london &continental bankers Itd
een merchant bank
22
de naam „merchant bank"
activiteiten van merchant banks
In het bovenstaande is reeds gememoreerd dat de oudere
merchant banks hun bedrijf begonnen zijn met het accep
teren van wissels.
drs. h. visser
Zoals bekend heeft een aantal Westeuropese coöperatieve
bankinstellingen, waaronder de Centrale Rabobank, in
samenwerking met het Engelse bankiershuis S. G. Warburg
Co medio vorig jaar de merchant bank „London Con
tinental Bankers Ltd" - kortweg L.C.B. genoemd - opge
richt. De L.C.B. is dus nog erg jong en over haar activi
teiten is natuurlijk nog moeilijk in concreto te schrijven.
Deze nieuwe Londense bank is echter een speciaal type
bank en daarom zullen wij thans de aard van de werk
zaamheden van de L.C.B. wat nader toelichten.
Het letterlijk overnemen van een buitenlands woord geeft
meestal te kennen dat er geen passende vertaling voor
bestaat.
Dit is ook met de term merchant bank het geval. Letterlijk
betekent merchant bank koopmansbank, doch deze ver
taling maakt ons ook niet veel wijzer. Zij zegt alleen dat er
enig verband is tussen koopmansactiviteiten en bancaire
werkzaamheden. Deze combinatie van twee geheel ver
schillende terreinen stamt nog vanuit de vorige eeuw.
Sommige vooraanstaande kooplieden hadden in de loop
der tijd zo'n ervaring en naam opgebouwd dat zij naast
hun gewone handelsactiviteiten ook bancaire diensten
gingen verlenen. Gezien hun kennis op bepaalde handels
terreinen waren zij in staat de kredietwaardigheid van
andere kooplieden - vooral ook buitenlandse - te beoor
delen. Gelet op het feit dat toentertijd de wissel het be
langrijkste internationale financieringsmiddel was, gingen
zij er toe over bepaalde op andere handelaren getrokken
wissels te accepteren.
Stel iemand in Engeland wil iets verkopen aan iemand in
het buitenland. De Engelse verkoper is meestal niet op de
hoogte van de solvabiliteit van die buitenlandse koper en
zal zodoende niet meteen willen leveren, tenzij de mer
chant bank van de koper belooft de wissel te zullen accep
teren. Dit betekent dat de merchant bank tegen een be
paalde provisie een schriftelijke belofte afgeeft, het bedrag
aan de verkoper te betalen. In een later stadium betaalt
uiteraard de koper het bedrag plus provisie aan de mer
chant bank.
Sommige kooplieden zijn er in steeds sterkere mate toe
overgegaan, zich toe te leggen op het accepteren van
wissels en werden zodoende bankiers. Volledigheidshalve
zij wel opgemerkt dat sommige illustere merchant banks
nog steeds handel in bepaalde goederen (veelal metalen)
bedrijven. Dit geldt onder meer voor S.G. Warburg 1).
Vandaar ook dat merchant banks in Engeland veelvuldig
V zie NIBE-blad december 1973. Prof. dr. C. F. Schetter: Verleden
heden en toekomst van de Londense merchant banks.
„Accepting Houses" genoemd worden. De oudere mer
chant banks zijn daar meestal lid van het zogenaamde
„Accepting Houses Committee", hetwelk deze merchant
banks een hoog aanzien verleent daar de eisen voor toe
lating erg hoog gesteld zijn. Ook S.G. Warburg is lid van
bovengenoemd comité. In de loop der tijd zijn de meeste
merchant banks ertoe overgegaan hun bedrijf te verbre
den, evenwel zonder een gewone „whole sale" en/of
„retail" bank te worden.
Deze verbreding van het bedrijf bestond bijvoorbeeld uit
het aantrekken van termijndeposito's. Het gaat bij de mer
chant banks meestal om zeer grote bedragen (250.00
e.d.). De laatste jaren heeft deze tak van het bankbedrijf
aan betekenis gewonnen door de bloei van de Eurodollar-
markt en de opkomst van de zogenaamde deposito
certificaten. Dit zijn termijndeposito's aan toonder, die een
grote mate van verhandelbaarheid hebben.
De aantrekking van termijndeposito's impliceert het aan
trekken van financieringsmiddelen. Toch dient dit niet als
de primaire taak van de merchant bank gezien te worden.
Een belangrijke functie van deze bankinstellingen is het
zogenaamde „corporate finance". Dit houdt o.a. in dat zij
geldgevers en geldnemers - zowel binnen- als buiten
lands - met elkaar in contact brengen. Is er op korte ter
mijn geen geldgever voorradig, dan neemt de merchant
bank voor een overbruggingsperiode de taak op zich. De
verstrekte lening - veelal met een looptijd van 5 a 10 jaar
- geschiedt op basis van een vaste of een variabele rente
voet. Deze variabele rentevoet wordt per half jaar vast
gesteld en wel op basis van de dan geldende deposito
rente voor 6-maands eurodollars. Hier komt vervolgens nog
een opslagpercentage van 3A - 1V2% bij. Opmerkelijk is
het dat de Engelse merchant banks meer termijndeposito's
in vreemde valuta's dan in hebben. Het aantrekken van
spaargeld komt bij hun nauwelijks voor.
Daarnaast kennen de meeste merchant banks als bancaire
activiteit het beheer van vermogens die aan particuliere
personen of aan bedrijven of organisaties behoren (het
zogenaamde fund management) en het emissie-bedrijf. Het
gaat bij dit laatste niet alleen om het plaatsen van effec
ten, doch tevens om ondernemingen te helpen bij het ver
krijgen van een officiële beursnotering.
Een andere activiteit is voorts het verlenen van financiële
adviezen ten behoeve van ondernemingen. Deze financiële
adviezen hebben zowel betrekking op de financiële struc
tuur van de onderneming, als op de wijze waarop vreemd
vermogen aangetrokken moet worden en waar het beste
geleend kan worden.
Een beschouwing van de bancaire activiteiten der mer
chant banks leert ons dat deze financiële instellingen zich
