CO-OP OVER DE KOP De moeilijkheden in het levensmiddelen- bedrijf CO-OP zijn in de afgelopen maan den zo groot geworden, dat deze oude tak van coöperatie geheel of voor een groot deel uit ons land zal verdwijnen. Als de bij het schrijven van deze regels ter beschikking staande berichten juist zijn, zal dat geschieden door verkoop aan an dere bedrijven. Echt innige contacten hebben het coöpe ratieve bankwezen en de agrarische pro ducentencoöperaties eigenlijk nooit gehad met consumenten-coöperaties van het type der coöperatieve levensmiddelenbedrijven. Wel zijn er aan CO-OP Nederland door de Centrale Bank enkele door hypotheek ge dekte leningen verstrekt, terwijl enkele plaatselijke deelgenoten in de CO-OP financieringen van aangesloten banken hebben ontvangen. Wij hebben geen reden aan te nemen, dat deze uitstaande bedra gen door de ontwikkelingen rond de CO-OP in gevaar worden gebracht. Maar ook los daarvan is voor ons de onder gang van de CO-OP een betreurenswaar dige zaak. Het is een verarming, dat op deze wijze één der oudste vormen van coöperatie uit ons maatschappelijk leven goeddeels verdwijnt. De historie van de consumentenorganisaties gaat terug op de organisatie van de Rochdale coöperatieve winkel in 1844. De opvattingen van de „pio niers van Rochdale" hebben op de coöpe ratieve beweging in heel de wereld een enorme invloed gehad. In oorsprong is er verwantschap met de gedachten van bij voorbeeld Raiffeisen en Schulze-Delitzsch, al hebben de consumentencoöperaties een heel eigen ontwikkeling gehad. Dat de CO-OP het niet heeft kunnen redden, heeft een duidelijke oorzaak. Else- vier's Weekblad sprak van „kortzichtig heid en zelfzucht" onder de eigen deelge noten. Men is ondergegaan aan een gebrek aan visie op lange termijn en aan de onwil om de belangen van het geheel te zien als het belang der delen. Onvoldoende en te laat is onderkend, dat ook bij de CO-OP de koers moest worden aangepast aan de bedrijfseconomische eisen, die onze tijd stelt. Als er tijdig een goede vorm van centralisatie was, zou naar het oordeel van deskundigen de CO-OP dit dieptepunt niet bereikt hebben, maar de moeilijkhe den te boven zijn gekomen. Ook de CO- OP kende de autonomie van de aangeslo ten coöperaties. Deze hebben er zich blind opgestaard en de CO-OP is daardoor met het hoofd tegen de muur gelopen. Onze eigen organisatie heeft zich ook dikwijls met het autonomie-probleem en die verhouding plaatselijk-centraal bezig gehouden. Men ziet aan het voorbeeld van de CO-OP van hoe enorm groot belang het is, dat onze lokale banken en Centrale Bank elkaar toch door de jaren heen gevonden hebben in een organisatiestruc tuur, die voor allen aanvaardbaar was en aangepast bleef aan wat de moderne tijd van een grote samenwerking tussen coö peratieve bedrijven eist. Daaraan danken wij het, dat de coöperatieve banken zich nu als een gezonde, levenskrachtige orga nisatie kunnen presenteren. JUBILEUMNUMMER IN JUNI Anders dan wij in ons aprilnummer mede deelden, zal het jubileumnummer ter ge legenheid van ons 75-jarig bestaan niet deze maand maar omstreeks medio juni verschijnen. Deze door ons niet voorziene vertraging is een gevolg van plotseling opgekomen technische moeilijkheden. De eerstvolgende normale uitgave zal over eenkomstig onze gewoonte in de zomer maanden, een gecombineerd juni/juli- nummer zijn, dat omstreeks eind juni zal verschijnen. De redactie Wanneer wij eens terugkijken op wat er na het in werking treden van de nieuwe Centrale Bank begin december 1972 ge beurd is, dan komen wij tot de ontdekking dat dit, zelfs in heel grote lijnen gezien, veel is. Het is eigenlijk te veel om te pro beren er alle belangrijke punten uit te halen en die in de ruimte van één kolom aan te duiden. Maar wanneer ik wat losse gedachten bij deze terugblik mag geven, dan denk ik allereerst aan de fusies tussen de plaatselijke banken waar die, gezien vanuit de werkgebiedensituatie, nodig zijn. Wij kunnen dan constateren, dat in verre weg de meeste gevallen de houding van alle betrokkenen bijzonder positief is. Er is een streven om tot een goede overeen stemming te komen. Moeilijkheden doen zich daar voor, waar een streekbank de werkgebieden van enkele andere banken omvat. De oplossing van deze vraagstuk ken zal iets meer tijd vragen. Moeilijk heden voortvloeiende uit persoonlijke ver houdingen en verschillen in opvatting over de levens- en maatschappijbeschouwing zijn gelukkig klein in aantal. Hier zullen de betrokkenen naar een oplossing moe ten toegroeien. En ook dat kan tegenwoor dig sneller dan vroeger. Verder denk ik aan de vergaderingen van de nieuwe kringen en de Centrale Kring vergadering. Het heett mijn collegae en mij erg veel goed gedaan dat alom in den lande een zo goede geest was. Er zijn nog veel vragen te beantwoorden, en nog veel vraagstukken op te lossen. Het instrumen tarium daarvoor hebben wij en wij stellen nu vast dat een goede geest van samen werking het met dit instrumentarium mo gelijk moet maken om lopende en komen de vraagstukken op de juiste wijze tot een oplossing te brengen. De Centrale Bank als bankbedrijf biedt in tussen ook alle vraagstukken die maar denkbaar zijn aan hen, die verantwoorde lijk zijn voor dit bedrijf. Na de lusiebeslui- ten vonden wij nu eenmaal twee gelijk soortige bedrijven met praktisch overal doublures. Direct na het fusiebesluit zijn wij met hulp van buitenaf aan het werk gegaan om van deze twee grote bedrijven één bedrijf te maken. Dat moet rationeel geschieden, maar ook met alle zorg voor menselijke verhoudingen die mogelijk is. Wij hebben deze taak nog niet achter de rug. Maar we zijn wei een heel eind met het op papier zetten van de nieuwe orga nisatie. Bij de toepassing is ook weer veel begrip van betrokkenen nodig. De goede sociale begeleiding, die sterk nagestreefd wordt, wekt hoop dat ook hier dit begrip niet zal ontbreken, want dat is een voor waarde om tot een goede oplossing te komen. Ik heb een paar belangrijke zaken naar voren gehaald om die in deze kolom nog eens aan u voor te leggen. Zij getuigen van een wil tot samenwerking en van een geest om elkaar tegemoet te treden. Dat wilde ik er uit halen in deze maand, waar in wij beginnen aan de viering van ons 75-jarig jubileum. Ik leg zo de nadruk op ons omdat de geest van samenwerking dat naar mijn gevoel volledig rechtvaardigt. A. J. Verhage

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Rabobank' | 1973 | | pagina 5