geen nederland
zonder molens
30
water
iiLJÉNr
Er is een tijd geweest, dat de molens niet weg te denken waren uit het Neder
landse landschap. Uiteraard gold dit zowel de industriemolens, waartoe ook de
korenmolens werden gerekend, als de poldermolens, welke speciaal in het
westen en noorden van ons land het water beheersten. Voordat de mechani
sche drijfkracht tot ontwikkeling kwam, vormde de windmolen, voorafgegaan
door de waterradmolen, het enige werktuig om voor allerlei activiteiten van
betekenis te worden toegepast.
Naar aanleiding van de jubileumgift aan
De Hollandsche Molen leek het ons
Interessant de lezer wat nader te
Informeren over het werk van deze
vereniging.
De auteur van het bijgaande artikel is
technisch adviseur van de Vereniging tot
behoud van Molens in Nederland
„De Hollandsche Molen".
De waterradmolen wordt met opzet ge
noemd, omdat zijn historie vele eeuwen
ouder is dan die van de windmolen. Im
mers Vitruvius maakt in zijn technische
werken reeds melding van deze werktui
gen, welke opgesteld bij de rivier de Tiber,
aan het begin van onze jaartelling door
de Romeinen werden gebruikt voor het
malen van graan.
Ook in ons land komen waterradmolens
voor in de provincies Limburg, Noord-
Brabant, Gelderland en Overijssel en hoe
wel in aantal en omvang deze werktuigen
een meer bescheiden rol is toebedeeld
dan de windmolens, is hun historische be
tekenis van belang.
Enkele fraaie exemplaren zoals de water
molen te Singraven, gemeente Denekamp,
de watermolen te Borculo en die te Wijlre,
zijn evenals de zeer oude watermolen te
Diepenheim o.a. ongetwijfeld de moeite
waard om vermeld te worden. Is het niet
eenvoudig een getal te noemen van het
aantal windmolens, dat Nederland heeft
gehad, het is nog veel moeilijker te zeggen
hoeveel waterradmolens er ooit geweest
Forse achtkante bovenkruier met stelling
te Joure (Fr.), genaamd Penninga's molen.
Deze forse met riet beklede molens
vormden eeuwenlang de windmaal-
werktuigen voor het graan, dat er rondom
verbouwd werd.
V-CLjt
.*■4. jfc«- :fl' HpÉ
