervaring nog met het laatste stadium,
waarin Centrale Bank en ook een deel van de aangesloten
banken thans verkeren, we kunnen dat nu vol vertrouwen
tegemoet zien. Het gevoel van zekerheid, dat ieder mens
ook in zijn werk nodig heeft, is immers duidelijk weer aan
de winnende hand na de voorbije periode van onzekerheid.
Gelukkig gaat dit snel, er zit progressie in, vooral omdat
we ons weer als vanouds kunnen groeperen om de kern.
Een nieuwe kern weliswaar maar toch één waar we ver
trouwd mee raken, omdat we er ieder voor zich een deeltje
aan leveren.
